Chiến thắng Điện Biên Phủ chấn động địa cầu

Chiến thắng Điện Biên Phủ (07/5/1954) - dấu mốc chói lọi trong lịch sử đấu tranh giành độc lập của dân tộc Việt Nam - không chỉ làm rúng động chính trường Pháp và Châu Âu, mà còn khiến báo chí thế giới thời đó đồng loạt đưa tin, phân tích và đánh giá sâu sắc. Với tầm vóc của trận quyết chiến chiến lược làm thay đổi cục diện địa - chính trị toàn cầu, Điện Biên Phủ đã trở thành tâm điểm của truyền thông quốc tế suốt nhiều tháng liền sau chiến thắng vang dội.

Chấn động phương Tây

Ngay sau ngày 07/5/1954, nhiều tờ báo lớn ở phương Tây đã đồng loạt đăng tin trang nhất về sự sụp đổ của Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ. Tờ Le Monde (Pháp) gọi đây là "cú sốc lịch sử đối với nước Pháp" và thừa nhận "Pháp đã thua không chỉ trong một trận chiến, mà trong cả chiến lược thực dân kéo dài hàng thế kỷ”. Một bài viết trên báo này cũng dẫn lời sử gia Jean Pierre Rioux nhận định: Trận Điện Biên Phủ là khởi đầu cho sự sụp đổ của chủ nghĩa thực dân Pháp. Tờ báo khác của Pháp Libération thì gọi đây là "chiến thắng lịch sử của Việt Nam trước Quân đội Pháp". Nhật báo Junge Welt của Đức nhận định việc Cứ điểm Điện Biên Phủ sụp đổ cho thấy thất bại của cuộc chiến tái chiếm thuộc địa của Pháp. Báo Deutsche Welle cũng có bài bình luận rằng chiến thắng này đã chấm dứt chủ nghĩa thực dân Châu Âu đồng thời thắp sáng phong trào giải phóng dân tộc toàn cầu. Tờ Welt (Đức) đánh giá Chiến dịch Điện Biên Phủ từ quyết định chiến lược sai lầm có thể dự đoán trước dẫn đến thảm họa, nhưng Việt Nam đã tận dụng cơ hội và sử dụng chiến thuật sáng tạo để giành thắng lợi.

Báo chí Argentina đăng nhiều bài viết cùng hình ảnh tư liệu minh họa, ca ngợi nhân kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ. Ảnh: Phóng viên TTXVN tại Argentina

Trong khi đó, tờ The New York Times (Mỹ) có bài bình luận với tiêu đề "The Fall of Dien Bien Phu - A Turning Point in the Cold War" (Sự sụp đổ của Điện Biên Phủ - một bước ngoặt trong Chiến tranh Lạnh), nhận định rằng chiến thắng này không chỉ mang tính quân sự mà còn thể hiện ý nghĩa chính trị to lớn trong phong trào giải phóng dân tộc trên toàn thế giới. Tờ The Times (Anh) cũng không giấu nổi sự ngạc nhiên trước sức mạnh tinh thần và khả năng chiến đấu bền bỉ của Quân đội và Nhân dân Việt Nam khi nhấn mạnh "Một dân tộc nhỏ bé nhưng kiên cường đã khiến một cường quốc thực dân phải khuất phục".

Tiếng nói ủng hộ từ các nước XHCN và phong trào phi thực dân hóa

Ở Liên Xô (cũ), Báo Pravda - cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Liên Xô đã đăng bài viết với tiêu đề "Chiến thắng của chính nghĩa", mô tả Chiến thắng Điện Biên Phủ là biểu tượng cho tinh thần đấu tranh giải phóng dân tộc không thể khuất phục. Bài báo khẳng định chiến thắng của Việt Nam là minh chứng cho sự thất bại của chủ nghĩa thực dân và là nguồn cổ vũ mạnh mẽ cho những dân tộc bị áp bức khác trên thế giới. Tại Trung Quốc, các tờ báo lớn - trong đó có Nhân dân nhật báo - đã đăng nhiều bài viết ca ngợi chiến lược quân sự tài tình của Đại tướng Võ Nguyên Giáp và sự đoàn kết toàn dân tộc Việt Nam trong cuộc kháng chiến vĩ đại.

Granma - tờ báo chính thức của Đảng Cộng sản Cuba - ca ngợi Chiến thắng Điện Biên Phủ đã kết thúc ách thống trị của thực dân Pháp ở Việt Nam và là chất xúc tác cho phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới. Bài viết nhấn mạnh tinh thần đoàn kết của người Việt Nam đã đánh bại kẻ thù có vũ trang mạnh hơn. Tờ báo này dành cả trang để tổng hợp diễn biến Chiến dịch Điện Biên Phủ, nhấn mạnh vai trò của Đại tướng Võ Nguyên Giáp và tình đoàn kết quân - dân đã làm nên chiến thắng oanh liệt.

