Ban ngày bụi bay vào nhà, phủ đầy đồ đạc, còn đêm xuống chẳng ai có thể ngủ yên do nhà máy hoạt động liên tục. Bức xúc, bà con đã gửi đơn cầu cứu đến cơ quan chức năng, nhưng đến nay vẫn chưa được khắc phục triệt để.
Nhà máy gây bụi làm cho người dân phản ánh nhiều năm qua.
Khốn khổ vì bụi và tiếng ồn
Gửi đơn đến Báo Công an TPHCM, nhiều hộ dân ở khu vực Thới Hòa 2, phường Thới Thuận, quận Thốt Nốt, TP.Cần Thơ trình bày: Công ty Cổ phần xuất nhập khẩu Ngọc Quang Phát - chuyên xay xát - chế biến lúa gạo từ khoảng cuối năm 2015 cho đến nay. Quá trình hoạt động đã mở rộng quy mô lớn khiến việc ô nhiễm từ đó trở nên nghiêm trọng.
“Khói, bụi, tro trấu từ nhà máy bay vào nhà các hộ dân, đồ đạc bị phủ bụi lớp dày, kể cả khu vực bên sông. Ngoài ra tiếng ồn từ nhà máy phát ra vào ban đêm khiến người dân chúng tôi không thể ngủ yên giấc. Nhiều người bị ngứa, nhất là trẻ em. Tình trạng nhà máy gây ô nhiễm đã làm cho cuộc sống của khoảng 60 hộ dân bị đảo lộn”, nội dung người dân trình bày trong đơn.
Bà Nguyễn Thị Luyến - chủ quán cơm 33 năm - bức xúc nói: “Chúng tôi đã nhiều lần phản ánh đến chính quyền cũng như cơ quan chức năng từ phường đến thành phố nhưng chỉ thấy kiểm tra, nhắc nhở chứ không có biện pháp giải quyền dứt điểm tình trạng ô nhiễm trên. Đã vậy nhà máy còn xây thêm dãy nhà kiên cố sát mé sông Cái Sắn thuộc phạm vi hành lang QL80 như thách thức dư luận”.
Nhà cạnh nhà máy và phải dùng vải che chắn nhiều nơi để ngăn bụi, bà Nguyễn Thị Loan cho biết: “Khu vực phía sau gia đình xây nhà bếp để nấu ăn nhưng nhà máy hoạt động gây bụi nên giờ phải bỏ trống cả năm nay. Bởi mỗi lần nấu là bụi bay vào nồi. Còn quần áo giặt rồi phơi trong thời gian ngắn là bụi bám đầy như mặc nhiều ngày”.
Theo ghi nhận của phóng viên, các vật dụng trong gia đình, bàn, tủ… của các hộ dân bị bụi nhỏ như hạt cám đóng lớp khi dùng tay quẹt ngang. Còn dưới mé sông cạnh QL80 có một dãy nhà khoảng 10 phòng xây dựng kiên cố dùng để ở và chứa đồ đạc.
Bụi bay vào nhà đóng thành lớp.
Đi đò sang sông, chúng tôi gặp một hộ dân đối diện với nhà máy Ngọc Quang Phát, bà Nguyễn Thị Thu (ngụ khóm Thới Thạnh, phường Mỹ Thạnh, TP.Long Xuyên) cho hay: “Bụi bay qua nên cháu bị ngứa, dị ứng khắp mình và khóc hoài không ngủ. Nhà thì ngày quét cả chục lần. Màn là phải kéo xuyên suốt chứ không dám buộc lại và phải dùng mô tơ để tưới. Lúc trước là ảnh hưởng dữ lắm, giờ có đỡ hơn. Thời điểm bụi bay nhiều diễn ra từ trưa cho đến 5 giờ chiều. Chỉ tính riêng phía bên này đã có hàng chục hộ bị ảnh hưởng bởi nhà máy đó”.
Theo văn bản trả lời cho dân của Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) TP.Cần Thơ, vào tháng 5-2016, Sở TN&MT An Giang có công văn số 1049/STNMT-TTr về việc đề nghị Sở TN&MT giải quyết phản ánh của các hộ dân ngụ tổ 13, 14 khóm Thới Thạnh, phường Mỹ Thạnh, TP.Long Xuyên về việc Công ty Quang Phát (nay là Công ty Cổ phần XNK Ngọc Quang Phát) hoạt động xay xát lúa gạo gây ô nhiễm môi trường về khói, bụi và tiếng ồn ảnh hưởng đến sinh hoạt của các hộ dân. Sau đó, Giám đốc Sở TN&MT Cần Thơ đã ban hành quyết định thành lập đoàn thanh tra chuyên ngành về bảo vệ môi trường đối với Công ty Ngọc Quang Phát.
