Đảng và Nhà nước ta luôn nỗ lực xây dựng nên một lực lượng Công an nhân dân thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong mọi tình hình. Đây là định hướng đúng đắn nhằm đưa lực lượng Công an nhân dân ngày càng hùng mạnh để thích ứng với tình hình mới và bảo vệ an ninh trật tự cho nhân dân. Ra đời trong những ngày Cách mạng Tháng Tám lịch sử, được tôi luyện, thử thách qua các cuộc chiến tranh và trong thời kỳ xây dựng, phát triển đất nước, với những chiến công nối tiếp chiến công, lực lượng Công an nhân dân Việt Nam đã không ngừng bồi đắp nên truyền thống Anh hùng, vẻ vang của mình, đó là: Tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và nhân dân; gắn bó máu thịt với nhân dân, vì nhân dân phục vụ, dựa vào nhân dân để công tác và chiến đấu; phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ với Quân đội nhân dân, các cơ quan bảo vệ pháp luật và các cấp, các ngành; không quản khó khăn, gian khổ, hy sinh; nêu cao cảnh giác cách mạng, dũng cảm, mưu trí, sáng tạo, khôn khéo trong đấu tranh với kẻ địch và tội phạm; đề cao tinh thần “thượng tôn pháp luật”; không ngừng tu dưỡng, rèn luyện tư cách người Công an cách mạng theo Sáu điều Bác Hồ dạy; đoàn kết, thống nhất, dân chủ, kỷ cương, kỷ luật nghiêm minh, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.
Trong công cuộc đổi mới của đất nước, với những chuyển đổi căn bản về cơ chế, chính sách, trong xu thế hội nhập và phát triển, lực lượng Công an nhân dân đã quán triệt sâu sắc, vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước, gắn kết chặt chẽ giữa đổi mới tư duy lý luận với thực tiễn; đổi mới sâu sắc, đồng bộ, toàn diện các mặt công tác, hoàn thiện phương châm, nguyên tắc, biện pháp, chiến thuật đấu tranh với các loại đối tượng, với tội phạm. Chủ động, nhạy bén nắm bắt tình hình, tận dụng thời cơ, thuận lợi, nhận rõ nguy cơ, thách thức, dự báo các tình huống phức tạp để chủ động ứng phó, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống. Thực hiện có hiệu quả chức năng tham mưu với Đảng, Nhà nước, chức năng quản lý nhà nước về an ninh, trật tự và chức năng trực tiếp đấu tranh ngăn chặn âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, phòng chống các loại tội phạm và vi phạm pháp luật. Những nỗ lực, cố gắng của lực lượng Công an nhân dân đã góp phần quan trọng giữ vững ổn định chính trị, bảo vệ chủ quyền lãnh thổ, bảo đảm vững chắc lợi ích, an ninh quốc gia, giữ vững thế chủ động chiến lược, không để bị động, bất ngờ, làm giảm tội phạm và vi phạm pháp luật, tạo chuyển biến tích cực về trật tự, an toàn xã hội, góp phần củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân; đóng góp tích cực vào công cuộc xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước.
Đất nước ta đang đứng trước những thời cơ, vận hội lớn để đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, sớm đưa nước ta trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại như tinh thần Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã đề ra. Tuy nhiên, chúng ta cũng đang phải đối mặt với những khó khăn, thách thức không nhỏ từ tình hình thế giới, khu vực đang có nhiều diễn biến nhanh chóng, phức tạp. Các nguy cơ đe doạ chủ quyền lãnh thổ, lợi ích quốc gia, dân tộc, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hoá" trong nội bộ, suy giảm lòng tin của một bộ phận cán bộ, nhân dân; âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch ngày càng thâm độc, xảo quyệt; diễn biến phức tạp của một số loại tội phạm, cùng với các tai, tệ nạn xã hội, thiên tai, dịch bệnh…đang tiềm ẩn gây ra những bất an trong xã hội. Để bảo vệ vững chắc an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự an toàn xã hội, giữ vững ổn định chính trị - xã hội, phục vụ đất nước hội nhập, phát triển nhanh và bền vững, đòi hỏi lực lượng CAND phải tiếp tục phát huy truyền thống Anh hùng, vẻ vang, tăng cường xây dựng lực lượng vững mạnh toàn diện, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
Trong chiến tranh cũng như lúc hòa bình xây dựng đất nước, lực lượng Công an nhân dân luôn một lòng, một dạ tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc, hết lòng hết sức phục vụ Nhân dân; đã xuất hiện hàng vạn tấm gương dũng cảm, ngày đêm tận tụy, hy sinh quên mình vì sự nghiệp bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, vì cuộc sống bình yêu và hạnh phúc của Nhân dân. Mỗi thành tích, chiến công, mỗi gương người tối, việc tốt, mỗi sự có gắng tận tụy của cán bộ, chiến sĩ Công an đã góp phần làm cho hòa bình, ổn định của đất nước được giữ vững, kỷ cương, phép nước được nghiêm minh; tài sản, tính mạng và cuộc sống bình yên, hạnh phúc của Nhân dân được bảo vệ. Những thành tích, chiến công xuất sắc và sự trưởng thành, lớn mạnh của lực lượng Công an nhân dân được các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Công an dày công vun đắp, phát huy qua các thời kỳ cách mạng đã viết nên truyền thống vẻ vang của lực lượng Công an nhân dân Việt Nam.
