(CAO) Hôm 3/2, Reuters đưa tin Văn phòng của Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) tại thủ đô Washington D.C đã đóng cửa trong ngày sau khi Nhà Trắng thay đổi quan điểm về tương lai tồn tại của cơ quan viện trợ nhân đạo có tầm vóc toàn cầu này.
Theo đó các nhân viên tại USAID đã được thông báo vào ngày 3/2 rằng trụ sở chính của họ ở trung tâm thành phố Washington D.C đã đóng cửa trong ngày, vài giờ sau khi tỷ phú Elon Musk cho biết Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đồng ý rằng cơ quan viện trợ nhân đạo chính của chính quyền Mỹ nên đóng cửa.
Reuters đưa tin hàng trăm chương trình của USAID bao gồm hàng tỷ USD viện trợ trên toàn cầu đã bị đình chỉ sau khi ông Trump ra lệnh đóng băng hầu hết viện trợ nước ngoài của Mỹ vào ngày 20/1.
Ông chủ Nhà Trắng nhấn mạnh, ông muốn đảm bảo rằng hoạt động của USAID phù hợp với chính sách "Nước Mỹ trên hết" của mình.
Trong tuần qua, tình trạng hỗn loạn đã xảy ra tại các văn phòng của USAID tại Washington D.C, nơi hàng chục nhân viên đã bị cho nghỉ việc, trong khi những người làm việc cho Bộ Hiệu quả chính phủ (DOGE) do tỷ phú Elon Musk đứng đầu – cơ quan được Trump tạo ra nhằm cải tổ hoạt động của chính phủ cố gắng tiếp cận các tài liệu của USAID, gây ra một cuộc tranh cãi giữa các trợ lý và nhân viên sự nghiệp của ông.
Nhà Trắng dưới thời chính quyền Trump "nhăm nhe" đóng cửa USAID - Ảnh: Reuters
Ông Musk đang dẫn đầu chiến dịch cắt giảm chi tiêu lãng phí của chính quyền Trump trong chính phủ liên bang nhưng những lời cáo buộc ngày càng gay gắt của ông đối với USAID (ông chưa đưa ra bằng chứng) đã đặt ra câu hỏi về việc liệu nỗ lực cắt giảm chi tiêu của cơ quan này và có thể sáp nhập nó vào Bộ Ngoại giao có phải chỉ nhằm mục đích cắt giảm chi phí hay không.
Musk cho hay, trong một chương trình phát sóng hôm 3/2 rằng USAID "không thể sửa chữa được nữa" và Trump đồng ý rằng cơ quan này nên bị đóng cửa.
Trump nói với các phóng viên vào ngày 2/2 rằng USAID "được điều hành bởi một nhóm những người điên cuồng cấp tiến", đồng thời nhấn mạnh: "Chúng tôi sẽ đuổi họ ra, và sau đó chúng tôi sẽ đưa ra quyết định".
"Theo chỉ đạo của ban lãnh đạo cơ quan, trụ sở USAID tại tòa nhà Ronald Reagan ở Washington, D.C sẽ đóng cửa cơ quan vào ngày 3 tháng 2 năm 2025", một email nội bộ gửi cho nhân viên USAID cho biết.
Tranh cãi giữa nhân viên DOGE và USAID đã gây ra sự phẫn nộ trong số những người theo đảng Dân chủ. Một nhóm các nhà lập pháp của đảng Dân nói, họ sẽ tập trung lúc 1 giờ chiều bên ngoài trụ sở USAID để phản đối việc đóng cửa, đồng thời gọi đó là "sự đóng cửa bất hợp pháp của chính quyền Trump và Elon Musk".
Ảnh hưởng đến hoạt động viện trợ ở tầm vóc toàn cầu
Mỹ hiện là nhà viện trợ đơn lẻ lớn nhất thế giới. Trong năm tài chính 2023, quốc gia này đã giải ngân 72 tỷ đô la viện trợ trên toàn thế giới cho mọi thứ, từ sức khỏe phụ nữ ở các khu vực xung đột đến tiếp cận nước sạch, điều trị HIV/AIDS, an ninh năng lượng và công tác chống tham nhũng. Mỹ đã cung cấp 42% tổng số viện trợ nhân đạo được Liên hợp quốc theo dõi vào năm 2024.
Sau lệnh hành pháp, Bộ Ngoại giao đã ban hành chỉ thị ngừng hoạt động trên toàn thế giới, về cơ bản là đóng băng mọi viện trợ nước ngoài ngoại trừ viện trợ lương thực khẩn cấp. Các chuyên gia cảnh báo việc này có nguy cơ khiến nhiều người thiệt mạng.
Động thái này đã gây chấn động. Các bệnh viện dã chiến tại các trại tị nạn ở Thái Lan, rà phá bom mìn ở các vùng chiến sự và thuốc để điều trị cho hàng triệu người mắc các bệnh như HIV nằm trong số các chương trình có nguy cơ bị xóa bỏ.
Ba nguồn tin thạo tin nói với hãng tin Reuters rằng các nhà thầu dịch vụ cá nhân (PSC) của USAID thực hiện phần lớn công việc tại văn phòng nhân đạo của cơ quan này cũng đã bị khóa tài khoản chính phủ của họ, trong hành động mới nhất ảnh hưởng đến các nhà thầu tại cơ quan này.
"Nếu không có PSC, về mặt chức năng, USAID không còn có Văn phòng hỗ trợ nhân đạo (BHA) nữa.
Các miễn trừ từ Bộ trưởng Ngoại giao Marco Rubio đối với thực phẩm khẩn cấp và các hỗ trợ khẩn cấp khác chỉ là bình phong và trò hề nếu không có ai thực hiện các hoạt động cứu trợ" - một quan chức của USAID thông tin.