Vàng miếng tăng - giảm trong ngày
Trong ngày đầu tiên chính thức xóa bỏ độc quyền vàng, giá vàng tại Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) tăng mạnh ở chiều bán, vàng miếng thương hiệu ACB có giá 145 triệu đồng, trong khi đó giá mua vào giữ nguyên 141 triệu đồng/lượng. Chênh lệch giữa giá mua và bán vàng miếng ACB lên 4 triệu đồng/lượng thay vì 2 triệu đồng/lượng trước đó. Tuy nhiên, ACB đã điều chỉnh bảng giá vàng miếng thương hiệu SJC với xu hướng điều chỉnh giảm dần từ mức 142,5 triệu đồng mỗi lượng xuống 141,4 triệu đồng chiều bán ra, khi đó mua vào xuống 140,5 triệu đồng.
Thương hiệu vàng miếng SJC tại các công ty kinh doanh vàng khác lại liên tục giảm 1,1 triệu đồng mỗi lượng. Công ty vàng bạc đá quý Sài Gòn - SJC mua vào còn 139,4 triệu đồng, bán ra 141,4 triệu đồng. Tập đoàn Doji, Công ty Bảo Tín Minh Châu... mua vào 139,9 triệu đồng, bán ra 141,9 triệu đồng... Được biết, việc tăng giá vàng miếng thương hiệu ACB là khách hàng hỏi mua vàng tăng lên so với bình thường. ACB trước đây đã công bố điều khoản giao dịch vàng miếng, bao gồm thương hiệu vàng miếng ACB, SJC... làm cho thị trường hiểu rằng ACB được ra mắt vàng miếng kể từ ngày 10/10/2025. Ngay sau đó, ACB thông tin lại rằng thương hiệu vàng miếng SJC đã được ACB bán từ lâu nay.
Thế nhưng vào chiều cùng ngày (10/10), các thương hiệu vàng đồng loạt niêm yết giá mới. Theo đó, giá vàng miếng SJC được SJC, PNJ, Bảo Tín Minh Châu... niêm yết ở mức 139,4 triệu đồng/lượng mua vào và 141,4 triệu đồng/lượng bán ra, tức giảm 500.000 đồng/lượng so với giá niêm yết vào buổi sáng và giảm 1,1 triệu đồng/lượng so với hôm qua. Riêng tại ACB, giá vàng bán ra giảm tới 3,6 triệu đồng/lượng so với sáng 10/10. Giá vàng nhẫn các thương hiệu biến động ít hơn, giảm 600.000 đồng/lượng ở cả hai chiều so với hôm 09/10. Quan sát cho thấy, tại các điểm giao dịch vàng chiều 10/10, nhiều người dân chuyển sang bán vàng vì lo ngại giá sẽ tiếp tục giảm sâu.
Cơ chế hoàn toàn mới
Nhằm triển khai ngay chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về định hướng điều hành chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ, trước đây Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) tổ chức triển khai với các tổ chức tín dụng (TCTD), doanh nghiệp để quán triệt chỉ đạo của Thủ tướng liên quan đến thị trường vàng và triển khai Nghị định 232/2025/NĐ-CP (xóa bỏ độc quyền thị trường vàng từ ngày 10/10/2025 như nêu trên). Theo Phó Thống đốc NHNN Phạm Quang Dũng, Nghị định 232/2025/NĐ-CP ngày 26/8/2025 sửa đổi, bổ sung Nghị định 24/2012/NĐ- CP của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh vàng được ban hành trong bối cảnh thị trường có nhiều biến động.
Đây là cơ chế hoàn toàn mới so với Nghị định 24/2012/NĐ-CP, để khắc phục những bất cập, hạn chế phát sinh khi thực hiện Nghị định 24/2012/NĐ-CP trong thời gian khá dài. Theo Phó Thống đốc, Nghị định 232/2025/NĐ-CP có 3 điểm mới cơ bản là đã bãi bỏ quy định Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, thay vào đó NHNN thực hiện cấp phép cho doanh nghiệp, ngân hàng thương mại (NHTM) đủ điều kiện sản xuất vàng miếng.
