Chiêu trò lừa dối
Tháng 11/2021, Chứng khoán APEC cùng hô vang "khẩu quyết của người Apec" thì nay các cổ phiếu của đơn vị này "nằm sàn" thê thảm, lãnh đạo Chứng khoán Apec bị bắt vì thao túng thị trường chứng khoán (TTCK). Nhiều cổ đông đặt nghi vấn cổ phiếu (cp) bị "thổi giá”, nhưng ông Nguyễn Đỗ Lăng - Tổng giám đốc CK Apec khẳng định như đinh đóng cột rằng công ty làm đúng luật, nếu phát hiện gian lận thì cam kết xử lý nghiêm.
Ngày 22/6/2023, Cơ quan An ninh điều tra Công an TP.Hà Nội ra quyết định khởi tố vụ án hình sự thao túng TTCK xảy ra tại Công ty cổ phần CK châu Á - Thái Bình Dương, Công ty cổ phần Đầu tư châu Á Thái Bình Dương và Công ty cổ phần Đầu tư IDJ Việt Nam. Trên TTCK, các mã CK API, IDJ và APS là các cổ phiếu thuộc "họ” Apec (AKGroup). Tiếp đến, Cơ quan an ninh điều tra ra quyết định khởi tố bị can, lệnh tạm giam đối với 5 bị can về tội thao túng TTCK, trong đó có ông Phạm Duy Hưng - Chủ tịch hội đồng quản trị và ông Nguyễn Đỗ Lăng - Tổng giám đốc CK Apec. Ngoài ra còn có vợ ông Lăng, một kế toán trưởng và một phó phòng dịch vụ khách hàng của CK APEC.
Ngay lập tức, ngày 28/8, giới đầu tư nháo nhào bán tống các cổ phiếu "họ APEC", nhưng trắng bên mua. Khép lại phiên giao dịch 28/6, mã APS, API và IDJ lần lượt nằm ở giá sàn từ 9.000 đến hơn 10.000 đồng/cp, cách rất xa đỉnh giá đã lập vào gần hai năm trước. Trong ngày, bộ ba mã trên có tổng cộng gần 55 triệu cổ phiếu bị dư bán, không có người mua. Đây là phiên thứ 3 liên tiếp các cp hệ Apec đo sàn.
Cách đây gần 2 năm, bộ ba cổ phiếu APS, API và IDJ trở thành tâm điểm chú ý khi tăng đột biến hàng chục lần trên TTCK. Lúc đó chỉ vỏn vẹn quanh mệnh giá 10.000 đồng, trong thời gian ngắn, tính đến giữa tháng 11/2021, mã API đã bật tăng mười lần lên giá hơn 100.000 đồng/cp. Sau khoảng 6 tháng, mã IDJ cũng bật tăng lên mốc gần 75.000 đồng/cp (+400%). Từ có giá chưa bằng ly trà đá, mã APS cũng vụt lên sáng chói khi đạt giá gần 60.000 đồng/cp.
Ông Nguyễn Đỗ Lăng (đứng) phát biểu tại phiên họp thường niên của APEC vào đầu tháng 6/2023 Ảnh: APEC
Với đà tăng phi mã như vậy, giới đầu tư tỏ vẻ nghi ngờ và tất nhiên cũng không thể qua mặt các cơ quan chức năng. Để "che mắt thiên hạ” và với cả cổ đông, tại đại hội đồng cổ đông bất thường diễn ra cuối tháng 11/2021, đại diện CK APEC hướng dẫn cổ đông cùng đọc "Lời tuyên thệ của người APEC" với nội dung: "Ngày hôm nay, tôi bắt đầu một cuộc đời mới. Mọi thứ đến với tôi chính là một món quà. Tôi biết ơn và xin đón nhận tất cả, bằng một tình yêu thương vô tận. Tôi nguyện cùng anh em nỗ lực từng phút giây, không ngừng cải tiến, đưa công ty trở thành doanh nghiệp (DN) sáng tạo nhất toàn cầu, đem tới giá trị cho bản thân, gia đình và xã hội.
