(CATP) Ngày 01/7/2025, Chính phủ ban hành Nghị định 191/2025/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp tổ chức, hướng dẫn thi hành Luật Quốc tịch Việt Nam (QTVN); Bộ Tư pháp (TP) ban hành Thông tư 12/2025/TT-BTP về hướng dẫn sử dụng, quản lý mẫu sổ quốc tịch (QT) và mẫu giấy tờ về QT. Các văn bản này đều có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/7/2025.
Làm rõ hơn các điểm mới của Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật QTVN, bà Võ Thị Hạnh - Cục Hành chính tư pháp, Bộ TP - cho biết, việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật QTVN, trong đó nới lỏng chính sách cho nhập/trở lại QTVN và đơn giản hóa thủ tục hành chính (TTHC) trong lĩnh vực QT nhằm tiếp tục thể chế hóa kịp thời, đầy đủ các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về công tác người Việt Nam (VN) ở nước ngoài, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người nước ngoài, cộng đồng người VN ở nước ngoài về nước đầu tư, sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số...
Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam được Quốc hội khóa XV thông qua ngày 24/6/2025
Luật quy định người xin nhập QTVN có vợ/chồng hay có con đẻ là công dân Việt Nam (CDVN) có thể được nhập QTVN mà không phải đáp ứng các điều kiện: Biết tiếng Việt đủ để hòa nhập vào cộng đồng VN; thời gian thường trú ở VN từ 5 năm trở lên tính đến thời điểm xin nhập QTVN; có khả năng bảo đảm cuộc sống tại VN. Người xin nhập QTVN thuộc một trong những trường hợp: Có cha đẻ/mẹ đẻ hoặc ông nội và bà nội hoặc ông ngoại và bà ngoại là CDVN; có công lao đặc biệt đóng góp cho sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc VN; có lợi cho Nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa (CHXHCN) Việt Nam; người chưa thành niên xin nhập QTVN theo cha hoặc mẹ thì có thể được nhập vào, không cần các điều kiện: biết tiếng Việt; đang thường trú ở VN; thời gian thường trú ở VN từ 5 năm trở lên; có khả năng bảo đảm cuộc sống tại VN...
Người xin nhập QTVN có vợ/chồng hoặc con đẻ hoặc cha đẻ/mẹ đẻ hoặc ông nội và bà nội hoặc ông ngoại và bà ngoại là CDVN; có công lao đặc biệt đóng góp cho sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc VN; có lợi cho Nhà nước CHXHCN Việt Nam; người chưa thành niên xin nhập QTVN theo cha hoặc mẹ được giữ QT nước ngoài nếu đáp ứng các điều kiện gồm việc giữ QT nước ngoài phù hợp với pháp luật của nước đó; không sử dụng QT nước ngoài để gây phương hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân, xâm hại an ninh, lợi ích quốc gia, trật tự an toàn xã hội của Nhà nước CHXHCN Việt Nam và được Chủ tịch nước cho phép.
Đây là một trong những thay đổi quan trọng của Luật QTVN (sửa đổi, bổ sung năm 2025) so với các quy định trước đó.
Quy định mới tại Điều 19 cho phép các trường hợp có cha đẻ/mẹ đẻ hoặc ông bà nội hoặc ông bà ngoại là CDVN; nhà đầu tư, nhà khoa học, chuyên gia nước ngoài được nhập QTVN với điều kiện thông thoáng (được miễn các điều kiện về thường trú tại VN, biết tiếng Việt và khả năng bảo đảm cuộc sống tại VN).
Quan điểm của việc xây dựng Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật QTVN là tiếp tục duy trì nguyên tắc 1 QTVN. Do đó, theo quy định tại Khoản 6 Điều 19, Khoản 5 Điều 23 Luật QTVN, một trong những điều kiện mà người xin nhập/xin trở lại QTVN đồng thời xin giữ QT nước ngoài phải đáp ứng là việc giữ QT nước ngoài phải phù hợp với pháp luật nước đó.
Luật QTVN (sửa đổi, bổ sung năm 2025) không quy định cụ thể về các trường hợp được trở lại QTVN. Như vậy, tất cả trường hợp đã mất QTVN có đơn xin trở lại QTVN đều có thể được xem xét giải quyết.
Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật QTVN cũng góp phần cải cách TTHC, rút ngắn thời gian giải quyết hồ sơ nhập QT tại Sở TP. Theo Khoản 7 Điều 1 Luật Quốc tịch sửa đổi 2025, người xin nhập QTVN có thể nộp hồ sơ cho Sở TP nếu cư trú trong nước và nộp cho cơ quan đại diện VN ở nước sở tại nếu cư trú ở nước ngoài...
Ngoài ra, luật cũng bổ sung quy định về QT của trẻ em và thay đổi QT của con chưa thành niên; về mối quan hệ giữa nhà nước và công dân trong một số trường hợp tại Điều 5 Luật QTVN, về giấy tờ chứng minh QTVN.