(CATP) Theo thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), dược phẩm giả không còn là vấn nạn của riêng quốc gia nào, khi mỗi năm toàn cầu có hàng trăm ngàn người thiệt mạng vì nguyên nhân này. Bất cứ loại tân dược nào, từ thuốc chống sốt rét và bệnh lao, cho tới các loại vắc-xin, kháng sinh, thuốc điều trị béo phì, ung thư, HIV/AIDS… đều có thể giả mạo các hãng dược nổi tiếng nhằm trục lợi trên sinh mạng người bệnh. Cục Quản lý Thực và Dược phẩm Mỹ (FDA) nhấn mạnh thuốc giả có thể dẫn đến nhiều tác dụng phụ nguy hiểm khi bị trộn thêm các phụ gia độc hại và người bệnh cứ thế uống mãi mà không bao giờ có thể chữa khỏi.
Dược phẩm giả hoặc không đủ hàm lượng hoạt chất được tuồn ra thị trường bằng mọi cách, nhất là thông qua các nền tảng mạng xã hội Facebook, TikTok hoặc Instagram... để xâm nhập vào những nước phát triển - nơi mạng lưới phân phối dược phẩm được bảo vệ nghiêm ngặt, dễ dàng tiếp cận người tiêu dùng, để lại hậu quả khôn lường...
Tệ nạn thuốc giả tràn lan là một trong những vấn nạn khiến giới chức y tế Trung Quốc (TQ) đau đầu suốt thời gian dài, dù nước này đã tiến hành hàng loạt chiến dịch trấn áp trên diện rộng. Năm 2012, cảnh sát TQ bắt gần 2.000 đối tượng trong đợt truy quét các nhà sản xuất, bán thuốc giả lên đến hàng triệu viên thuốc chữa béo phì, huyết áp và cả ung thư, tịch thu lượng thuốc giả trị giá hơn 180 triệu USD, đồng thời cảnh báo người dân nên mua thuốc ở bệnh viện, các nhà thuốc uy tín, vì thuốc giả ngày càng khó phát hiện... Chỉ 1 năm sau, nước này tiếp tục tiến hành chiến dịch quy mô trên toàn quốc để truy quét thuốc giả với hàng ngàn đối tượng bị bắt, trị giá lượng thuốc giả và nguyên liệu bào chế lên đến hơn 360 triệu USD. Theo đó, hàng trăm dịch vụ buôn bán thuốc giả qua mạng đã bị đóng cửa. Thuốc kích dục giả chỉ khoảng vài nhân dân tệ/vỉ 4 viên Viagra hoặc Cialis, nhưng khi tới tay người mua lên đến 90-100 nhân dân tệ. Nguy hiểm nhất của thuốc giả chính là các loại độc chất gây hại như Metformin HCl (Metformin Hydrochloride), Glibenclamide và sau khi sử dụng, bệnh nhân sẽ phải lãnh hậu quả.
Một đối tượng trong đường dây sản xuất thuốc An cung ngưu hoàng hoàn giả bị Cảnh sát Trung Quốc phát hiện
Tình trạng thuốc giả, thực phẩm bảo vệ sức khỏe kém chất lượng... hiện diện khắp nơi trên thế giới thông qua các kênh phân phối "phi chính thức" phát triển rất mạnh. Sức hút của thị trường khiến các nhà sản xuất và kinh doanh thực phẩm bảo vệ sức khỏe bùng phát thông qua các kênh kinh doanh online, quảng cáo qua mạng xã hội, internet, bán hàng đa cấp...
Thuốc giả không chỉ là sản phẩm bất hợp pháp mà còn là mối quan ngại lớn đối với sức khỏe cộng đồng. Điều trị bằng thuốc giả có thể dẫn đến sự xuất hiện của các vi khuẩn kháng thuốc. Với quy mô thị trường thuốc giả gần 100 tỷ USD, trong đó TQ và Ấn Độ là 2 quốc gia có nhiều tổ chức sản xuất thuốc giả; còn các Tiểu vương quốc Ảrập, Hồng Kông (TQ), Singapore và Yemen, Iran... là những nước trung chuyển để xâm nhập Châu Phi, Châu Âu và Mỹ - những nước có nhiều trường hợp bệnh mạn tính cùng khuynh hướng nâng cao sức khỏe để phòng, chống dịch bệnh. Trong khi thuốc giả được sản xuất tinh vi, chỉ có thể phát hiện bằng cách so sánh vỏ hộp khi thuốc thật và giả đặt cạnh nhau, điều này người tiêu dùng rất khó phân biệt.
Trước vấn nạn tân dược giả ngày càng lộng hành và có nhiều tổ chức tội phạm dòm ngó lĩnh vực này vì lý do đơn giản là lợi nhuận cao, các quốc gia trên thế giới cần tăng cường phối hợp tốt hơn nữa để cùng chống lại "đại dịch" nguy hiểm trên.
(Còn tiếp...)
NGUYỄN XUÂN (theo Strategy, Toutiao)