Tôi sẽ luôn sống trung thực và quyết tâm theo đuổi sự kỷ luật đến tận cùng, trong mọi suy nghĩ và hành động. Tại đây và ngay bây giờ, tôi cam kết với chính tôi và những điều tôi nói, với danh dự, tiền bạc và hạnh phúc của chính mình". "Quyết tâm" hơn nữa, sau đó lãnh đạo của cổ đông CK APEC còn "hô khẩu huyết của người APEC", gồm: "Sáng tạo - cống hiến - phụng sự - quyết tâm - gồng lãi". Đồng thời hô hào: "APEC - Quyết tâm gồng lãi" (hô đến ba lần!).
Cũng giống như các "đại gia" từng có hành vi thao túng TTCK, ông Nguyễn Đỗ Lăng khẳng định công khai rằng công ty làm đúng luật, nếu phát hiện gian lận thì cam kết xử lý nghiêm. Ngay cả sau khi bị khởi tố vụ án hình sự thao túng TTCK, lãnh đạo cả 3 mã của CK APEC đều ra thông báo khẳng định không phải chủ thể có liên quan hoặc có những hoạt động liên quan đến vụ việc này... Không ảnh hưởng tới quyền, lợi ích hợp pháp của khách hàng, cổ đông cũng như đối tác.
Tan nát hệ sinh thái đa ngành
APEC Group được biết đến là một tập đoàn đa ngành, lúc đầu hoạt động trên lĩnh vực đầu tư tài chính, sau đó là bất động sản (BĐS), hiện đang sở hữu nhiều dự án BĐS hạng sang quy mô lên đến hàng nghìn tỷ đồng, cùng với đó là các công ty CK, nội thất, môi trường...
Ông Nguyễn Đỗ Lăng, vợ ông, bà Huỳnh Thị Mai Dung, em ruột, con gái và cả bố đẻ của ông Lăng nắm giữ nắm giữ nhiều cổ phần trong các DN hệ APEC. Tình hình tài chính của hệ sinh thái APEC là không tốt. Tại báo cáo tài chính riêng quý I/2023 của CTCP Đầu tư IDJ Việt Nam, công ty liên kết với Apec, chi phí sản xuất kinh doanh dở dang tồn kho tại các dự án Mandala Wyndham Mũi Né hơn 1.285 tỷ đồng, dự án Diamond Park Lạng Sơn hơn 96 tỷ đồng; dự án Mandala Grand Phú Yên hơn 117 tỷ đồng.
Theo báo cáo của API, tới cuối quý I/2023, DN này có chi phí sản xuất kinh doanh dang dở ở nhiều dự án BĐS như: Royal Park Huế (291 tỷ đồng), Khu công nghiệp Đa Hội (114 tỷ đồng), dự án Aqua Park Bắc Giang (71 tỷ đồng), Golden Palace Lạng Sơn (88 tỷ đồng), dự án Dubai Ninh Thuận (46 tỷ đồng), Mandala Phú Yên (240 tỷ đồng)... Một hệ sinh thái lớn như vậy, thông tin CK APEC bị khởi tố vụ án thao túng TTCK, số phận của APEC rồi đây không khác gì nhóm Louis của Đỗ Thành Nhân, FLC của Trịnh Văn Quyết.
Khởi đầu, ông Nguyễn Đỗ Lăng là nhà sáng lập và là Tổng giám đốc điều hành, APS chỉ là một công ty CK có quy mô nhỏ, với vốn điều lệ 390 tỷ đồng, chỉ tăng mạnh lên 830 tỷ đồng trong năm 2021. Đây cũng là năm mà các công ty thuộc "họ APEC" khác là IDJ và API tăng mạnh vốn thêm 2-5 lần lên tương ứng 1.734 tỷ đồng và 840 tỷ đồng. Cũng trong năm 2021 các cổ phiếu (cp) "họ APEC" nhiều thời điểm tăng rất cao. Tháng 11/2021, cp của API có lúc lên gần 60.000 đồng/cp, cao gấp 6 lần trước đó khoảng 3 tháng.
