Kết hợp tuyên truyền và kiểm soát
Theo nhận định của các lực lượng chức năng cửa khẩu tỉnh Lạng Sơn, thời gian tới lượng hàng hóa xuất nhập khẩu qua Lạng Sơn sẽ gia tăng, điều này đòi hỏi các lực lượng thực thi nhiệm vụ phải chủ động hơn nữa trong nắm bắt, phân tích dự báo tình hình, chủ động phối hợp chặt chẽ trong tuần tra kiểm soát biên giới, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm.
Theo ông Nông Quang Hưng - Phó Đội trưởng Hải quan Tân Thanh (Chi cục Hải quan Khu vực VI): Các hành vi gian lận thương mại chủ yếu là thông qua mã số, tên hàng, trị giá khai báo và thuế suất; qua công tác tham vấn và kiểm tra sau thông quan đã kịp thời phát hiện vi phạm và xử lý. Ngoài ra, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, Hải quan Tân Thanh cũng chủ động cùng với các lực lượng chức năng tuần tra kiểm soát, quản lý tốt địa bàn.
Lực lượng Hải quan cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (Lạng Sơn) kiểm tra nhãn mác hàng hóa nhập khẩu tại kho bãi khu vực cửa khẩu
Ông Hoàng Văn Chuyên, Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Phúc Quang Hà Nội cho biết, đơn vị thường xuyên thực hiện xuất nhập khẩu qua cửa khẩu Tân Thanh với mặt hàng chủ yếu là đồ gia dụng, máy móc. Qua đây, được lực lượng chức năng cửa khẩu tuyên truyền nhiều về chấp hành pháp luật hải quan, pháp luật biên giới, nhất là những tờ khai hàng hóa phải khai đúng, khai đủ.
Thời gian qua, Hải quan Tân Thanh đã chủ động bố trí lực lượng cán bộ công chức đảm bảo giải quyết nhanh chóng thủ tục, không để tồn đọng hàng hóa; đơn vị còn triển khai tập trung xác định trị giá hàng hóa để tính thuế, phân loại hàng hóa, kiểm tra sau thông quan... từ đó, kịp thời phát hiện các hành vi gian lận, gây thất thoát số thu ngân sách. Trong quá trình thực hiện nghiệp vụ, công tác tuyên truyền pháp luật hải quan đến doanh nghiệp cũng được chú trọng triệt để.
Tại cửa khẩu Tân Thanh, hàng hóa xuất nhập khẩu chủ yếu là hàng nông sản, hoa quả tươi, đồ khô, máy móc thiết bị và mặt hàng ôtô. Từ đầu năm 2025 đến nay, Hải quan Tân Thanh đã làm thủ tục thông quan cho trên 33.000 bộ tờ khai, số thu thuế đạt trên 808 tỷ đồng (vượt 19% so với chỉ tiêu giao năm).
Từ đầu năm 2025 đến nay, tình hình hoạt động gian lận thương mại, hàng giả, hàng cấm trên khu vực biên giới biển, cửa khẩu Cảng Hải Phòng vẫn diễn ra phức tạp. Một số loại mặt hàng mà đối tượng thường xuyên mua bán vận chuyển trái phép trên biển là xăng dầu, than, cát, pháo nổ. Đặc biệt, các đối tượng đã vận chuyển hàng hóa có giá trị lớn như ngà voi, buôn lậu, vận chuyển trái phép ma túy qua biên giới.
Kiểm tra hầm hàng phía trước cabin tàu
Giám sát chặt các mặt hàng trọng điểm
Tại Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, Hải quan Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị đã làm thủ tục cho trên 21.000 bộ tờ khai xuất nhập khẩu, với tổng kim ngạch trên 1,3 tỷ USD; số thu thuế đạt trên 2.500 tỷ đồng (tăng 10% so với cùng kỳ năm ngoái). Với đặc thù là cửa khẩu quốc tế, có nhiều mặt hàng xuất nhập khẩu với đầy đủ các loại hình, nguy cơ về gian lận thương mại, găm cắm hàng cấm trên các phương tiện chở hàng qua cửa khẩu cũng tăng lên.
Lực lượng Hải quan Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị đã triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, tăng cường công tác quản lý, giám sát hàng xuất nhập khẩu và phương tiện vận tải xuất nhập cảnh; tăng cường kiểm tra xuất xứ, ghi nhãn mác hàng hóa, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Đẩy mạnh giám sát hải quan với các mặt hàng trọng điểm, hàng hóa nhập khẩu có điều kiện.
Với các biện pháp nghiệp vụ, Hải quan Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị đã phát hiện, xử lý trên 600 vụ vi phạm, xử phạt vi phạm hành chính với số tiền hơn 3 tỷ đồng; trị giá tang vật hơn 21 tỷ đồng. Cùng với nghiệp vụ hải quan, đơn vị còn chủ động phối hợp với các lực lượng chức năng khác tại địa bàn cửa khẩu để phổ biến chính sách pháp luật đến doanh nghiệp, chủ hàng; tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong quá trình thực hiện thủ tục xuất nhập khẩu.
