Chiều 23/9, tại Phiên họp thứ 49, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về dự án Luật An ninh mạng (sửa đổi toàn diện Luật An ninh mạng và sửa đổi toàn diện Luật An toàn thông tin mạng thành 1 luật).
Tại phiên họp, trình bày Tờ trình về dự án Luật, Thượng tướng Nguyễn Văn Long, Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, vấn đề an ninh dữ liệu đã được lãnh đạo Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm, cụ thể hóa vào tại Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, chỉ rõ rằng: “Bảo đảm chủ quyền quốc gia trên không gian mạng; bảo đảm an ninh mạng, an ninh dữ liệu, an toàn thông tin của tổ chức và cá nhân là yêu cầu xuyên suốt, không thể tách rời trong quá trình phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và các Phó Chủ tịch Quốc hội tại Phiên họp
Hiện nay, dữ liệu là tài sản quốc gia, là nguyên liệu đầu vào vô cùng quý giá mà mọi hệ sinh thái số, chuyển đổi số. Tuy nhiên, các quy định hiện nay mới chỉ tập trung vào vấn đề khai thác, sử dụng, xử lý dữ liệu phục vụ chuyển đổi số, chưa quy định về bảo đảm an ninh dữ liệu; do đó, việc bổ sung vào Luật An ninh mạng là rất cấp thiết.
Thứ trưởng Nguyễn Văn Long cho biết, quá trình xây dựng dự án luật, Bộ Công an đã thực hiện các trình tự, thủ tục theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Dự thảo luật kế thừa 30 điều của Luật An ninh mạng năm 2018 (trong đó giữ nguyên 21 điều, sửa đổi, bổ sung 9 điều), kế thừa 16 điều của Luật An toàn thông tin mạng năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2018) (trong đó giữ nguyên 12 điều, sửa đổi, bổ sung 4 điều); hợp nhất nội dung của 9 điều luật của 2 luật nêu trên; bổ sung 3 điều.
Dự thảo luật có một số nội dung mới và nội dung được sửa đổi, bổ sung, cụ thể là bổ sung 1 điều luật quy định về bảo đảm an ninh dữ liệu.
Bên cạnh đó, bổ sung 1 khoản tại điều luật quy định về trách nhiệm của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trên không gian mạng. Bổ sung 1 khoản tại điều luật quy định về kinh phí bảo vệ an ninh mạng.
Bổ sung quy định về việc khuyến khích các cơ quan, tổ chức thuộc hệ thống chính trị, doanh nghiệp nhà nước sử dụng sản phẩm, dịch vụ công nghiệp an ninh của Việt Nam bảo đảm tiêu chuẩn, quy chuẩn chất lượng để nâng cao năng lực tự chủ về an ninh mạng.
Bổ sung quy định về việc người đứng đầu, chịu trách nhiệm phụ trách hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia phải tham gia sát hạch và được cấp chứng chỉ về an ninh mạng. Trong bối cảnh hiện nay, đây là yêu cầu cấp thiết, nhiều tổ chức, doanh nghiệp chưa có đội ngũ nhân lực được đào tạo bài bản dẫn đến việc xử lý sự cố chậm trễ, không hiệu quả.
Thứ trưởng Nguyễn Văn Long phát biểu tại phiên họp.
Phát biểu tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại Lê Tấn Tới cho biết, Thường trực Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại đánh giá cao Bộ Công an đã giúp Chính phủ chuẩn hồ sơ dự án luật chu đáo, chất lượng. Hồ sơ dự án luật đáp ứng các yêu cầu của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, đủ điều kiện trình Quốc hội thảo luận, cho ý kiến về dự án luật này.
Nhất trí với các nội dung quy định hành vi bị nghiêm cấm về an ninh mạng (Điều 9), Thường trực Ủy ban cũng đề nghị rà soát để bổ sung đầy đủ theo hướng quy định những hành vi bị nghiêm cấm mang tính phổ biến, ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh, quốc gia, trật tự an toàn xã hội, quyền lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
Về bảo vệ an ninh mạng đối với hệ thống thông tin và hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia (Chương II), Thường trực Ủy ban đánh giá, dự thảo luật đã cơ bản kế thừa nhiều quy định của Luật An ninh mạng hiện hành. Tuy nhiên, có ý kiến đề nghị rà soát quy định điều kiện, tiêu chí xác định các cấp độ của hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia cho thống nhất, quy định cụ thể nhiệm vụ và biện pháp bảo vệ đối với từng cấp độ hệ thống thông tin (từ cấp độ 1 đến cấp độ 5); trường hợp không bổ sung trong dự thảo luật thì nên giao Chính phủ cụ thể.
Về phòng ngừa, xử lý hành vi xâm phạm an ninh mạng, Thường trực Ủy ban cho biết có ý kiến đề nghị bổ sung quy định, biện pháp bảo vệ đối với người cao tuổi; đề nghị bổ sung các quy định nhằm phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý kịp thời các hành vi sử dụng công nghệ, AI deepfake; rà soát các điều khoản để tránh trùng lặp, chồng chéo giữa các điều của dự thảo Luật với Luật Bảo vệ bí mật nhà nước, Luật Dữ liệu, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân.
Về hoạt động bảo vệ an ninh mạng, có ý kiến đề nghị rà soát các quy định về phân loại thông tin, quản lý gửi thông tin trên mạng, bảo đảm an ninh thông tin mạng, bảo đảm an ninh dữ liệu để tránh trùng lặp, chồng chéo với các quy định có liên quan trong Luật Dữ liệu, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, Luật Bảo vệ bí mật nhà nước...; phân định rõ an ninh thông tin và an ninh dữ liệu.
Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nhấn mạnh đây là dự án khó, liên quan đến vấn đề an ninh phi truyền thống. An ninh mạng rất quan trọng, tác động từ phạm vi quốc gia đến từng gia đình cụ thể nên việc xây dựng luật nhằm đảm bảo căn cứ pháp lý để quản lý tốt và khơi thông, mở đường cho phát triển theo chủ trương của Đảng, Nhà nước.
Cơ quan chủ trì soạn thảo và cơ quan thẩm tra tiếp tục rà soát đảm bảo thể chế hóa đầy đủ các chủ trương, phù hợp thực tiễn, đáp ứng mô hình tổ chức bộ máy mới, chính quyền địa phương 2 cấp; phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Đồng thời, bổ sung quy định mới để giải quyết những vướng mắc trong thực tiễn, đảm bảo thống nhất hệ thống luật.