(CATP) Tại TPHCM, hiện nhu cầu thuê, mua, thuê mua nhà ở xã hội (NƠXH), nhà ở thương mại (NƠTM) giá thấp rất lớn, do đang có khoảng 1,9 triệu người phải thuê nhà để ở.
Tại 17 khu công nghiệp, khu chế xuất có hơn 280.000 công nhân (CN), nhưng chỉ có khoảng 16% được thuê chỗ ở trong các khu nhà lưu trú và 60% phải thuê phòng trọ, nhà trọ chật hẹp, không đảm bảo an toàn PCCC và là nơi dễ lây lan dịch bệnh.
Bên cạnh đó, với khoảng nửa triệu sinh viên mà các khu ký túc xá chỉ mới giải quyết được chỗ ở cho khoảng 25%, nên nhu cầu thuê NƠXH, phòng trọ, nhà trọ của các đối tượng trên rất lớn, nhưng thành phố (TP) vẫn đang loay hoay với nhiều dự án (DA) nhà ở CN.
Có khoảng gần 2 triệu người đang thuê nhà để ở
Theo ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội bất động sản (BĐS) TPHCM (HoREA), TP có khoảng 13 triệu người, trong đó gần 3 triệu dân nhập cư. Trong số này, 1,9 triệu người đang thuê trọ với 60% tại các phòng trọ do dân tự xây dựng (XD) có diện tích chật hẹp. Qua kết quả điều tra dân số, nhà ở ngày 1-4-2019, TPHCM có 2.558.914 hộ, số hộ quy mô nhỏ dưới 4 người là 2.018.471, chiếm 79% tổng số hộ; trong đó, hộ có 1 - 2 người là 822.178 hộ, chiếm 32,1%. Phần lớn các hộ này có nhu cầu mua, thuê, thuê mua NƠXH, NƠTM giá thấp.
Cũng theo ông Châu, TPHCM có khoảng 13 triệu dân nhưng mới có hơn 2 triệu căn nhà. Như vậy mục tiêu 1 triệu căn phải cần lộ trình cụ thể, thực hiện trong dài hạn, bởi hiện nay trên địa bàn TP có khoảng 15 tập đoàn và doanh nghiệp (DN) BĐS tham gia chương trình NƠXH nhưng vướng rất nhiều thủ tục hành chính, cơ chế chính sách khiến các DN nản lòng.
Chẳng hạn nguồn vốn tín dụng từ ngân sách để tái cấp vốn hoặc cấp bù lãi suất cho các ngân hàng để hỗ trợ chủ đầu tư hay người mua nhà vay mua NƠXH; chưa huy động được các nguồn lực tham gia tạo quỹ đất phát triển NƠXH hoặc khi DN tự tạo lập quỹ đất lại không được hỗ trợ...
Do không có chính sách hỗ trợ, ưu đãinên phân khúc NƠTM giá thấp có mức không quá 25 triệu đồng/m2, nên hiện nay gần như không có loại nhà này trên thị trường. Nếu có chính sách ưu đãi thì hoàn toàn có thể xây được NƠTM với mức giá không quá 25 triệu đồng/m2 tại các đô thị đặc biệt và đô thị loại I là TP trực thuộc Trung ương; không quá 23 triệu đồng/m2 đối với các đô thị loại I khác và không quá 20 triệu đồng/m2 đối với các đô thị còn lại.
Thiếu NƠXH, NƠTM giá thấp là nghịch lý vì phân khúc NƠXH, NƠTM giá thấp và NƠTM giá trung bình (không quá 35 triệu đồng/m2) giữ vai trò chủ đạo trong thị trường BĐS, góp phần đảm bảo an sinh xã hội về nhà ở cho đa số người dân có thu nhập trung bình, người thu nhập thấp đô thị và người nhập cư.
Các khu đất dành để xây dựng nhà ở công nhân bị bỏ hoang tại Khu công nghệ cao, TP.Thủ Đức
Theo tìm hiểu của PV Báo CATP, hiện nay tại TPHCM có rất nhiều quỹ đất dành để XD nhà ở CN, chuyên gia... nhưng hiện đang bị bỏ không rất lãng phí. Đơn cử tại Khu công nghệ cao TP có 2 khu đất với diện tích hơn 3ha và hơn 20,1ha được UBNDTP giao đất từ năm 2003, 2004 để làm nhà lưu trú cho CN nhưng bị bỏ không nhiều năm nay.
Trao đổi với chúng tôi, ông Lê Hoàng Châu cho biết, HoREA đã có văn bản kiến nghị Bộ XD trình Chính phủ xem xét XD bổ sung các cơ chế, chính sáchhỗ trợ với mức ưu đãi bằng khoảng 25% - 50% chính sách hỗ trợ, ưu đãi đang áp dụng cho NƠXH, để tạo điều kiện đẩy mạnh việc phát triển NƠTM giá thấp... nhằm đáp ứng nhu cầu nhà ở và đảm bảo an sinh xã hội về nhà ở cho những người có thu nhập trung bình thấp và người có thu nhập thấp đô thị, thu hút được nhiều nhà đầu tư tham gia, đồng thời giảm bớt một phần gánh nặng cho ngân sách nhà nước.
Trong đó, đề nghị giảm 50% tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, riêng với dự án NƠXH được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; giảm 25% thuế suất thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập DN; đề nghị được vay ưu đãi với lãi suất khoảng 7,2 - 7,5%/năm trong 10 - 15 năm.
Đồng thời, cho phép nhà đầu tư được ưu tiên tiếp cận quỹ đất được quy hoạch phát triển nhà ở có giá hợp lý, bao gồm NƠXH và NƠTM giá thấp. Bộ XD cũng cần XD quy trình thủ tục đầu tư XD đơn giản, nhanh chóng đối với các DA phát triển nhà ở có giá hợp lý và cơ chế kiểm soát để đảm bảo mỗi đối tượng chỉ được hưởng chính sách ưu đãi NƠXH, NƠTM giá hợp lý một lần...