Ông Nguyễn Đức Lâm, Phó Đội trưởng Đội Hải quan Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, Chi cục Hải quan Khu vực VI thông tin: Hiện nay, tuyến biên giới được kiểm soát chặt chẽ, do đó các đối tượng buôn lậu đã chuyển hướng sang hình thức gian lận thương mại bằng cách lợi dụng các đặc thù chính sách xuất nhập khẩu.
Đơn vị đã tăng cường quản lý, giám sát chặt đối với mặt hàng gia công xuất khẩu, hàng quá cảnh, hàng chuyển cửa khẩu, chuyển phát nhanh, hàng vận chuyển độc lập về các kho ngoại quan, nhằm kịp thời phát hiện hành vi buôn lậu, giả mạo xuất xứ, vi phạm sở hữu trí tuệ...
Do tuyến biên giới được kiểm soát chặt, nên các đối tượng đã thay đổi phương thức hoạt động, không còn tình trạng mang vác hàng hóa trái phép qua biên giới mà thay vào đó là hành vi gian lận thương mại qua xuất nhập khẩu.
Các lực lượng phát hiện, bắt giữ tàu cá có hành vi vận chuyển lậu 75.000 lít dầu DO
Theo đánh giá của cơ quan Hải quan Lạng Sơn, các hành vi vi phạm chủ yếu là lợi dụng chính sách về thuế, chính sách thông thoáng về các thủ tục liên quan để khai báo sai về tên hàng hóa, số lượng, chủng loại, mã số hàng hóa, nhập khẩu hàng hóa không đáp ứng điều kiện nhập khẩu, lợi dụng hình thức chuyển phát nhanh, chuyển cửa khẩu, vận chuyển độc lập, hoạt động thương mại điện tử... để gian lận thương mại.
So với trước, các vụ việc được cơ quan hải quan phát hiện thời gian gần đây có tính chất phức tạp, tinh vi hơn với giá trị tang vật lớn. Trong 5 tháng từ đầu năm 2025, lực lượng Hải quan Lạng Sơn đã xử lý trên 700 vụ vi phạm, số tiền xử phạt vi phạm hành chính hơn 4 tỷ đồng.
Ngành Hải quan bắt đầu triển khai cao điểm chống buôn lậu
Chi cục Hải quan khu vực VI đã ban hành 5 kế hoạch và các văn bản chỉ đạo tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, kiểm soát, đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, trong đó đã ban hành Kế hoạch số 779/KH-HQKV6 ngày 20/5/2025 về việc thực hiện đợt cao điểm chống buôn lậu, vận chuyển trái phép qua biên giới hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng, sức khỏe cộng đồng.
Trong quá trình tuần tra trên vùng biển từ Đà Nẵng đến Ninh Thuận kết hợp với nguồn tin nghiệp vụ, vào hồi 10 giờ 30 ngày 29/5, Đội 2 - Chi cục Điều tra chống buôn lậu chủ trì phối hợp với Phòng Phòng chống tội phạm vi phạm - Bộ Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển 3 đã phát hiện, kiểm tra, bắt giữ tàu cá số hiệu TH-91658-TS thuộc sở hữu của ông Lê Văn D. có hành vi vận chuyển khoảng 75.000 lít chất lỏng nghi là dầu DO, được chứa trong 2 hầm hàng gần nhất phía trước ca-bin. Theo lời khai của thuyền trưởng, số hàng hóa nêu trên được vận chuyển trên tàu cá không có bất kỳ chứng từ, hóa đơn chứng minh nguồn gốc hợp pháp. Trị giá lô hàng vi phạm ước tính khoảng 1,3 tỷ đồng. Hiện cơ quan Hải quan đang tiếp tục xử lý vụ việc theo quy định.
Thông tin từ Ban chỉ đạo 389 Hải Phòng, trong 5 tháng đầu năm 2025, đã phát hiện trên 2.117 vụ buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, thu nộp ngân sách gần 605,1 tỷ đồng, trong đó xử phạt hành chính hơn 38 tỷ đồng, truy thu thuế hơn 560 tỷ đồng, trị giá hàng hóa bán phát mại khoảng gần 7 tỷ đồng...
Cũng theo Ban chỉ đạo 389 Hải Phòng, các hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả diễn ra ngày một phức tạp với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi hơn nhằm trốn tránh sự quản lý của cơ quan Hải quan như đối với tiền chất ma túy, luôn luôn có những chất mới được điều chế thay thế cho những chất đã bị cơ quan chức năng phát hiện; ma túy được cất giấu tinh vi hơn, đóng lẫn cùng với hàng hóa không vi phạm... Các đối tượng lợi dụng những bất cập, chính sách ưu đãi để thực hiện hành vi vi phạm gian lận thương mại, trốn thuế, gây khó khăn cho các lực lượng chức năng trong việc phát hiện, bắt giữ và xử lý...