Tuy âm thầm, lặng lẽ nhưng công việc của họ vô cùng ý nghĩa và xứng đáng được trân trọng, bởi đó là hành trình bảo vệ lẽ phải, buộc kẻ ác phải cúi đầu nhận tội, đem lại công lý cho người vô tội và cho cả những người đã khuất.
Là đô thị lớn nhất nước, TPHCM cũng là địa bàn có nhiều phức tạp về ANTT, phạm pháp hình sự ở mức cao. Áp lực điều tra khám phá tội phạm đối với Công an TPHCM là rất lớn, đặc biệt là các vụ án mạng. Trong những vụ án mạng, để đưa ra hướng điều tra chính xác nhằm tìm ra chân tướng sự việc, vai trò đầu tiên thuộc về đội ngũ bác sĩ pháp y.
Có thể kể đến như vụ án mạng xảy ra ngày 01/7/2016 tại huyện Nhà Bè. Nạn nhân N.T.T.G. (SN 1974) được phát hiện chết trong thùng phi nước đầy. Gia đình nghĩ nạn nhân bị bệnh tâm thần, tự tử nên xin đưa về nhà mai táng. Tuy nhiên, qua các dấu vết trên thân thể nạn nhân và qua khám nghiệm tử thi, các bác sỹ pháp y của Phòng Kỹ thuật hình sự - Công an TPHCM xác định nạn nhân chết do ngạt nước kèm theo mất máu. Xác định đây không phải là vụ tự tử mà là một vụ án mạng. Từ căn cứ này, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Nhà Bè đã triệu tập Nguyễn Văn Nghĩa (SN 1972, chồng nạn nhân) để đấu tranh ngay trong đêm đó và Nghĩa đã thú nhận toàn bộ hành vi giết người.
Hay gần đây, ngày 07/01/2024, trên địa bàn phường Tân Hưng, Quận 7 xảy ra vụ tử vong liên quan đến người nước ngoài. Nạn nhân là N.G.T.Y (SN 1975, người Nhật Bản), bất tỉnh khi đi cùng bạn (người Nhật Bản) trong thang máy chung cư và chết trên đường đi cấp cứu. Qua làm việc với bạn nạn nhân, không phát hiện mâu thuẫn giữa 2 người. Trích xuất camera thang máy và tòa nhà không phát hiện sự kiện bất thường. Tuy nhiên, qua công tác khám nghiệm tử thi, bác sỹ pháp y của Phòng Kỹ thuật hình sự xác định nạn nhân chết do chấn thương sọ não. Nhận định, vết thương trên đầu nạn nhân do vật cứng gây ra. Từ đây, Cơ quan điều tra xác định đúng tính chất vụ án, tập trung đấu tranh với đối tượng là bạn nạn nhân. Quá trình đấu tranh người này khai nhận, đối tượng và nạn nhân có mẫu thuẫn và xảy ra xô xát trước thời điểm nạn nhân chết 2 ngày. Đối tượng đã dùng chảo đập vào đầu nạn nhân dẫn đến chấn thương sọ não, là nguyên nhân dẫn đến cái chết.
Lực lượng pháp y thường xuyên phải tiếp xúc với những thứ mà người khác không ai muốn chạm vào
Hiện nay, Phòng Kỹ thuật hình sự Công an TPHCM có 12 bác sĩ pháp y và 3 kỹ thuật viên pháp y, mỗi năm thực hiện trên 1.000 trưng cầu giám định pháp y tử thi. Riêng năm 2023, đơn vị đã tiếp nhận và giải quyết 2.005 trưng cầu giám định pháp y tử thi, trung bình mỗi ngày khám nghiệm tử thi 7 trường hợp. Áp lực công việc là rất lớn, và để giải quyết áp lực này, CBCS phải thường xuyên gác lại niềm vui bên vợ con, gia đình để tăng cường làm việc cả ngày lẫn đêm, ngày nghỉ, thậm chí cả ngày lễ, Tết, khi mọi người đang quây quần bên gia đình thì các CBCS của đơn vị vẫn xông pha trên mặt trận thầm lặng.
