Tuyến tỉnh đổ về ngày càng đông
Tại BV Đại học Y dược (nằm trên đường Hồng Bàng, Q5) mới hơn 1 giờ sáng người đến chờ lấy STT đã tấp nập, nhốn nháo trước cổng. Anh Nguyễn Văn Thành (quê Gia Lai) cho biết đã đi xe đò tới đây, ngồi đợi đến 3 giờ sáng mới có thể xếp hàng lấy STT. "Rút kinh nghiệm lần trước, bữa nay tôi phải đến sớm; trễ một chút thôi có khi đứng xếp hàng cũng đủ mệt rồi, chứ đừng mong được khám xong sớm" - anh cho biết. Cũng mong lấy được STT nhỏ, chị Nguyễn Thị Liệu (quê Phú Yên) vừa phải trải qua hành trình dài từ trưa hôm qua. Dụi cặp mắt thiếu ngủ, chị mệt mỏi cho biết: "Ngồi xe cả ngày khó ngủ, giờ chỉ mong lấy số xong để kiếm một góc nằm chợp mắt chút, sớm lắm thì cũng phải 8 giờ mới có thể vào phòng khám".
Tầm 1 - 2 giờ sáng, tại Viện Tim (đường Dương Quang Trung, Q10) đã thấy nhiều người tay xách nách mang tìm đến. Bệnh nhân, thân nhân người bệnh vội vã bấm số rồi tìm ghế đá, chỗ trống trên hành lang ngồi đợi, nhiều người phải kiếm chỗ tranh thủ ngủ vật vờ vì đã trải qua gần 1 đêm thức trắng. Đến khoảng 5 giờ, tất cả khuôn viên, ghế đá, hành lang BV đều chật kín người. Từ quê Cà Mau lên, ông Tạ Văn Đức chia sẻ: "Tôi bị bệnh tim, cứ 3 tháng đến đây khám 1 lần. Khám tim tốn nhiều thời gian, có khi cả ngày nên phải tranh thủ, nếu đi trễ sẽ kéo dài đến hôm sau, rất mệt mỏi và tốn kém". Nói rồi ông Đức đến chỗ gầm cầu thang bộ, lấy miếng nylon trải ra, lăn xuống ngủ ngon lành.
Bệnh nhân kéo đến chờ lấy STT từ lúc nửa đêm tại BV Chợ Rẫy cũng tương tự. Vợ chồng anh Đỗ Bá Thuận (ở Đắk Lắk) đến đây lúc 23 giờ. Anh cho biết hai vợ chồng đón xe từ chiều tối hôm qua rồi vào thẳng BV luôn để lấy được lượt khám sớm, tranh thủ còn kịp về trong ngày. Hỏi vì sao phải vào thành phố khám bệnh, anh nói: "Vợ tôi bị rối loạn tiền đình, chữa hoài ở quê nhưng không hết. Nghe mọi người bảo vào đây khám vì có bác sĩ (BS) giỏi, máy móc hiện đại nên tôi quyết đưa vợ đi".
Mới 3 giờ sáng, tại BV Ung bướu (đường Nơ Trang Long, Q. Bình Thạnh), người đến chờ phòng khám mở cửa đã ngồi kín gần hết các dãy ghế, ai nấy đều rất mệt mỏi. Anh Phạm Hưng Long (đến từ Bình Phước) cho biết, 5 giờ phòng khám mới mở cửa cho vào bấm số, nhưng ngày nào cũng quá tải nên nếu không đi sớm thì có khi chen vào không nổi. "Nhiều người ở xa hơn tôi còn tranh thủ đến từ nửa đêm. Mình mà đi muộn, có khi đến chiều tối mới khám xong" - anh nói. Vào giờ mở cửa, tại khu vực khám bệnh chỉ chừng vài trăm mét nhưng ước tính đã có cả ngàn người đợi. Bệnh nhân chen chúc muốn nghẹt thở, nhiều trường hợp không còn chỗ để ngồi phải dạt ra bên ngoài lối đi chính của BV vật vờ đợi...
Cần có giải pháp triệt để
Khi số BN gia tăng, đặc biệt từ các tỉnh đổ về, tình trạng xếp hàng từ nửa đêm xảy ra thường xuyên ở các BV lớn. TS.BS Diệp Bảo Tuấn - Giám đốc BV Ung bướu - cho biết, BN đến khám tại BV thường tập trung từ 5 -10 giờ sáng. Đa số là BN từ tỉnh lên, nhiều người di chuyển bằng xe khách đến BV từ sớm với tâm lý khám sớm về sớm. Sở dĩ lượng BN đến khám tăng, theo ông là do BV có chất lượng chuyên môn nâng cao, tạo được uy tín với người dân đến khám và điều trị, đặc biệt từ các tỉnh.
