(CATP) Năm 2025 đánh dấu cột mốc trọng đại trong lịch sử Việt Nam: 80 năm Cách mạng Tháng 8 và Quốc khánh 02/9 (1945-2025). Những sự kiện thiêng liêng này là thành quả của biết bao hy sinh, đấu tranh kiên cường dưới sự lãnh đạo của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh và các vị tướng lĩnh tài ba. Trong hành trình vĩ đại đó, tên tuổi Đại tướng Võ Nguyên Giáp - người học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh - luôn được nhắc đến như biểu tượng bất diệt của lòng yêu nước, trí tuệ quân sự và bản lĩnh Cách mạng. Là Tổng tư lệnh đầu tiên và lâu năm nhất của Quân đội Nhân dân Việt Nam, người chỉ huy Chiến dịch Điện Biên Phủ "lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu", Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã được báo chí và giới học giả quốc tế ca ngợi là "vị tướng huyền thoại", một thiên tài quân sự, nhà chiến lược lỗi lạc của thế kỷ XX.
Nhân kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng 8 và Quốc khánh 02/9, việc nhìn lại cách truyền thông thế giới viết về ông không chỉ cho thấy tầm vóc của "vị tướng huyền thoại", mà còn phản ánh sự ghi nhận toàn cầu đối với hành trình giành độc lập, tự do, thống nhất đất nước của Nhân dân Việt Nam.
Vị tướng đánh thắng hai cường quốc quân sự
Nhiều hãng thông tấn lớn trên thế giới như AP, New York Times, Financial Times hay các tờ báo, tạp chí uy tín như Le Monde (Pháp), The Guardian (Anh), The New Yorker (Mỹ), L"Humanité (Pháp) đều dùng những lời lẽ đầy cảm kích để viết về Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Khi ông qua đời vào ngày 04/10/2013, hầu hết các tờ báo quốc tế lớn đều đưa tin trang trọng với những tiêu đề ca ngợi ông là "thiên tài quân sự", "anh hùng dân tộc", "huyền thoại Cách mạng", "một trong những nhà cầm quân vĩ đại nhất của thế kỷ XX".
Tạp chí The New Yorker đăng hình Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong bài viết tựa đề "Burying General Giap" số ra ngày 05/11/2023 để tưởng nhớ ông
Tờ New York Times gọi ông là "The General Who Defeated America" (Vị tướng đánh bại nước Mỹ) và nhấn mạnh Đại tướng Võ Nguyên Giáp là vị tướng duy nhất trong lịch sử hiện đại đánh bại liên tiếp 2 cường quốc quân sự là Pháp và Mỹ trong cùng 1 thế kỷ, mà chưa từng được đào tạo chính quy trong bất kỳ học viện quân sự nào. Trong khi đó, Hãng tin AP miêu tả ông là "a self-taught military genius" - một thiên tài quân sự tự học, với chiến lược chiến tranh nhân dân đặc biệt phù hợp với điều kiện Việt Nam. Tờ Le Monde (Pháp) trong bài viết năm 2024 nhân kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ đánh giá Đại tướng Võ Nguyên Giáp là người đã thay đổi cục diện địa - chính trị của cả khu vực, bởi Chiến thắng Điện Biên Phủ không chỉ chấm dứt chế độ thực dân Pháp ở Đông Dương, mà còn mở ra làn sóng giải phóng thuộc địa ở Châu Á, Châu Phi. Báo Le Parisien (Pháp) khẳng định tầm ảnh hưởng của Đại tướng đã truyền cảm hứng cho các cuộc đấu tranh giành độc lập từ Châu Á đến Châu Phi. Tờ Corriere della Sera (Italy) ca ngợi ông là "Anh hùng của nền độc lập Việt Nam", trong khi La Stampa gọi ông là "Anh hùng của các quốc gia thuộc Phong trào Không liên kết".
Báo The Hindu (Ấn Độ) ca ngợi ông là "thiên tài quân sự sau Thế chiến II". Báo Đức khẳng định Đại tướng Võ Nguyên Giáp là nguồn cảm hứng cho phong trào chống thực dân toàn cầu. Truyền thông Australia cho rằng sự ra đi của Đại tướng Võ Nguyên Giáp không chỉ là mất mát to lớn đối với Nhân dân Việt Nam, mà còn với cả nhân loại. Báo chí Algeria gọi ông là "người bạn lớn của nhân dân Algeria", tôn vinh tinh thần chống chủ nghĩa thực dân toàn cầu. Các phương tiện truyền thông Hàn Quốc như báo Korea Herald, Korea Times, ChoongAng Ilbo, Chosun Ilbo gọi ông là "tài năng quân sự vĩ đại của thế kỷ XX". Báo Anh ngữ Thái Lan (The Nation, Bangkok Post) tôn vinh ông là "anh hùng quốc gia" và "học trò xuất sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh".
