(CAO) Hình ảnh chiếc Su-24 của Nga bốc cháy rồi rơi xuống khu vực Bayirbucak- Syria sát biên giới Thổ Nhĩ Kỳ hôm nay 24-11 là “cú rơi” tới đáy vực trong quan hệ Nga-Thổ vốn đã âm ỉ mâu thuẫn từ lâu.
Đốp chát ngoại giao giữa hai bên để đẩy phần lỗi về đối thủ càng hâm nóng thêm mâu thuẫn. Đến nỗi, CNN dẫn lời tổng thống Nga Putin tức giận mô tả việc Thổ Nhĩ Kỳ bắn rơi chiếc Su là “ nhát đâm sau lưng sẽ mang đến những hệ quả nghiêm trọng trong quan hệ hai nước”.
Đòn “đâm sau lưng” mà Putin đề cập không phải chỉ mới diễn ra hôm nay, khi chiến đấu cơ Nga bị bắn hạ mà đã âm ỉ bằng nhiều “nhát đâm” khác mà Ankara đã thực hiện bấy lâu như ủng hộ phe đối lập Syria chống quân chính phủ, một mực đòi tổng thống Syria Assad- đồng minh của Nga từ chức.
Mâu thuẫn âm ỉ trở thành hố dung nham từ cuối tháng 9 qua khi Nga điều máy bay không kích các mục tiêu của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) ở Syria sát biên giới Thổ Nhĩ Kỳ. Ankara kịch liệt phản đối khi tố Matxcơva dùng IS làm “bình phong” nhưng thực ra là không kích giúp Assad triệt tiêu các phần tử nổi dậy chống chính quyền- lực lượng mà Thổ Nhĩ Kỳ, Mỹ cũng như các thành viên của khối NATO ủng hộ, gọi bằng tên “phe đối lập ôn hòa”.
Thổ Nhĩ Kỳ nhiều lần tố máy bay Nga xâm nhập không phận khi oanh kích ở Syria. Trong vụ bắn máy bay hôm nay, chính quyền nước này khẳng định “ đã cảnh cáo máy bay Nga 10 lần trong vòng 5 phút” trước khi khai hỏa.
Biểu tình chống Thổ Nhĩ Kỳ sau vụ bắn rơi máy bay ở Matxcơva (Nga) hôm nay. - Ảnh: AP
Đáp lại Bộ Quốc phòng Nga khẳng định chiếc Su-24 lúc bị bắn đang bay ở độ cao 6000 mét , nằm hoàn toàn trong không phận Syria.
CNN dẫn dòng tweet của đại sứ Thổ Nhĩ Kỳ tại Mỹ Serdar Kiliç tức giận: “ Cần hiểu điều này: Thổ Nhĩ Kỳ là một quốc gia khi đã phát cảnh báo thì các nước khác cần phải nghiêm túc xem xét và lắng nghe. Đừng thử sự kiên nhẫn của chúng tôi”.
Mâu thuẫn quan điểm về tình hình Syria đã thể hiện rõ trong các vụ biểu tình sau khi Thổ Nhĩ Kỳ bắn rơi máy bay Nga. BBC đưa tin trước đại sứ quán Thổ Nhĩ Kỳ ở Matxcơva, đám đông biểu tình giơ cao biểu ngữ: “ những phi công bị bắn rơi hôm nay, họ đã chiến đấu chống khủng bố để cứu mạng sống của các bạn và dân thường chúng tôi”. Tại Istanbul, người biểu tình lại giơ khẩu hiệu tố máy bay Nga xâm nhập không phận.
Đốp chát qua lại giữa hai bên nổi bật với việc ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov tuyên bố hủy chuyến thăm đến Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày mai 25-11. Còn tổng thống Putin đã nổi trận lôi đình.Viện dẫn việc IS lấy vùng chiếm cứ tại Syria sát biên giới Thổ Nhĩ Kỳ để reo rắc tội ác và máy bay Nga không kích tại đây để ngăn chặn IS, ông Putin tức giận: “Phải chăng Thổ Nhĩ Kỳ muốn NATO phục vụ IS ? Tôi hiểu mọi quốc gia đều có lợi ích khu vực riêng, chúng tôi luôn tôn trọng điều đó. Nhưng Nga không bao giờ dung thứ những tội ác như những gì đã xảy ra hôm nay”.
Ông chủ điện Kremlin phê phán hành động bắn rơi máy Nga hôm nay là của những kẻ “đồng mưu với bọn khủng bố”.
Rộ tin hai phi công đã chết
Trong khi đó, Reuters đưa tin phó tư lệnh lữ đoàn lữ đoàn quân nổi dậy Turkmen tại Syria Alpaslan Celik khẳng định lực lượng này đã bắn chết 2 phi công nhảy dù thoát khỏi chiếc Su-24. “Đồng đội của chúng tôi đã bắn chết họ khi cả hai còn lơ lửng trên không”.Hiện chưa rõ thông tin này có chính xác hay không.
Khi “soi” vào nguồn gốc của lữ đoàn này, không khó nhận ra họ được đào tạo và huấn luyện bởi Thổ Nhĩ Kỳ với khoảng 10.000 người.Lực lượng này có kẻ thù chính là quân chính phủ Syria- đồng minh của Nga và tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS).
Cộng đồng quốc tế đang hồi hộp chờ những phản ứng tiếp theo của Nga và Thổ Nhĩ Kỳ. Nhiều khả năng Matxcơva sẽ tiến hành các bước đi trừng phạt với Ankara. Quan hệ hai bên đã chạm đáy từ các mâu thuẫn âm ỉ từ lâu. Chiếc Su-24 bị bắn chỉ là mồi châm cho trái bom bùng nổ.