(CAO) UBND tỉnh Gia Lai vừa có văn bản gửi Bộ NN&PTNT đề xuất điều chỉnh, xây dựng vùng tưới Dự án thuỷ lợi Ia Mơ (H.Chư Prông, Gia Lai). Trong đó tỉnh đề xuất không chuyển đổi mục đích sử dụng hơn 4.757 héc-ta rừng tự nhiên để làm vùng tưới.
Đến nay, phần diện tích của khu tưới thủy lợi Ia Mơ trên địa bàn tỉnh Gia Lai còn thiếu so với thiết kế là gần 4.900 héc-ta. Trong đó khoảng 4.700 héc-ta là rừng cần phải thực hiện chuyển mục đích sử dụng rừng.
Năm 2018, hồ chính thuỷ lợi Ia Mơ đi vào hoạt động, việc chuyển đổi đất rừng sang đất nông nghiệp để làm vùng tưới cho thủy lợi trên đã có nhiều ý kiến trái chiều. Nếu chuyển đổi sẽ kéo theo hàng ngàn héc ta rừng khộp tự nhiên khu vực biên giới bị mất.
Hồ thuỷ lợi Ia Mơ đã hoàn thành.
Sau khi khảo sát, tỉnh Gia Lai đề nghị Bộ NN&PTNT cho phép (hoặc đề xuất cơ quan có thẩm quyền cho phép) điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án phù hợp với vùng tưới. Tiếp tục làm chủ đầu tư, tổ chức thuê đơn vị tư vấn khảo sát, đề xuất cụ thể giải pháp công trình, xác định kinh phí; ưu tiên bố trí kinh phí trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030 của Bộ để đầu tư xây dựng hệ thống kênh nhánh, bơm tưới trọng lực, kênh nội đồng, khai hoang xây dựng đồng ruộng nhằm phát huy hiệu quả công trình trên địa bàn tỉnh Gia Lai.
Tỉnh Gia Lai đề xuất, sau khi không chuyển đổi hơn 4.700 héc-ta rừng để làm vùng tưới, công trình thuỷ lợi Ia Mơ sẽ chuyển qua cung cấp nước cho 1.234 héc-ta đất nông nghiệp hiện có để sản xuất lúa nước (thuộc địa bàn 2 xã Ia Mơ, Ia Piơr) và 3.664 héc-ta diện tích cây cao su kém phát triển (đang xin chuyển đổi cao su sang nông nghiệp công nghệ cao).
Khu vực rừng ban đầu định chuyển đổi thành vùng tưới.
Theo Sở NN&PTNT tỉnh Gia Lai, chủ trương của tỉnh hiện nay là không chuyển đổi rừng sang làm vùng tưới. Gia Lai cũng đã đề nghị Bộ NN&PTNT trình cấp có thẩm quyền chuyển vùng tưới sang các diện tích khác, để không ảnh hưởng diện tích đất có rừng tự nhiên mà vẫn đảm bảo vùng tưới cho dự án.
Người dân vùng biên giới Ia Mơ từ khi có công trình thuỷ lợi Ia Mơ đã chuyển sang trồng lúa 2 vụ, cho năng suất gấp nhiều lần so với trước đây.
Dự án Dự án công trình hồ thuỷ lợi Ia Mơ được Bộ NN&PTNT phê duyệt từ năm 2005, tổng mức đầu tư trên 3.000 tỷ đồng. Theo thiết kế, thủy lợi Ia Mơ sẽ tạo nguồn cấp tưới cho hơn 14.000 héc-ta đất nông nghiệp của tỉnh Gia Lai và 4.000 héc-ta đất nông nghiệp của huyện Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk. Theo thiết kế, công trình hồ thủy lợi Ia Mơ với diện tích mặt nước hơn 2.800 héc-ta là một trong hai công trình đại thủy nông của khu vực Tây nguyên, chỉ đứng sau công trình thủy lợi Ayun Hạ.
Để thực hiện dự án, hàng ngàn héc-ta rừng khộp tự nhiên - rừng thưa lá đặc trưng ở các tỉnh Tây Nguyên - được quy hoạch chuyển đổi nhằm xây dựng công trình, kênh dẫn và làm vùng tưới.