Điều này sẽ góp phần tăng nguồn cung, giúp thị trường vàng minh bạch hơn. Thứ hai là cho phép doanh nghiệp, NHTM đủ điều kiện xuất khẩu, nhập khẩu vàng miếng, nhập khẩu vàng nguyên liệu, góp phần tăng nguồn cung trên thị trường, kéo giảm chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới. Thứ ba là sửa đổi, bổ sung trách nhiệm quản lý nhà nước của các địa phương, bộ, ngành, nâng cao trách nhiệm quản lý nhà nước và phối hợp liên ngành về quản lý thị trường vàng.
NHTM nhập khẩu, sản xuất và kinh doanh vàng
Bên cạnh đó, Chính phủ đã có Công điện số 159/CĐ-TTg ngày 7/9/2025 về định hướng điều hành chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ thời gian tới, trong đó có những chỉ đạo rất quan trọng liên quan đến quản lý thị trường vàng. Công điện số 159/CĐ-TTg nêu rõ, bên cạnh việc triển khai cơ chế mới về kinh doanh vàng cũng thắt chặt kỷ cương đối với hoạt động này. Theo NHNN, Nghị định 232/2025/NĐ-CP đã bám sát các chủ trương của Đảng, Nhà nước, đặc biệt là chỉ đạo của Tổng Bí thư tại Thông báo số 211-TB/VPTW ngày 30/5/2025 về xóa bỏ cơ chế độc quyền Nhà nước một cách có kiểm soát trên nguyên tắc Nhà nước vẫn quản lý hoạt động sản xuất vàng miếng.
NHNN sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an, Thanh tra Chính phủ, chính quyền địa phương và các cơ quan liên quan trong công tác thanh, kiểm tra doanh nghiệp kinh doanh mua, bán vàng trên địa bàn nhằm bảo đảm thị trường vàng an toàn, lành mạnh, hiệu quả, không để giá vàng ảnh hưởng đến sự ổn định, an toàn của thị trường tài chính, tiền tệ, ổn định kinh tế vĩ mô.
Việc chấm dứt cơ chế Nhà nước độc quyền thương hiệu vàng miếng, mở rộng đối tượng sản xuất vàng miếng và nhập khẩu vàng nguyên liệu sẽ giúp nguồn cung vàng trên thị trường đa dạng hơn. Người dân sẽ có nhiều sự lựa chọn hơn, thị trường cạnh tranh, minh bạch hơn, qua đó góp phần thu hẹp chênh lệch giữa giá vàng trong nước với giá vàng thế giới cũng như giữa các thương hiệu vàng.
Đối với thị trường vàng miếng, Nghị định 232/2025/NĐ-CP yêu cầu các doanh nghiệp, NHTM được cấp Giấy phép nhập khẩu vàng chỉ được phép nhập khẩu vàng miếng, nguyên liệu có hàm lượng 99,5% trở lên; công bố tiêu chuẩn áp dụng, khối lượng, hàm lượng của vàng miếng, vàng nguyên liệu nhập khẩu theo quy định của pháp luật và chịu trách nhiệm trước pháp luật về tiêu chuẩn công bố áp dụng, khối lượng, hàm lượng sản phẩm đã nhập khẩu đúng với tiêu chuẩn, khối lượng, hàm lượng đã công bố.
Doanh nghiệp, NHTM phải chịu hoàn toàn trách nhiệm về sản phẩm vàng miếng do mình sản xuất, bảo hành sản phẩm vàng miếng cho khách hàng theo quy định pháp luật; lưu trữ đầy đủ, chính xác dữ liệu vàng miếng được sản xuất; xây dựng hệ thống thông tin xử lý, lưu trữ dữ liệu vàng miếng được sản xuất có những nội dung cơ bản bao gồm thông tin nguyên liệu đầu vào, thời gian sản xuất, sản phẩm đầu ra; thực hiện kết nối cung cấp thông tin cho NHNN theo quy định của Thống đốc NHNN.