Những sự cống hiến thầm lặng đã góp phần làm sáng tỏ chân tướng rất nhiều vụ án
Chúng ta không thể quên vụ án giết 5 người trong cùng 1 gia đình, phát hiện lúc 10 giờ ngày 15/02/2018 (tức ngày 30 Tết âm lịch) tại đường số 7, khu phố 8, phường Bình Hưng Hòa, quận Bình Tân. Đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp. Vụ án được phát hiện vào ngày 30 Tết, với tính chất mức độ manh động, tàn bạo gây hoang mang dư luận, các cấp chính quyền hết sức quan tâm. Do toàn bộ thành viên trong gia đình đều bị sát hại nên mọi công tác điều tra đều phải xuất phát từ tử thi và hiện trường.
Với trách nhiệm và quyết tâm cao độ, các bác sỹ pháp y và cán bộ khám nghiệm hiện trường đã làm việc xuyên suốt 3 ngày Tết. Công tác khám nghiệm tử thi không chỉ đơn thuần xác định nguyên nhân chết, thời gian chết mà còn nhận định đánh giá đúng hung khí gây án, chiều hướng tấn công của đối tượng. Kết quả công tác khám nghiệm tử thi, khám nghiệm hiện trường đã giúp Cơ quan điều tra truy bắt nóng được đối tượng gây án, trấn an dư luận.
Công việc vừa thường xuyên, vừa đột xuất, vô cùng vất vả và độc hại nhưng mỗi bác sĩ pháp y với bản lĩnh và “tinh thần thép” luôn khắc phục khó khăn, những bộn bề cuộc sống, thậm chí cả những “định kiến” xã hội để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, góp phần giữ vững bình yên và hạnh phúc của nhân dân.
Thiếu tướng Mai Hoàng, Phó Giám đốc, Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TPHCM thăm và chúc mừng lực lượng pháp y CATP nhân kỷ niệm Ngày Thầy thuốc Việt Nam 27/02
Ghi nhận những chiến công và cống hiến của lực lượng pháp y, nhân kỷ niệm Ngày Thầy thuốc Việt Nam, sáng nay (27/02), Thiếu tướng Mai Hoàng, Phó Giám đốc, Thủ trưởng Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TPHCM đại diện lãnh đạo CATP đã đến thăm và chúc mừng lực lượng pháp y CATP.
Tại đây, Thiếu tướng Mai Hoàng biểu dương, đánh giá cao những cống hiến thầm lặng và những thành tích mà lực lượng pháp y đã đóng góp cho sự nghiệp bảo vệ ANTT cũng như công tác điều tra khám phá tội phạm của Công an TPHCM. Đồng chí Phó Giám đốc hy vọng và tin tưởng rằng, trong thời gian tới, lượng lượng pháp y CATP sẽ trưởng thành và phát triển mạnh mẽ về mọi mặt, tiếp tục đóng góp nhiều hơn nữa cho sự nghiệp bảo vệ ANTT, ghi dấu nhiều hơn nữa vào bề dày thành tích mà các thế hệ Phòng Kỹ thuật hình sự - Công an TPHCM đã dày công vun đắp, quyết tâm xây dựng đơn vị trở thành đơn vị Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.
Bác sỹ pháp y thường phải đối mặt với những cụm từ tiêu cực như tử vong, giết người, máu me, bạo lực và xác chết; thường xuyên ở trên ranh giới giữa bóng tối và ánh sáng, thường xuyên đối mặt với áp lực công việc, áp lực cuộc sống, áp lực gia đình, định kiến xã hội… Nhưng vượt qua tất cả, các bác sỹ pháp y Phòng Kỹ thuật hình sự - Công an TPHCM luôn dũng cảm, nhiệt huyết, trách nhiệm và say mê, tận tụy với nghề, sẵn sàng nhận và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Tuy thầm lặng trong công việc nhưng niềm hạnh phúc lớn nhất đối với mỗi bác sỹ pháp y chính là công tác giám định pháp y góp phần quyết định cho việc điều tra tìm ra bản chất của vụ án, chứng minh tội phạm, người phạm tội và các tình tiết có ý nghĩa trong quá trình giải quyết đúng đắn vụ án hình sự.
Nhân kỷ niệm 69 năm ngày Thầy thuốc Việt Nam (27/2/1955 - 27/2/2024), xin bày tỏ tình cảm trân quý, lòng biết ơn với những đóng góp to lớn của các y, bác sĩ khoác lên mình sắc phục Cảnh sát nhân dân vẫn đang ngày đêm miệt mài, thầm lặng góp sức vào những chiến công vẻ vang của lực lượng Cảnh sát điều tra Công an TPHCM; góp phần bảo vệ an ninh chính trị, giữ vững trật tự an toàn xã hội, vì cuộc sống bình yên và hạnh phúc của Nhân dân.