(CATP) Việc Trung Quốc bắt tay vào kế hoạch mở rộng, hiện đại hóa mạnh hải quân của họ giờ chẳng còn gì là bí mật. Chương trình xây dựng hung hăng này, cộng với việc đưa vào phục vụ thêm nhiều tàu ngầm hiện đại, một tàu sân bay, nhiều tàu khu trục có các cảm biến ngày càng tinh vi và một số lượng lớn tên lửa tầm xa đất đối đất, đang làm thay đổi các hoạt động chính trị và chiến lược khắp khu vực châu Á.
Trung Quốc đang hướng tới chế tạo loại đội tàu nào và khả năng công nghệ của họ có thể đưa hải quân phát triển tới đâu? Đó là chủ đề của một hội nghị hai ngày vừa diễn ra ở Newport, R.I., Mỹ, thảo luận về tiến độ đóng tàu hải quân của Trung Quốc và những thách thức. Sự kiện do Viện nghiên cứu hàng hải Trung Quốc của trường Cao đẳng chiến tranh hải quân Hoa Kỳ (NWC) bảo trợ.
Tất cả diễn giả tham gia hội nghị nói chung đều nhất trí rằng, tham vọng phát triển lực lượng hải quân của Trung Quốc chưa dừng lại và họ sẽ còn trưng ra nhiều hệ thống được quảng bá là có khả năng hơn bao giờ hết. Hình ảnh những chiếc tàu chiến bóng bẩy với số lượng tăng liên tục này có thực sự mạnh đến mức đối phương phải lo sợ?
Trường Xuân thuộc lớp Type 052C Luyang II, là một trong nhiều tàu khu trục được bổ sung cho quân đội Trung Quốc
Defense News hôm chủ nhật (24-5) dẫn phát biểu ngay sau bế mạc hội nghị của một trong những nhà tổ chức sự kiện, Andrew Erickson, chuyên gia hàng đầu về hải quân Trung Quốc (PLAN) của NWC, nói: “Có nhiều hoạt động đang diễn ra, cùng nhiều nỗ lực, họ gặt hái một số thành tựu, nhưng trong lĩnh vực phức tạp và khó khăn này, cần phải có nhiều thành tích nữa mới mong biến sự tăng trưởng lớn thành khả năng thực tế... Họ đang tiến về phía trước, nhưng đó là một con đường dài và gập ghềnh”.
Nhiều ý kiến khác cũng đồng ý rằng, dù tích cực hiện đại hóa, PLAN mới chỉ dừng ở mức có thể “dọa nạt” chứ chưa đạt được tới mức “kính nể” thực sự. Có sự nhất trí chung tại hội nghị rằng, đội tàu đang được chế tạo của PLAN tập trung mạnh vào tác chiến chống hạm nổi (anti-surface warfare), với bằng chứng là việc xây dựng một số lượng ngày một tăng tàu khu trục, tàu khu trục nhỏ và tàu ngầm trang bị một loạt tên lửa phá tàu, với nhiều tên lửa có tầm bắn vượt xa những vũ khí tương tự đang phục vụ trong hải quân Mỹ.
Các đại biểu tham dự hội nghị đều cho rằng tham vọng bá chủ biển sâu của PLAN là khá rõ ràng và điều này được thể hiện rõ ở chương trình chế tạo thêm đội tàu có nhiều khả năng hơn như tàu hộ tống nhỏ loại Type 056 lớp Jiangdao. Với ít nhất 20 tàu 1.500 tấn phục vụ hoặc đang chế tạo, loại tàu Jiangdao hoạt động trong “các vùng biển gần”, giải phóng các đơn vị lớn hơn cho những hoạt động ở xa hơn trong cái mà Trung Quốc gọi là các khu vực hoạt động “vùng biển xa”.
James Fanell, nguyên là giám đốc tình báo và thông tin thuộc Hạm đội Thái Bình Dương của hải quân Mỹ mới về hưu năm nay, dự báo rằng, PLAN sẽ tiếp tục phát triển trong 15 năm tới. Ông lưu ý việc chủ động phòng vệ ở các vùng biển gần của PLAN sẽ tăng lên cùng các hoạt động ở vùng biển xa và sẽ có nhiều cuộc tuần tra của tàu ngầm mang tên lửa đạn.
Nhiều ý kiến công nhận sự phát triển của Trung Quốc về tàu ngầm tên lửa đạn đạo chạy bằng năng lượng hạt nhân, loại Type 094 Jin và dự báo hoạt động tuần tra ngăn chặn đầu tiên có thể xảy ra vào năm tới, nhưng cũng nói nó cần một thời gian dài để hoàn thiện. Một số ý kiến tuy chỉ ra khả năng kém trong tác chiến chống tàu ngầm của PLAN, nhưng cũng cảnh báo: “Chúng ta sẽ có vấn đề khi họ thành thạo hơn”.