Qua kết quả thanh tra cho thấy, Công ty Ngọc Quang Phát có lập báo cáo đánh giá tác động môi trường, xây dựng, vận hành hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt, có kho chứa tạp chất… Tuy nhiên công ty vẫn còn một số hạn chế như: chưa thực hiện thông báo kế hoạch vận hành xử nghiệm các công trình xử lý chất thải đến các tổ chức đã tiến hành tham vấn và cơ quan phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường trước khi đưa dự án vận hành thử nghiệm… Do đó đề nghị công ty này khắc phục các tồn tại đã nêu.
Đến tháng 3-2017, Sở TN&MT TP.Cần Thơ tiếp tục thành lập đoàn kiểm tra công ty này. Qua đó kết luận công tác phun sương (hơi nước) xung quanh khu vực nhà xưởng chưa được lắp đặt đồng bộ tại các nơi có phát sinh bụi. Do đó đoàn thanh tra hướng dẫn cơ sở thực hiện việc phun sương xung quanh nhà xưởng và các nơi có phát sinh bụi, khu vực nhập nguyên liệu…
Cũng theo văn bản của Sở TN&MT Cần Thơ, vào tháng 7-2017, Phòng Cảnh sát Môi trường Công an TP.Cần Thơ ban hành quyết định số 20/QĐ-XPHC xử phạt Công ty Ngọc Quang Phát với số tiền 6 triệu đồng do đã có hành vi gây tiếng ồn vượt quy chuẩn kỹ thuật cho phép.
Cơ quan chức năng, chủ nhà máy nói gì?
Trao đổi với phóng viên, bà Huỳnh Thị Bích Huyền - Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc Công ty Ngọc Quang Phát thừa nhận trong quá trình hoạt động nhà máy có gây bụi, nhưng đó là bụi hữu cơ và trong giới hạn cho phép (!). Mỗi lần phát hiện có rò rỉ là cho dừng mọi hoạt động để khắc phục. Sau những lần làm việc với cơ quan chức năng bà đều cho thợ lắp thêm hệ thống phun sương.
“Vô vụ nên nhà máy hoạt động hết công suất nên bụi có nhiều hơn những ngày thường. Khi lên trấu cũng có gây bụi một chút. Người dân có phản ánh là công ty làm mọi cách để giảm thiểu ảnh hưởng”, bà Huyền nói.
Về nội dung bị phản ánh xây dựng công trình vi phạm hành lang lộ giới, bà Huyền lý giải đó là đất dân bị sạt lở nên công ty thu mua lại, làm bờ kè và sửa chữa kiên cố hơn để làm khu trưng bày, phòng họp, phòng ăn, nhà chứa bao bì, nghỉ trưa. Công ty có làm cam kết là sẽ tự tháo dỡ khi Nhà nước quy hoạch, triển khai dự án.
Một phần công trình xây dựng vi phạm hành lang Quốc lộ 80 của Công ty Ngọc Quang Phát.
Tuy nhiên trao đổi với phóng viên, lãnh đạo UBND phường Thới Thuận cho biết: Sau khi nhận được đơn phản ánh của người dân, địa phương có cử cán bộ đến ghi nhận. Đúng là Công ty Ngọc Quang Phát thường xuyên có gây bụi, tiếng ồn, nhưng để có căn cứ xử lý thì phải quan trắc. Do không có cơ sở xử lý nên đề nghị công ty này che chắn, tăng cường phun sương để giảm bụi. Ngoài ra, địa phương cũng gửi văn bản kiến nghị Phòng TN&MT để có hướng dẫn xử lý.
“Đối với nhà dân xây cất lấn chiếm hành lang thì trong quá trình sinh sống bị bụi nên công ty Ngọc Quang Phát đề nghị mua lại. Sau đó đơn vị này sửa chữa lại kiên cố hơn. Việc cho xây dựng, sửa chữa trên hành lang sông đúng là sai quy định và vấn đề này đã được quận xử lý cán bộ, cho Công ty làm cam kết tự tháo dỡ”, vị này nói.
Về phần mình, ông Huỳnh Công Toàn - Phòng TN&MT quận Thốt Nốt cho biết: “Sau khi phường có gửi công văn liên quan đến Công ty Ngọc Quang Phát, phòng có kết hợp đi khảo sát thực tế. Qua làm việc công ty có thừa nhận phát sinh bụi, tiếng ồn do tăng công suất nhiều, hoạt động liên tục nên đề nghị công ty này có biện pháp khắc phục. Sắp tới phòng sẽ tham mưu cho UBND quận có văn bản đề nghị Sở TN&MT cho thanh tra”.