Sau khi ông qua đời, Tạp chí The New Yorker đăng bài viết "Burying General Giap" (Tiễn đưa Tướng Giáp) phản ánh không khí đau buồn của người dân Việt Nam: Những hàng người kéo dài tiễn biệt vị tướng huyền thoại, những giọt nước mắt của các thế hệ từng đi qua chiến tranh và cả giới trẻ - minh chứng cho sự tri ân của một đất nước đang sống trong hòa bình, điều mà ông đã suốt đời cống hiến để giành được. Theo một Sử gia của Đại học Marquette, trong thời gian quốc tang, đường phố TPHCM trở nên yên tĩnh, người dân xếp hàng dài chờ đợi suốt đêm để tưởng nhớ ông.
Đại tướng Võ Nguyên Giáp gắn Huy hiệu "Chiến sĩ Điện Biên Phủ” cho nhà lãnh đạo Cuba Fidel Castro tháng 9/1973. Ảnh: TTXVN
"Napoléon đỏ” và niềm kính trọng của phương Tây
Một trong những hình ảnh mà báo chí phương Tây hay dùng để mô tả Đại tướng Võ Nguyên Giáp là "Napoléon đỏ” - vừa để tôn vinh tài cầm quân vừa ám chỉ phong cách điều binh quyết đoán, sắc bén của ông. Tuy nhiên, khác với Napoléon - người gây chiến khắp Châu Âu, Đại tướng Võ Nguyên Giáp được ca ngợi là người cầm quân cho cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc khỏi ách đô hộ thực dân và sự can thiệp của ngoại bang. Tờ Financial Times mô tả ông là "one of the greatest military strategists of the 20th century" - một trong những chiến lược gia quân sự vĩ đại nhất thế kỷ XX. Trong khi đó, BBC khẳng định "Tướng Giáp là người thấu hiểu sâu sắc tâm lý của Quân - Dân Việt Nam, vận dụng chiến lược lâu dài và kiên trì để đối đầu với những lực lượng mạnh hơn rất nhiều lần".
Báo L"Humanité - cơ quan ngôn luận lâu đời của cánh tả Pháp - trong một bài viết nhân sinh nhật lần thứ 100 của Đại tướng đã gọi ông là "Le stratège de la liberté” (Chiến lược gia của tự do). Bài viết không chỉ đề cao tài năng quân sự mà còn nhấn mạnh phẩm chất đạo đức, sự khiêm tốn và tinh thần nhân văn của ông. Tác giả Daniel Roussel - nhà báo Pháp từng có nhiều năm làm phóng viên tại Việt Nam - viết rằng: "Đại tướng Võ Nguyên Giáp là vị tướng chiến đấu để không phải chiến đấu nữa".
Không chỉ báo chí, nhiều học giả quân sự phương Tây cũng bày tỏ sự kính phục đối với Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Giáo sư Cecil Currey - chuyên gia Sử học quân sự Mỹ - từng viết trong cuốn Victory at Any Cost (Chiến thắng bằng mọi giá): "Võ Nguyên Giáp xứng đáng được đặt ngang hàng với những danh tướng lừng lẫy như Alexander Đại đế, Hannibal và Napoléon. Khác ở chỗ, ông chiến đấu không phải để chinh phục mà để giải phóng". Cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert McNamara - người từng là "kiến trúc sư” chính của cuộc chiến tại Việt Nam - cũng thừa nhận trong hồi ký của mình rằng: "Chúng tôi đã đánh giá thấp tinh thần dân tộc và khả năng lãnh đạo quân sự của Tướng Giáp. Đó là một sai lầm chiến lược lớn".
Đại tướng Võ Nguyên Giáp và cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert McNamara - những người từng chỉ huy hai bên chiến tuyến - gặp mặt trực tiếp lần đầu tiên tại Hà Nội ngày 09/11/1995 sau khi hai nước bình thường hóa quan hệ. Ảnh: TTXVN
Di sản sống mãi với thời gian
Với giới báo chí quốc tế, Đại tướng Võ Nguyên Giáp không chỉ là một vị tướng lẫy lừng, ông còn là đại diện tiêu biểu cho sự bền bỉ, thông minh và ý chí sắt đá của dân tộc Việt Nam trong công cuộc giành độc lập, thống nhất đất nước. Di sản của ông không chỉ nằm ở những chiến thắng vĩ đại, mà còn là triết lý quân sự nhân văn "Lấy dân làm gốc", "Chính nghĩa thắng bạo tàn". Chính điều đó đã tạo nên sức mạnh đặc biệt trong cuộc đấu tranh của Nhân dân Việt Nam và là điều khiến thế giới phải kính trọng.
Sự ghi nhận và ngưỡng mộ từ báo chí quốc tế dành cho Đại tướng Võ Nguyên Giáp chính là sự tôn vinh dành cho lịch sử đấu tranh chính nghĩa của Việt Nam. Trong bối cảnh kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng 8 và Quốc khánh 02/9, việc nhắc lại hình ảnh vị tướng huyền thoại của dân tộc được thế giới ngợi ca là lời nhắc nhở sâu sắc về giá trị của độc lập, tự do và tinh thần tự cường của dân tộc ta.
Đại tướng Võ Nguyên Giáp không chỉ sống mãi trong trái tim Nhân dân Việt Nam, mà còn khắc sâu trong ký ức nhân loại như một trong những nhân vật vĩ đại.