Các đối tượng đã trục lợi, chiếm đoạt gần chục tỷ đồng của nhà nước và thân nhân liệt sĩ (LS).
Đào trộm hài cốt liệt sĩ
Cơ quan An ninh điều tra (ANĐT) Công an (CA) tỉnh Quảng Trị vừa công bố kết quả điều tra vụ án hình sự “Nguyễn Văn Thúy cùng đồng bọn lừa đảo chiếm đoạt tài sản; xâm phạm mồ mả, hài cốt và trộm cắp tài sản”, và đã chuyển hồ sơ đến Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh đề nghị truy tố ra tòa.
Đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng mà CA Quảng Trị cùng CA các địa phương đã tích cực điều tra trong nhiều năm. Vụ án còn gây chấn động dư luận, ảnh hưởng đến nhiều gia đình, thân nhân LS và các cơ quan ban ngành.
Sự việc bắt đầu từ chương trình “Tìm kiếm, quy tập HCLS” do Ngân hàng Chính sách xã hội Việt Nam (NHCSXHVN) phát động, phối hợp với Nguyễn Văn Thúy tổ chức thực hiện trên toàn quốc. Theo thỏa thuận, NHCSXHVN phải trả cho Thúy 75 triệu đồng mỗi bộ HCLS tìm được.
“Cậu Thủy”
Với lý do “đi lễ, xin Mẫu”, Thúy cùng vợ là Mẫn Thị Duyên (53 tuổi, cùng trú thôn Trác Bút), em ruột Nguyễn Văn Hoành (46 tuổi, ở huyện Tiên Du, Bắc Ninh), Mẫn Đức Phương (37 tuổi, em ruột Duyên, ngụ thị trấn Chờ) và Nguyễn Trường Sơn (28 tuổi, ở Hà Nội) tìm đến các Nghĩa trang LS (NTLS) huyện Tuyên Hóa (Quảng Bình), Gio Linh (Quảng Trị), Hương Điền (Thừa Thiên - Huế) để “tìm kiếm HCLS”.
Ban ngày, vợ chồng Thúy - Duyên giả vờ làm khách viếng nghĩa trang, thắp hương để quan sát tìm chọn khu mộ LS chưa biết tên, ghi nhớ để chỉ đạo đồng bọn hành sự. Đêm đến, Hoành, Phương, Sơn lẻn vào các NTLS, cạy lật từng phần mộ lấy hài cốt đem đi cất giấu.
Tổng cộng chúng trộm được khoảng 60 bộ. Sau đó, “cậu Thủy” và đồng bọn quay trở lại vị trí chôn giấu xương cốt lấy đem về khách sạn tại Quảng Trị trộn lẫn với đất đen, chia nhỏ cho vào các bao chôn tại nhiều vị trí khác nhau ở thôn Lâm Xuân, xã Gio Mai, huyện Gio Linh, Quảng Trị.
Sau đó, nhóm này kiểm tra, đánh dấu hiện trường. Ngày 25-7-2013, theo chỉ đạo của Thúy, cuộc khai quật, cất bốc HCLS “lịch sử” được thực hiện với đầy đủ cơ quan, ban ngành cùng hàng trăm người chứng kiến.
Hiện trường được chuẩn bị kỹ với nhà bạt lớn, máy phát điện, quay phim, máy chiếu. Ngoài ra, lực lượng bảo vệ, rà phá bom mìn được tăng cường khiến không khí vô cùng trang trọng. Trời sụp tối, sau khi thắp hương khấn vái, một phụ nữ xuất hiện “lên đồng”, nói chuyện với thân nhân LS, và “nhà ngoại cảm” Nguyễn Văn Thúy to béo, ăn mặc bóng lộn chỉ vào ba vị trí đất, phán có chôn 9 LS. Nhân công hì hục đào theo lời phán của “cậu Thủy” và người phụ nữ “lên đồng” sau khi được áp vong. Các bộ HCLS hiện ra trước sự trầm trồ thán phục của những người chứng kiến.
Lật tẩy trò lừa động trời
Bộ chỉ huy quân sự (CHQS) tỉnh Quảng Trị phát hiện nhiều sự việc bất thường của cuộc cất bốc này, khi đất có hài cốt xốp hơn so với các nơi khác, dễ đào được bằng tay, lại lẫn nhiều rễ cây, lá tràm tươi, mẫu vật và tình trạng đất ở các hố chôn tập thể giống nhau, không có quần áo, mũ, giày, dép, súng đạn... như vẫn thường thấy trong các mộ LS.
Dấu khắc tên 3 LS trên 3 bi-đông còn mới, trong đó một LS là Tạ Văn Tín. Tuy nhiên, Bộ CHQS tỉnh xác nhận: LS Tín hy sinh năm 1969 tại cao điểm 420 thuộc huyện miền núi Hướng Hóa, không phải vùng này.
