(CAO) Hôm 1/5, Reuters đưa tin Ukraine và Mỹ đã ký một thỏa thuận được Tổng thống Mỹ Donald Trump thúc đẩy mạnh mẽ cho phép Mỹ được ưu đãi tiếp cận các nguồn khoáng sản của Ukraine và tài trợ cho các khoản đầu tư vào quá trình tái thiết Ukraine.
Hai nước đã ký thỏa thuận tại Washington sau nhiều tháng đàm phán, đôi khi căng thẳng.
Thỏa thuận này thiết lập một quỹ đầu tư chung cho quá trình tái thiết Ukraine khi ông Trump cố gắng tìm kiếm một giải pháp hòa bình cho cuộc chiến kéo dài ba năm của Nga tại Ukraine.
Thỏa thuận này đóng vai trò trung tâm trong nỗ lực của Kyiv nhằm hàn gắn mối quan hệ với Trump và Nhà Trắng, vốn đã trở nên căng thẳng sau khi ông nhậm chức vào tháng 1. Các quan chức Ukraine hy vọng rằng thỏa thuận này sẽ đảm bảo việc Mỹ tiếp tục hỗ trợ cho việc phòng thủ của Ukraine chống lại Nga.
Bộ trưởng Tài chính Mỹ - Scott Bessent và Phó Thủ tướng thứ nhất Ukraine - Yulia Svyrydenko đã ký thỏa thuận trong một bức ảnh được Bộ Tài chính Mỹ đăng tải trên mạng xã hội X, trong đó cho biết thỏa thuận này "rõ ràng báo hiệu cam kết của chính quyền Trump đối với một Ukraine tự do, có chủ quyền và thịnh vượng".
Svyrydenko đã viết trên X rằng thỏa thuận này quy định rằng Washington sẽ đóng góp vào quỹ.
Một mỏ
khoáng sản đang được khai thác ở Ukraine - Ảnh: Getty
"Ngoài các khoản đóng góp tài chính trực tiếp, thỏa thuận này cũng có thể cung cấp hỗ trợ mới - ví dụ như hệ thống phòng không cho Ukraine" - bà chia sẻ thêm.
Theo Viện Kiel ở Đức, Mỹ hiện là nhà tài trợ quân sự lớn nhất của Ukraine kể từ khi Nga phát động cuộc chiến vào năm 2022 với khoản viện trợ hơn 72 tỷ USD.
Trước khi ký kết, Trump đã nhắc lại vào ngày 30/4 rằng Hoa Kỳ nên được đảm bảo về một thỏa thuận liên quan đến các mỏ khoáng sản đất hiếm dồi dào của Ukraine.
Khi công bố thỏa thuận, Bộ Tài chính Mỹ cho hay quan hệ đối tác này ghi nhận "sự hỗ trợ tài chính và vật chất đáng kể mà người dân Hoa Kỳ đã cung cấp cho việc bảo vệ Ukraine kể từ cuộc xâm lược toàn diện của Nga".
Theo Svyrydenko, thỏa thuận cho phép Ukraine "quyết định khai thác gì và ở đâu" và rằng lớp đất bên dưới vẫn thuộc sở hữu của Ukraine.
Ukraine giàu tài nguyên thiên nhiên bao gồm kim loại đất hiếm được sử dụng trong thiết bị điện tử tiêu dùng, xe điện và các ứng dụng quân sự.
Hoạt động khai thác đất hiếm toàn cầu hiện do Trung Quốc thống trị, quốc gia đang mắc kẹt trong cuộc chiến thương mại với Hoa Kỳ sau khi Trump tăng thuế quan mạnh. Ukraine cũng có trữ lượng lớn sắt, urani và khí đốt tự nhiên.
Svyrydenko thông tin, Ukraine không có nghĩa vụ nợ với Hoa Kỳ theo thỏa thuận, một điểm quan trọng trong các cuộc đàm phán kéo dài giữa hai nước. Thỏa thuận này cũng tuân thủ hiến pháp của Ukraine và chiến dịch gia nhập Liên minh châu Âu của Ukraine, những yếu tố chính trong lập trường đàm phán của Ukraine.
"Điều quan trọng là thỏa thuận này gửi một tín hiệu đến các đối tác toàn cầu rằng sự hợp tác lâu dài với Ukraine - trong nhiều thập kỷ - không chỉ khả thi mà còn đáng tin cậy" - Svyrydenko phát biểu trên mạng xã hội X.
Một bản dự thảo của thỏa thuận Mỹ-Ukraine mà Reuters đã xem trước đó vào ngày 30/4 cho thấy nó đã không đưa ra bất kỳ yêu cầu đảm bảo an ninh cụ thể nào từ Hoa Kỳ cho Ukraine, một trong những mục tiêu ban đầu mà Ukraine đã theo đuổi khi đàm phán.
Riêng Ukraine đã thảo luận với các đồng minh châu Âu về việc thành lập một lực lượng quốc tế để giúp đảm bảo an ninh cho Ukraine nếu đạt được thỏa thuận hòa bình với Nga.