Đồng thời, doanh nghiệp, TCTD hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng có trách nhiệm xây dựng quy định nội bộ về mua, bán vàng miếng, trong đó quy định rõ quy trình giao dịch mua, bán vàng miếng với khách hàng; công bố công khai thông tin về quyền và nghĩa vụ của khách hàng trên trang thông tin điện tử của TCTD, doanh nghiệp hoặc niêm yết công khai tại trụ sở giao dịch; lưu trữ đầy đủ, chính xác dữ liệu giao dịch mua bán vàng miếng.
Công tác thanh, kiểm tra thị trường vàng vẫn bảo đảm
Bảo vệ quyền lợi của người mua
Như vậy, Nghị định 232/2025/NĐ-CP đã quy định đầy đủ trách nhiệm của các doanh nghiệp, NHTM từ khâu nhập khẩu, sản xuất đến kinh doanh mua, bán vàng miếng, nhằm bảo đảm quyền lợi của người tiêu dùng. NHNN khuyến cáo người dân mua, bán vàng miếng tại những đơn vị được cấp phép; yêu cầu đầy đủ hóa đơn điện tử và giấy tờ liên quan để bảo vệ quyền lợi cho chính mình.
Đối với thị trường vàng trang sức, mỹ nghệ, Nghị định 232/2025/NĐ-CP cho phép doanh nghiệp và NHTM đáp ứng điều kiện được nhập khẩu vàng nguyên liệu. Quy định này sẽ giúp tăng nguồn cung vàng chính ngạch, gia tăng sự minh bạch và ổn định nguồn cung, tạo tiền đề cho các doanh nghiệp chế tác vàng trang sức mỹ nghệ yên tâm đầu tư lâu dài. Với sự tham gia của các doanh nghiệp, NHTM có tiềm lực, việc nhập khẩu và phân phối vàng nguyên liệu sẽ có tính chuyên nghiệp, minh bạch, bảo đảm khả năng đáp ứng nhu cầu của ngành sản xuất trang sức, mỹ nghệ trên toàn quốc.
Bên cạnh đó, thực hiện chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư tại thông báo kết luận số 211-TB/VPTW ngày 30/5/2025, NHNN đang khẩn trương nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm quốc tế để đề xuất áp dụng theo lộ trình việc triển khai thành lập Sở giao dịch vàng quốc gia; hoặc cho phép đưa vàng vào giao dịch trên Sở giao dịch hàng hóa; hoặc lập Sàn giao dịch vàng trong Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam. Ngoài ra, NHNN đang khẩn trương ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện Nghị định 232/2025/NĐ-CP, trong đó hướng dẫn cụ thể hồ sơ đăng ký của các doanh nghiệp, NHTM để NHNN thực hiện thủ tục cấp phép nhập khẩu vàng, sản xuất vàng miếng, bảo đảm các doanh nghiệp, NHTM nhanh chóng tham gia thị trường vàng, sớm đưa Nghị định 232/2025/NĐ-CP vào thực tiễn.
Ngoài ra, NHNN chỉ đạo Giám đốc NHNN các khu vực phối hợp với các đơn vị chức năng trên địa bàn triển khai các cuộc thanh tra, kiểm tra đột xuất đối với một số doanh nghiệp kinh doanh mua, bán vàng. Nội dung thanh tra, kiểm tra tập trung vào việc chấp hành các quy định pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng, các quy định về chế độ kế toán, hóa đơn chứng từ, phòng, chống "rửa tiền", cũng như các hành vi thao túng, găm hàng, đẩy giá, buôn lậu, đầu cơ trục lợi, kinh doanh trái phép.