Kiến nghị xem xét lại thương vụ Grab mua Uber ở Việt Nam

Trước đó vào ngày 17-6-2019, Hội đồng Cạnh tranh (cơ quan hoạt động độc lập với Bộ Công Thương) đã ký quyết định số 26/QĐ-HĐXL cho rằng thương vụ Grab mua lại Uber tại thị trường Việt Nam hồi tháng 3-2018 không vi phạm luật cạnh tranh.

Không đồng tình với phán quyết trên, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng (Bộ Công Thương) vừa gửi đơn khiếu nại kiến nghị Hội đồng Cạnh tranh xem xét lại phán quyết này.

Theo đó, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng không đồng tình với phán quyết việc mua bán, chuyển nhượng và tiếp nhận nghĩa vụ giữa Công ty TNHH GrabTaxi và Công ty TNHH Uber Việt Nam (Uber Việt Nam) không cấu thành hành vi tập trung kinh tế theo hình thức mua lại doanh nghiệp.

Kiến nghị xem xét lại thương vụ Grab mua Uber ở Việt Nam

Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng cho rằng, bản chất và nội dung của giao dịch mua bán, chuyển nhượng và tiếp nhận nghĩa vụ là việc Grab mua toàn bộ tài sản của Uber Việt Nam dẫn tới Grab đã kiểm soát, chi phối toàn bộ hoạt động kinh doanh của Uber. Do đó, hành vi bị điều tra là hành vi tập trung kinh tế theo hình thức mua lại doanh nghiệp quy định tại khoản 3 Điều 17 Luật Cạnh tranh.

Căn cứ các chứng cứ và lập luận trong hồ sơ vụ việc về việc xác định thị trường liên quan và thị phần kết hợp, Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng xác định bên bị điều tra đã vi phạm: Hành vi không thông báo tập trung kinh tế quy định tại Điều 20 Luật Cạnh tranh 2004; hành vi tập trung kinh tế bị cấm quy định tại Điều 18 Luật Cạnh tranh 2004. Cụ thể là hành vi mua lại doanh nghiệp bị cấm theo quy định tại Điều 25 Nghị định số 71/2014/NĐ-CP.

Cục Cạnh tranh và Bảo vệ Người tiêu dùng cho biết, trong thời hạn 30 ngày từ ngày nhận được hồ sơ khiếu nại, Hội đồng Cạnh tranh có trách nhiệm giải quyết khiếu nại theo thẩm quyền. Trường hợp Hội đồng Cạnh tranh chưa ban hành quyết định giải quyết khiếu nại trước ngày 1-7 (ngày Luật Cạnh tranh 2018 có hiệu lực), vụ việc sẽ được tiếp tục xử lý theo quy định của Luật Cạnh tranh 2018.

Theo kết quả điều tra của Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng, việc Grab mua lại Uber ở Việt Nam dẫn đến thị phần kết hợp vượt ngưỡng 50%. Vụ việc này có dấu hiệu vi phạm quy định về tập trung kinh tế.

Liên quan đến vụ việc này, Công ty Cổ phần Ánh Dương Việt Nam (Vinasun) cũng đã có đơn khiếu nại gửi đến ông Trần Quốc Khánh – Chủ tịch Hội đồng Cạnh tranh.

Theo Vinasun, vụ việc Grab mua lại thị phần của Uber tại thị trường Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam không chỉ Cục Cạnh tranh và Bảo vệ người tiêu dùng điều tra mà các quốc gia trong khu vực cũng có kết luận chính thức và đưa ra phán quyết cụ thể. Các hành vi lũng đoạn thị trường, vi phạm luật cạnh tranh của Grab rất rõ ràng và đã bị cơ quan cạnh tranh tại các quốc gia trong khu vực xử phạt.

Vinasun cho hay, việc áp dụng pháp luật cạnh tranh của Hội đồng xử lý vụ việc cạnh tranh chưa phù hợp. Bởi lẽ, không thể nói rằng do Uber Việt Nam không đăng ký ngành nghề kinh doanh trong lĩnh vực gọi xe hay cung cấp dịch vụ vận tải tại Việt Nam, cũng không trực tiếp quản lý, vận hành ứng dụng Uber thì giao dịch của Grab và Uber không ảnh hưởng đến thị trường vận tải xe ô tô dưới 9 chỗ tại Việt Nam.

Vinasun cho rằng hành vi tập trung kinh tế Grab và Uber không chỉ là nguy cơ tiềm tàng mà trên thực tế đã có tác động hạn chế cạnh tranh một cách đáng kể trên thị trường Việt Nam. Nhờ có giao dịch này, Grab đã thành công trong việc thâu tóm thị trường và công bố đang phục vụ 25% dân số Việt Nam. Việc một công ty có vốn đầu tư nước ngoài nắm giữ dữ liệu, bảo lưu quyền chuyển nhượng dữ liệu của 25% dân số cho bên thứ ba sẽ đặt ra những nguy cơ lớn không chỉ về kinh tế mà còn cả vấn đề an ninh trật tự.

Vinasun đề nghị Chủ tịch Hội đồng Cạnh tranh xem xét để huỷ quyết định, giải quyết lại vụ việc cạnh tranh. Đồng thời, việc tổ chức phiên điều trần cần công khai theo quy định pháp luật.