"Mặc dù vậy, lượng BN đến khám quá đông, đặc biệt chỉ tập trung vào các khung giờ buổi sáng, sẽ dẫn đến kéo dài thời gian chờ khám, làm các xét nghiệm cần thiết để chẩn đoán bệnh và tăng thời gian chờ điều trị. Bên cạnh đó, điều này còn khiến các BS chỉ tập trung vào công tác khám chữa bệnh, ít có thời gian nghiên cứu chuyên sâu kỹ thuật mới, lâu ngày sẽ ảnh hưởng đến chất lượng điều trị” - BS Tuấn chia sẻ.
Vật vã chờ khám bệnh trong đêm ở Viện Tim
Một BS ở Viện Tim cho hay, số BN chờ được phẫu thuật tại đây đã lên đến cả chục ngàn người, trong khi mỗi ngày làm hết công suất, cơ sở này cũng chỉ xử lý được hơn chục ca. "Hiện có nhiều BN ở các tỉnh đang chờ được mổ tim, đặc biệt là trẻ em, trong đó những trường hợp nặng có nguy cơ tử vong nếu chờ quá lâu, nhưng với công suất mổ trong điều kiện cho phép như hiện nay, phải mất vài năm Viện Tim mới giải quyết hết số BN tồn đọng, đó là chưa tính đến trường hợp BN phát sinh trong thời gian này"- BS chia sẻ.
Tình trạng người bệnh phải chầu chực chờ khám từ khuya tại các BV đã tồn tại rất nhiều năm ở TPHCM. Theo ngành Y tế (YT), quá tải tuyến trên là nguyên nhân chính, mà vấn đề tồn tại lâu nay vẫn là do cơ sở vật chất yếu kém, trang thiết bị hiện đại còn thiếu, bên cạnh đó các tuyến YT cơ sở lại chưa đủ mạnh để người dân tin tưởng, nên vẫn phải dồn lên tuyến trên. Mặc dù thời gian gần đây nhiều BV đã được đầu tư xây mới, nâng cấp nhưng thực trạng cơ sở vật chất YT tại TPHCM nói chung hiện vẫn còn thiếu và cũ kỹ.
Nhiều BV lớn như BV đa khoa Sài Gòn, BV Chấn thương chỉnh hình, BV Nhi đồng 1, BV Ung bướu, BV Nhân dân Gia Định, BV Bình dân, Viện Tim... luôn trong tình trạng quá tải.
Đánh giá của Sở YT thành phố cho thấy, tính từ năm 1975 dân số thành phố đã tăng hơn 3 lần, nhưng số lượng BV lại tăng không đáng kể. Thêm vào đó là lượng người vãng lai, lao động ngoại nhập, BN vượt tuyến từ các tỉnh dồn về càng làm nhu cầu khám chữa bệnh tại thành phố tăng cao, dẫn đến quá tải nghiêm trọng.
Tình trạng xếp hàng chờ tại Bệnh viện Đại học Y dược
Trước mắt, các BV đã chủ động áp dụng nhiều giải pháp giúp giảm đáng kể thời gian chờ đợi cho người bệnh do tăng công suất làm việc. Việc làm thêm giờ đã giải quyết phần nào tình trạng quá tải BN. Những năm qua, nhiều BV lớn luôn tích cực trong công tác chỉ đạo tuyến, tổ chức các lớp đào tạo, cử chuyên gia hỗ trợ chuyển giao các kỹ thuật chẩn đoán, điều trị cho các BS, điều dưỡng ở BV tuyến dưới, điều này giúp từng bước nâng cao chuyên môn và uy tín, từ đó giúp giữ BN khám và điều trị tại địa phương mình.
"Để giảm tải cho tuyến trên, giải pháp triệt để là phải đầu tư cơ sở vật chất, nâng cao trình độ chuyên môn, tạo niềm tin cho người dân tại các BV tuyến dưới là rất quan trọng. Các tỉnh cần tiếp tục đầu tư thêm cơ sở vật chất, trang thiết bị và nhân lực để có thể điều trị BN tại địa phương mình, giúp họ giảm chi phí đi lại và tiện lợi khi điều trị” - một cán bộ lãnh đạo Sở YT TPHCM nêu giải pháp.
Theo giới chuyên môn, những giải pháp tích cực của ngành YT đang góp phần mang lại hiệu quả tốt, nhưng câu hỏi làm thế nào để có thể nhanh chóng giảm thiểu và tiến tới chấm dứt tình trạng quá tải BV, nhất là ở TPHCM, thì vẫn còn bỏ ngỏ. Và vì thế, cảnh nửa đêm phải đến BV chầu chực chờ khám khó thể chấm dứt trong thời gian ngắn.