Ra đời trong phong trào cách mạng của Nhân dân, Công an nhân dân luôn gắn bó mật thiết với Nhân dân, được Nhân dân nuôi dưỡng, giúp đỡ về mọi mặt. Lực lượng Công an nhân dân đã quán triệt sâu sắc và thực hiện nghiêm túc lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu “Công an của ta là Công an nhân dân, vì Nhân dân mà phục vụ, dựa vào Nhân dân để làm việc”, luôn nhận thức đầy đủ vai trò lịch sử to lớn của quần chúng Nhân dân trong sự nghiệp bảo vệ an ninh Tổ quốc, coi đây là một trong những nhân tố quyết định sức mạnh của Công an nhân dân. Trong suốt chiều dài lịch sử phát triển, Công an nhân dân từ Trung ương đến địa phương đã luôn thực hiện tốt khẩu hiệu hành động: “Vì nước quên thân, vì dân phục vụ”, “Thức cho dân ngủ ngon, gác cho dân vui chơi, lấy niềm vui, hạnh phúc của Nhân dân làm lẽ sống của mình”, “Mỗi ngày làm một việc tốt vì Nhân dân”…; chăm lo xây dựng phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”. Qua đó, nhằm giáo dục cho cán bộ, chiến sỹ Công an thái độ ứng xử có văn hóa trong tiếp xúc và làm việc với Nhân dân; khiêm tốn, niền nở, lễ phép, kính trọng người già, yêu mến trẻ em, tôn trọng phụ nữ, giúp đỡ người khuyết tật; thực sự cầu thị, lắng nghe ý kiến phê bình, góp ý của Nhân dân để sửa chữa khuyết điểm của mình. Thường xuyên nêu cao tinh thần cách mạng, kiên quyết đấu tranh phê phán, khắc phục thái độ thờ ơ, lạnh nhạt, cửa quyền, hách dịch, gây phiền hà cho Nhân dân.
Cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư là chuẩn mực về tư cách đạo đức của mỗi cán bộ, chiến sỹ Công an. Nếu xa rời cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư là xa rời lý tưởng cách mạng, không xứng đáng với danh hiệu Công an nhân dân. Đạo đức cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư đòi hỏi mỗi cán bộ, chiến sỹ Công an phải: xây dựng lối sống trong sạch, lành mạnh, cần cù trong lao động sản xuất, học tập, công tác; tiết kiệm trong sử dụng thời gian, kinh phí, ngân sách và tài sản của Nhà nước; không lợi dụng chức vụ, quyền hạn để mưu cầu lợi ích bộ phận hoặc cá nhân; không tham ô, hối lộ, không chiếm đoạt tài sản của công; ngay thẳng, thật thà, trung thực, biết tự trọng, phân biệt rõ đúng sai, tôn trọng và bảo vệ chân lý, lẽ phải; có tác phong làm việc khách quan, tỉ mỉ, thận trọng, không để lọt kẻ địch, không làm oan người vô tội; thường xuyên tự phê bình và phê bình, khắc phục thiếu sót, khuyết điểm, tu dưỡng, rèn luyện nâng cao phẩm chất đạo đức cách mạng, xứng đáng là công cụ chuyên chính sắc bén của Đảng và Nhà nước, là con, em yêu quý của Nhân dân.
Trải qua quá trình xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, Công an nhân dân luôn tu dưỡng rèn luyện đạo đức cách mạng, thật sự cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư. Cần đi đôi với kiệm “uy vũ không khuất phục, giàu có không lay chuyển”, đấu tranh quyết liệt với những thói hư, tật xấu, bọn làm ăn phi pháp, bọn tham nhũng, bọn thoái hóa, biến chất. Đồng thời, tu dưỡng, rèn luyện cho mình một đạo đức, lối sống trong sạch, lành mạnh có văn hóa, xây dựng mối quan hệ đồng chí, đồng đội, tình yêu gia đình một cách tốt đẹp trong sáng. Có biết bao cán bộ, chiến sỹ Công an sẵn sàng chấp nhận những thiệt thòi về vật chất để theo đuổi tinh thần như liêm khiết, thanh cao, công bằng, chính trực. Xa rời cần, kiệm, liêm, chính là xa rời đạo đức, xa rời lý tưởng của người cán bộ, chiến sỹ Công an cách mệnh.
Không ngừng học tập, tiếp thu cái mới, cầu tiến bộ là bản chất truyền thống của Công an nhân dân Việt Nam. Truyền thống quý báu đó bắt nguồn từ đức tính cần cù, chịu khó, ham học hỏi, cầu tiến bộ của dân tộc Việt Nam. Qua quá trình công tác, xây dựng, chiến đấu, dù trong hoàn cảnh thời chiến hay thời bình, lúc thuận lợi hay khó khăn, ác liệt, các thế hệ cán bộ, chiến sỹ Công an luôn chủ động tranh thủ mọi thời gian, mọi điều kiện để học tập nâng cao trình độ lý luận chính trị, văn hóa, pháp luật, nghiệp vụ; kết hợp học tập tại trường, học trong thực tiễn công tác, chiến đấu, học trong sách vở, học Nhân dân; tiếp thu và vận dụng có hiệu quả các thành tựu khoa học, công nghệ tiên tiến phục vụ công tác đấu tranh phòng, chống các thế lực thù địch, phản động và các loại tội phạm, góp phần đáp ứng yêu cầu đòi hỏi của nhiệm vụ công tác bảo đảm an ninh, trật tự trong tình hình mới.