Tại đại hội cổ đông năm đó, đại diện API từng chia sẻ mức định giá 200.000 đồng/cp cho mã API trong dài hạn "không phải là đắt" nhưng sau đó lại giảm mạnh và tính tới 28/6/2023 chỉ còn 9.300 đồng/cp. Còn cp APS của CK APEC cũng có những biến động bất thường, từng tăng từ mức 5.000 đồng/cp lên 60.000 đồng/cp hồi tháng 11-2021, vẫn được cho là rẻ nhưng cũng như cp của APS sau đó giảm mạnh và hiện còn trên dưới 10.000 đồng. Cổ phiếu của IDJ cũng tăng gấp nhiều lần trong năm 2021, đến nay cũng đã "bốc hơi" khoảng 70%, còn dưới 10.000 đồng/cp.
Tất cả các quy trình, diễn biến của các cp thuộc hệ sinh thái APEC không khác những gì đã diễn ra với hệ sinh thái "họ Louis" của đại gia buôn gạo Đỗ Thành Nhân và FLC của Trịnh Văn Quyết. Trong năm 2021, khi thị trường sôi sục và tăng trưởng mạnh, hầu hết các cp lớn nhỏ, tốt xấu đều tăng giá mạnh. Nhiều cp tăng vọt một vài chục lần cho dù DN làm ăn bết bát. Nhóm cổ phiếu "họ Louis", FLC nằm trong số đó. Lúc đó cp TGG của CTCP Louis Capital tăng hàng chục lần từ mức 1.200 đồng hồi đầu năm 2021 lên trên 75.000 đồng/cp vào tháng 7/2021 sau khi Đỗ Thành Nhân và nhóm cổ đông của Louis Holding thâu tóm Đầu tư và xây dựng Trường Giang (TGG), rồi đổi tên thành Louis Captial. Mã BII (Louis Land) từ mức 1.000 đồng hồi tháng 7/2020 tăng vọt lên trên ngưỡng 34.000 đồng/cp vào tháng 7/2021. Một mã khác thuộc "họ Louis" là Chứng khoán APG (APG) tăng từ dưới 5.000 đồng/cp hồi tháng 7/2020 lên gần 22.000 đồng/cp hồi tháng 10/2021.
Ngày 9/12/2022, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao đã ra quyết định khởi tố bị can đối với ông Phạm Thanh Tùng, Chủ tịch CTCP Chứng khoán Trí Việt - TVSC (TVB), về tội thao túng TTCK căn cứ theo Quyết định khởi tố vụ án xảy ra tại CTCP Louis Holdings, CTCP Louis Capital (TGG), CTCP Louis Land (BII), CTCP Chứng khoán Trí Việt (TVB). Tháng 4-2022, Bộ Công an đã khởi tố bị can, bắt tạm giam đối với ông Đỗ Thành Nhân (Chủ tịch Louis Holdings), ông Đỗ Đức Nam (Tổng giám đốc CK Trí Việt)... Các bị can đã dùng nhiều mánh khóe để thao túng giá cp TGG, BII và các mã CK khác. Hành vi thao túng TTCK của các "đại gia" nêu trên không chỉ gây ra hậu quả nặng nề cho nhà đầu tư mà còn làm cho TTCK còn non trẻ của nước ta mất điểm trầm trọng trong mắt các tổ chức tài chính quốc tế, các nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Trong tháng 5/2023, TTCK nước ta đã có những diễn biến tích cực cả về điểm số lẫn thanh khoản. Thị trường vẫn cần thêm thời gian để phát triển tốt. Nhưng với cú thao túng TTCK của CK APEC, TTCK đang chững lại và chắc chắn cần có thời gian để vực dậy. TTCK còn có những biểu hiện "méo mó”, lệch lạc thì nhà đầu tư mất niềm tin, nguy cơ mất kênh huy động vốn quan trọng cho nền kinh tế.