Cơ quan chức năng xác nhận không có những người như trên chiến đấu và hy sinh tại vị trí vừa khai quật, và điều bất thường khi người hy sinh năm sau lại chôn chung với người mất năm 1969. Ngoài ra, nửa tháng trước bà con phát hiện có một số đối tượng lạ mặt về khu vực này đào bới đất vào ban đêm, hành tung bí ẩn.
Bộ CHQS tỉnh kết luận: Việc cất bốc HCLS không đúng quy trình; hiện trường, mẫu vật đã chuẩn bị trước và được làm giả; đồng thời lập biên bản, yêu cầu dừng ngay việc này. Tuy nhiên, ngày 26-7-2013 “cậu Thủy” cùng NHCSXHVN tự ý chia thành 9 HCLS rồi gây sức ép để tỉnh đồng ý đưa vào NTLS Quốc gia Đường 9 an táng.
Tất cả đều bàng hoàng khi kết quả giám định mẫu vật theo khoa học thì toàn bộ hài cốt đều bị tác động ngoại lực, có xương động vật. Bộ CHQS và Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Quảng Trị đã phát hiện, vạch trần những dấu hiệu bất thường của “cậu Thủy” cùng đồng bọn tại hiện trường.
Trước đó, khi phát hiện nhiều nghi vấn trong ba đợt tìm kiếm HCLS tại Đắk Lắk, Bình Phước của nhóm “cậu Thủy”, lực lượng chức năng địa phương đã ngăn chặn không cho an táng HCLS tại NTLS. Những việc làm trên góp phần giúp cơ quan CA điều tra, làm rõ vụ việc.
Ngày 28-10-2013, Cơ quan ANĐT - CA tỉnh Quảng Trị thực hiện lệnh bắt vợ chồng Thúy - Duyên để làm rõ hành vi “lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, “xâm phạm mồ mả, hài cốt”. Lần lượt sau đó, Phương, Hoành, Sơn, Nguyễn Anh Chiều (con rể Duyên, 32 tuổi, ở Hà Nội) cũng bị tạm giữ. Vũ Đức Chung (69 tuổi, quản trang tại NTLS huyện Đắk Tô, Kon Tum) được tại ngoại.
Cơ quan ANĐT cũng phát hiện nhiều nghi vấn từ việc cất bốc hàng trăm HCLS ở các tỉnh miền Trung, Tây nguyên của nhóm “cậu Thủy”. Cuối tháng 12-2012, nhóm này cất bốc được 31 HCLS tại Km105 Quốc lộ 14 (thuộc thôn 2, xã EaH’Leo, huyện EaH’Leo, tỉnh Đắk Lắk).
Hơn một tháng sau, 15 HCLS được cất bốc tại thị xã Bình Long, Bình Phước. Chiều tối 6-3-2013 cũng tại thôn 2, xã EaH’Leo có 33 HCLS được cất bốc. Người phụ nữ “lên đồng” trò chuyện với thân nhân LS và đánh dấu vị trí có HCLS trong hầu hết các cuộc cất bốc này là Phạm Thị Hòa (trú Hà Nội).
Theo kết luận điều tra, từ ngày tìm kiếm HCLS đến lúc bị bắt, Nguyễn Văn Thúy cùng đồng phạm chiếm đoạt của Công đoàn NHCSXHVN 7 tỷ đồng và lấy của 8 gia đình thân nhân LS hơn 1 tỷ. Bốn trường hợp khác cũng làm đơn tố giác việc “cậu Thủy” nhận tiền cọc 59,5 triệu để tìm kiếm HCLS giúp họ.
"Tập đoàn" phạm tội
Cơ quan ANĐT - CA tỉnh Quảng Trị kết luận, vụ “Nguyễn Văn Thúy cùng đồng bọn lừa đảo chiếm đoạt tài sản; xâm phạm mồ mả, hài cốt và trộm cắp tài sản” là vụ án hình sự có tổ chức, với nhiều đối tượng có quan hệ ruột thịt, khép kín trong một gia đình cùng tham gia, xảy ra trên phạm vi rộng, liên quan đến nhiều địa phương, mang tính chất phức tạp, nhạy cảm và đặc biệt nghiêm trọng, ảnh hưởng đến nhiều gia đình, thân nhân LS. Vợ chồng Thúy - Duyên cầm đầu, chủ mưu, các đối tượng khác giúp sức tích cực.
Thúy và một số đồng bọn là những tên tội phạm cộm cán. Nguyễn Văn Thúy sinh ra trong gia đình có truyền thống cách mạng, có hai anh trai là LS trong kháng chiến chống Mỹ. Năm 1982, Thúy tốt nghiệp Trường Trung cấp An ninh (Hà Nội), được giữ lại trường, nhưng chỉ một năm sau bị buộc thôi việc do vi phạm kỷ luật. Thúy về làm ruộng, kinh doanh buôn bán.
