Diễn ra vào ngày 15 tháng 8 âm lịch hằng năm, lễ hội này chủ yếu được tổ chức ở khu vực Đông Á và Đông Nam Á như là một dịp để các gia đình sum họp, tận hưởng mùa màng bội thu, thắp đèn lồng và chiêm ngưỡng hiện tượng Mặt trăng tròn nhất trong năm.
Năm 2025, Tết Trung Thu, hay còn gọi là Tết trông trăng, được tổ chức vào ngày 6/10. Hãy cùng điểm qua những điểm thú vị của dịp lễ hội và “thủ sẵn” một vài mẹo nhỏ để tham gia vào ngày lễ này.
Tết Trung Thu là gì?
Tết Trung Thu trở thành lễ hội chính thức ở Trung Quốc vào thời nhà Đường (618-907 SCN), nhưng đến nay thời điểm và cách thức bắt đầu của lễ hội thường niên này vẫn chưa rõ ràng.
Nhiều người tin rằng lễ hội này lần đầu tiên được nhắc đến trong "Lễ Ký", một cuốn sách kinh điển của Khổng Tử về bộ máy quan liêu và các nghi lễ được viết cách đây hơn 2.400 năm.
Nó được mô tả là ngày để các hoàng đế ăn mừng vụ thu hoạch trong năm bằng cách dâng lễ vật lên Mặt trăng và tổ chức một bữa tiệc lớn.
Ngày nay, Tết Trung Thu là một dịp sum họp gia đình vô cùng quan trọng. Đó là khi "người và trăng đoàn tụ tạo thành một vòng tròn trọn vẹn", theo như một câu nói cổ.
Múa rồng lửa ở Hồng Kông đón Tết Trung thu - Ảnh: Getty
Hằng Nga: Nữ thần của Tết Trung thu
Giống như nhiều lễ hội văn hóa khác, Tết Trung Thu được bao phủ trong huyền thoại. Một trong những câu chuyện dân gian được yêu thích nhất, và cũng bi thảm nhất kể về câu chuyện một người phụ nữ tên Hằng Nga trở thành nữ thần mặt trăng.
Theo truyền thuyết, sau khi cung thủ huyền thoại Trung Quốc là Hậu Nghệ dũng cảm bắn hạ chín Mặt trời dư thừa, chỉ để lại một Mặt trời để chiếu sáng thế gian và để bảo vệ thế giới khỏi bị thiêu rụi hoàn toàn, chàng đã được trời ban cho một loại thuốc tiên.
Vợ của Hậu Nghệ là Hằng Nga đã uống phải thứ thuốc tiên này trong khi cố bảo vệ nó khỏi một người học việc tham lam. Nhưng khi vừa uống xong, người nàng bỗng dưng trở nên nhẹ bẫng đến nỗi bay cả người lên Mặt trăng.
Nhớ vợ, Hậu Nghệ đã chuẩn bị một bữa tiệc thịnh soạn vào ngày trăng tròn nhất hàng năm, hy vọng được nhìn thấy bóng dáng của vợ mình đang ở trên cung trăng.
Câu chuyện này nổi tiếng đến mức ngày nay, các tàu thám hiểm Mặt Trăng của Trung Quốc được đặt tên là Hằng Nga, trở thành một phần trong chương trình không gian đầy tham vọng của nước này, được đặt tên để vinh danh nữ thần Mặt trăng. Trong khi đó, Thỏ Ngọc - xe tự hành trên Mặt trăng của Trung Quốc được đặt theo tên của một chú thỏ huyền thoại được phái đi cùng Hằng Nga lên Mặt trăng.
Rước lồng đèn là một trong những
phong tục đặc trưng trong dịp lễ Trung thu ở các cộng đồng Châu Á toàn cầu - Ảnh: EPA
Phong tục và truyền thống dịp Tết Trung Thu
Khi nói đến việc đón Tết Trung thu, phong tục đón mừng lễ hội này trên khắp Châu Á rất đa dạng.
Tết Trung Thu được coi là "ngày Tết thiếu nhi" ở Việt Nam và các hoạt động lễ hội bao gồm rước lồng đèn giấy và múa lân. Trong khi đó, ở miền nam Trung Quốc, hầu hết mọi người sẽ thắp đèn lồng và ăn các loại trái cây mùa thu như bưởi và khế.
Một số ngôi làng ở Hồng Kông vẫn còn lưu giữ truyền thống múa rồng lửa qua những con hẻm nhỏ.
Ở Hàn Quốc, Tết Trung Thu (hay Chuseok) là một trong những ngày lễ quan trọng nhất của quốc gia này. Được tổ chức trong ba ngày, người Hàn Quốc sẽ quét dọn mồ mả tổ tiên, mặc trang phục truyền thống và ăn songpyeon - một loại bánh gạo hấp hình lưỡi liềm với nhân ngọt.
Trong khi đó, người Nhật Bản sẽ ăn những viên xôi nướng gọi là tsukimi dango (có nghĩa là "ngắm trăng") trong khi nhìn lên trời để chiêm ngưỡng vệ tinh duy nhất của Trái đất.
Các lễ hội đón Tết Trung thu cũng thường được tổ chức ở các cộng đồng người châu Á trên khắp thế giới, từ thành phố New York ở Mỹ đến Vancouver ở Canada.
Thả hoa đăng đón Tết trung thu ở Hội An, Việt Nam - Ảnh: Getty
Tất tần tật về bánh trung thu
Một trong những phong tục lớn nhất của Tết Trung thu chính là làm và ăn bánh trung thu. Ở hầu hết các nơi tại Trung Quốc, loại bánh ngọt giàu năng lượng này được cắt lát và chia cho các thành viên trong gia đình và bạn bè.
Loại bánh trung thu nổi tiếng nhất được làm từ nhân hạt sen, lòng đỏ trứng muối và mỡ lợn theo kiểu Quảng Đông. Điều này giải thích tại sao một chiếc bánh cỡ lòng bàn tay có thể chứa khoảng 1.000 calo.
Các loại hạt, đậu đỏ và sữa trứng là một số nguyên liệu phổ biến khác được dùng đến làm bánh trung thu.
Tại Tân Đài, phía đông tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc, bánh trung thu đã trở thành một nguồn thu nhập béo bở cho huyện này. Theo báo cáo, doanh thu từ sản xuất bánh trung thu trong dịp lễ hội này đã đạt 600 triệu nhân dân tệ, tương đương 84 triệu USD, chiếm khoảng 1% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) hàng năm của huyện.
Làm và ăn bánh Trung thu là một phong tục không thể thiếu trong dịp lễ hội này - Ảnh: Getty
Các thương hiệu bánh cũng đã đưa ra các biến thể hiện đại, ví dụ như loại bánh trung thu có kem phủ sô cô la để cung cấp lựa chọn thay thế cho những người không thích bánh trung thu truyền thống.