(CATP) Vốn là những quốc gia bình yên hàng đầu thế giới nhưng tại Thụy Điển và Na Uy từng xảy ra những vụ tấn công ngân hàng (NH) khiến dư luận sửng sốt về sự táo tợn của các đối tượng phạm tội với những tình huống và mục đích đôi khi khiến người khác phải "dở khóc dở cười".
Nửa thế kỷ sau vụ cướp, bắt cóc con tin tại trụ sở chính của NH Kreditbanken, thủ phạm Jan-Erik Olsson đã thừa nhận sai lầm cùng sự ngu ngốc của bản thân khi hành động.
Khoảng 10 giờ sáng 23/8/1973, một người đàn ông trẻ đeo găng tay, kính, đội tóc giả màu nâu và bôi kem chống nắng trên mặt bước vào trụ sở chính của NH Kreditbanken trên Quảng trường Norrmalmstorg ở thủ đô Stockholm, Thụy Điển. Rút súng lục ra khỏi túi, hắn bắn cả loạt đạn lên trần nhà và hét lớn: "Bữa tiệc bắt đầu!". Tên cướp bắt trói 3 nữ nhân viên. Khi 2 cảnh sát (CS) xuất hiện, Olsson lập tức bắn bị thương 1 người và bắt nhân viên công vụ còn lại ngồi vào ghế bành hát bài Kẻ cao bồi cô đơn, nếu không hắn sẽ làm hại các con tin.
Trong chuỗi sự kiện tiếp theo, tên cướp ra điều kiện: CS phải thả bạn hắn - 1 đối tượng cướp NH đang bị giam giữ có tên Clark Olofsson đồng thời đưa đến đây cùng 3 triệu krone (tiền Thụy Điển), 2 khẩu súng lục, áo chống đạn, mũ bảo hiểm và 1 chiếc xe hơi. Lúc này CS xác định tên cướp là Jan-Erik Olsson (SN 1941), phạm nhân vừa được thả tự do có điều kiện. Trong thời gian ở tù, Olsson kết thân với Olofsson. Cảnh sát đồng ý đưa Olofsson tới NH làm trung gian thương lượng. Tối 23/8, Olsson gọi điện cho Thủ tướng Olof Palme khi ấy: "Nếu chúng tôi không rời được khỏi NH, sẽ sớm không còn con tin nào nữa đâu", hắn hét lên và vừa đếm ngược vừa gí súng đe dọa nữ con tin trong khi điện thoại của cô này bị ngắt.
Hình ảnh bên ngoài ngân hàng khi vụ cướp xảy ra và Jan-Erik Olsson (ảnh chụp năm 2019)
Bất ngờ sự cố đã xảy ra: Các con tin vì sợ CS không khoan nhượng đã cùng Olsson và Olofsson chạy vào hầm quỹ, nơi có 1 nhân viên NH trốn sẵn trong đó. Một nạn nhân nữ đã gọi điện cho Thủ tướng Olof Palme yêu cầu thả tên cướp, bạn hắn cùng các con tin. Đây là dấu hiệu đầu tiên của hiện tượng mà sau này được cả thế giới biết đến với tên gọi "Hội chứng Stockholm - sự cảm thông của con tin dành cho thủ phạm".
Lúc này, CS quyết định nhốt bọn cướp và 4 con tin trong hầm đựng tiền của NH. Họ mang xuống đó thức ăn và bia có chứa thuốc ngủ. Tuy nhiên, Olsson - Olofsson ngay lập tức phát hiện có người đã đụng vào nút chai. Chính vì thế, các con tin đã cùng thủ phạm liên kết với nhau để chống lại mối đe dọa bên ngoài mà họ cho đó là... CS!
Sang ngày thứ 4 của vụ việc, CS bắt đầu khoan từ nóc hầm xuống khi đèn bên trong bị tắt. Qua lỗ khoan, họ hạ máy ảnh xuống và chụp được hình ảnh 2 tên tội phạm cùng các con tin bằng đèn flash. Đây cũng là bức ảnh "có một không hai" trong lịch sử tội phạm thế giới.
Vào ngày thứ 6 của cuộc giằng co, CS đã tăng tốc khoan, lúc này Olsson chĩa súng bắn qua đó làm 1 CS bị thương. Sau khi Olsson nổ súng, CS lập tức thả khí gas làm chảy nước mắt và gây ngạt, trong khi lực lượng bên ngoài nhận lệnh sẵn sàng lao xuống hầm, được phép bắn chết cả Olsson - Olofsson nếu cần. Mặc dù vậy, các con tin đã được Olsson thả ra trước theo yêu cầu của CS.
Một năm sau, tại phiên tòa xét xử vụ án, Jan-Erik Olsson lãnh án tù 10 năm, Clark Olofsson được xác định không liên quan gì tới vụ cướp NH Kreditbanken nên được tuyên trắng án. Tại tòa, cũng như nhiều năm sau này, Olsson tuyên bố mình cướp NH là để... cứu Olofsson! "Tôi rất hối hận vì đã gặp người đàn ông ấy. Anh ta đúng là một thằng ngốc, thế mà trước đó tôi đã giúp anh ta ra khỏi tù”- hắn nói. Quả thực là tháng 7/1973, Olofsson đã không kịp thoát thân khi cửa sổ phòng giam của hắn bị phá bởi chất nổ do Olsson gởi vào.
(Còn tiếp...)