Sau khi ly hôn người vợ đầu, năm 1996 Thúy kết hôn với Mẫn Thị Duyên. “Cặp đôi hoàn hảo” cùng làm nghề cúng bái, bói toán, tìm mồ mả thất lạc. Tháng 11-1997, Thúy bị CA tỉnh Bắc Ninh bắt giữ về tội “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “tàng trữ trái phép vũ khí quân dụng”, tòa tuyên án 10 năm tù. Năm 2004 mãn hạn, Thúy về nhà làm nghề đắp tượng, và quay lại nghề cũ.
Mẫn Thị Duyên từng vào tù ra khám. Tháng 11-1997, Duyên bị CA tỉnh Bắc Ninh bắt về hành vi “lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “tàng trữ trái phép vũ khí quân dụng”, tòa tuyên án 12 năm tù. Tháng 2-2007 mãn hạn, Duyên về sống cùng Thúy. Quá trình điều tra, Duyên luôn né tránh, đổ tội cho chồng.
Mẫn Đức Phương cùng Nguyễn Trường Sơn, Nguyễn Anh Chiều cũng tích cực thực hiện hành vi phạm tội theo chỉ đạo của Thúy. Nguyễn Văn Hoành là em ruột Thúy từng có tiền án về tội “trộm cắp tài sản” và “đánh bạc”. Hoành là mắt xích quan trọng, tuân thủ nghiêm ngặt sự chỉ đạo của anh ruột trong việc trộm, làm giả HCLS.
Đối tượng khác trong vụ án là Vũ Đức Chung vốn công tác ở Tỉnh đội. Sau khi nghỉ hưu, năm 2007 ông này về làm quản trang tại NTLS huyện Đắk Tô. Tháng 2-2013, ông Chung nhận của Thúy 30 triệu đồng để đối tượng vào lấy cắp hài cốt tại các ngôi mộ LS chưa biết tên nhằm thực hiện hành vi lừa đảo.
Lừa đảo tâm linh
Năm 2010, khi có nhiều người đến nhờ tìm HCLS tại các tỉnh miền Nam, Thúy cho người mua các đồ dùng cũ như bi-đông, ăng-gô, dép cao su, mũ cối, ngôi sao, cúc áo bộ đội rồi khắc tên LS vào, sau đó trộn lẫn với các mẩu xương, di vật trộm cắp được từ các ngôi mộ LS ở các NTLS cùng đất đen rồi đem chôn vào vị trí định sẵn.
Cứ thế, từ năm 2010 đến nay, Thúy cùng đồng phạm đã cất bốc hơn trăm HCLS tại các tỉnh thành trên cả nước (trong đó có bộ nhóm này ra giá 120 - 130 triệu đồng).
Thông tin trên website của NHCSXHVN: “Hai năm qua, sau bốn đợt tìm kiếm và quy tập HCLS quy mô tại Quảng Trị, Bình Phước, Đắk Lắk do NHCSXHVN phát động, thực hiện, quy tập được 88 HCLS. Cùng với 17 HCLS đã tìm kiếm, quy tập ở các tỉnh, thành khác thì tổng số HCLS là 105, trong đó 44 HCLS đã xác định được danh tính”.
Cơ quan điều tra cũng đã kết luận, làm rõ thông tin dư luận cho rằng Công đoàn NHCSXHVN đã tích cực giúp sức Thúy và đồng bọn lừa đảo, làm giả HCLS. Từ ngày phát động chương trình “Tìm kiếm, quy tập HCLS”, Công đoàn NHCSXHVN đã huy động được 16.273 lượt cán bộ viên chức và người lao động của đơn vị tự nguyện đóng góp ủng hộ tiền lương; các cá nhân, tổ chức ngoài xã hội góp thêm hàng tỷ đồng.
Quá trình thực hiện, Công đoàn NHCSXHVN đều có văn bản gửi UBND các tỉnh báo cáo, xin ý kiến và được đồng ý thực hiện. Chưa thấy cán bộ nào của NHCSXHVN thông đồng với nhóm của “cậu Thủy” nhằm chiếm đoạt tài sản hay để đạt mục đích gì khác, chưa phát hiện có vi phạm nào tại NHCSXHVN.
Vẫn còn câu hỏi chưa được giải đáp là số phận của hàng trăm HCLS được “cậu Thủy” và đồng phạm cất bốc rồi bàn giao lại cho các cơ quan chức năng đưa đi an táng tại NTLS của các tỉnh thành ra sao, trong lúc không được giám định khoa học, bị lật tẩy làm giả?