Cùng lúc đó, báo chí nhiều quốc gia thuộc phong trào phi liên kết và các nước Châu Phi - Châu Á đang đấu tranh giành độc lập cũng gọi Chiến thắng Điện Biên Phủ là "ánh sáng dẫn đường" cho những cuộc đấu tranh của chính họ. Tờ The Hindu (Ấn Độ) nhấn mạnh "Việt Nam đã viết nên trang sử mới cho Châu Á".

Báo chí Argentina (ABC Mundial, ReporteAsia, Ámbito Internacional) đã phủ sóng sự kiện này, nhấn mạnh Chiến thắng Điện Biên Phủ đã "vang vọng năm châu và làm rung chuyển cả địa cầu", là biểu tượng cho sức mạnh đoàn kết dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Họ cũng nhấn mạnh chiến thắng này là bài học kinh nghiệm cho các dân tộc bị áp bức: Nếu đủ quyết tâm, sáng tạo và đoàn kết sẽ chiến thắng. Tờ Resumen Latinoamericano (Argentina) và El Popular (Uruguay) trích lời một vị đại sứ Việt Nam đánh giá đây là đỉnh cao của cuộc kháng chiến chống Pháp và là nguồn cảm hứng cho các dân tộc vùng Á - Phi - Mỹ La-tinh.Trong khi đó, Tạp chí Voces Del Periodista của Mexico nêu bật sự thay đổi chiến thuật từ "đánh nhanh, thắng nhanh" sang "đánh chắc, tiến chắc", xem đây là điểm mấu chốt quyết định dẫn đến thắng lợi của Việt Nam.

Báo LHumanité số ra ngày 08/5/1954 đăng tin Pháp thất trận tại Điện Biên Phủ. Ảnh: Phóng viên TTXVN tại Pháp

Tờ Al Gum Gyrria (Ai Cập) gọi sự sụp đổ của quân Pháp ở Điện Biên Phủ là lời cảnh tỉnh nghiêm khắc dành cho chủ nghĩa thực dân ở Châu Á, Châu Phi và nhiều nơi khác. Báo Liberation (Mặt trận Giải phóng Dân tộc Algeria) nhấn mạnh: "Chiến thắng Điện Biên Phủ là màn trình diễn mở đầu cho chiến tranh giải phóng Algeria". Tổng thống đầu tiên của Algeria, Ahmed Ben Bella, ghi nhận chiến thắng này đã tiếp thêm niềm tin và mở đường cho nền độc lập của quốc gia Bắc Phi này.

Truyền thông quốc tế tiếp tục ngợi ca

Nhiều thập kỷ sau, báo chí phương Tây tiếp tục nhìn nhận Điện Biên Phủ không chỉ là một trận đánh, mà là bước ngoặt làm tan rã hệ thống thuộc địa toàn cầu. Các nghiên cứu và bài viết trên CNN, Le Figaro hay Der Spiegel đều thống nhất: Sự kiện này đã đặt dấu chấm hết cho ách đô hộ của thực dân Pháp tại Đông Dương và mở ra thời kỳ đấu tranh giải phóng dân tộc sôi động trên toàn cầu. Tạp chí Time từng gọi Điện Biên Phủ là "một trong những trận đánh quyết định nhất của thế kỷ XX", ngang hàng với Stalingrad hay Normandy, vì mang tầm vóc định hình lại trật tự thế giới thời hậu chiến.

Báo chí Argentina cũng đăng nhiều bài viết về cách thế giới ghi nhận chiến công "vang vọng năm châu" đồng thời đặt nó trong bối cảnh lan tỏa mạnh mẽ tinh thần đại đoàn kết và khát vọng dựng xây đất nước hùng cường trong thời đại ngày nay.

Đưa tin về lễ kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (07/5/2024), các Hãng tin AP, Reuters nhấn mạnh đây là sự kiện khép lại gần 1 thế kỷ đô hộ của thực dân Pháp và truyền cảm hứng cho các phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc trên toàn cầu.

Chiến thắng Điện Biên Phủ không chỉ vang dội trong lòng dân tộc Việt Nam, mà còn tạo tiếng vang mạnh mẽ trên trường quốc tế. Qua cách mà báo chí toàn cầu phản ánh có thể thấy sự kiện này là chiến thắng của công lý, tình đoàn kết, lòng quả cảm và trí tuệ. Ngày nay, khi nhìn lại lăng kính lịch sử, truyền thông thế giới vẫn tiếp tục ngợi ca chiến thắng này như biểu tượng của khát vọng tự do và là minh chứng cho sức mạnh của những dân tộc dù nhỏ bé nhưng không bao giờ chịu khuất phục trước cường quyền.