(CAO) Bộ Tài chính đã tổ chức hội nghị trực tuyến quy mô lớn với các địa phương, tập trung vào việc phổ biến và giải đáp các vướng mắc liên quan đến tài chính-ngân sách khi tổ chức mô hình chính quyền địa phương hai cấp ở cấp xã trong tuần này, vào ngày 12/9.
Hội nghị nhận định việc sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính và xây dựng mô hình chính quyền địa phương hai cấp đối với cấp xã là một trong những chủ trương đúng đắn của Đảng và nhà nước nhằm tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi này không tránh khỏi những thách thức, đặc biệt trong lĩnh vực tài chính-ngân sách, vốn là huyết mạch của mọi hoạt động hành chính.
Tại hội nghị, ông Nguyễn Minh Tân, Phó Vụ trưởng Vụ Ngân sách Nhà nước, Bộ Tài chính cho biết sau hơn hai tháng triển khai, phần lớn các đơn vị dự toán cấp xã đã chủ động và hoàn thành việc mở tài khoản tại Kho bạc nhà nước, từ đó đảm bảo chi trả kịp thời lương, phụ cấp và các khoản chi thường xuyên khác cho cán bộ, công chức, viên chức.
Tuy nhiên, quá trình triển khai thực tế vẫn còn những "điểm nghẽn" cần được tập trung giải quyết. Một trong những vướng mắc nổi cộm là việc phân bổ dự toán còn chậm trễ. Ông Tân cho biết một số địa phương chưa hoàn tất việc điều chỉnh phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi giữa ngân sách cấp tỉnh và cấp xã, gây ra sự thiếu rõ ràng và lúng túng trong quản lý tài chính. Thậm chí, có nơi chưa giao dự toán ngân sách năm 2025 cho cấp xã, buộc các đơn vị này phải hoạt động theo cơ chế tạm cấp, ảnh hưởng đến tính chủ động và kế hoạch tài chính dài hạn.
Quang cảnh hội nghị
Ngoài ra, dự phòng ngân sách trung ương dành cho các nhiệm vụ đột xuất và chính sách an sinh tại vùng sâu, vùng xa, hải đảo còn hạn chế, tiềm ẩn rủi ro trong việc ứng phó với các tình huống khẩn cấp.
Về nhân lực kế toán, một số xã vẫn chưa bố trí được kế toán trưởng hoặc người phụ trách kế toán có đủ năng lực, gây vướng mắc nghiêm trọng trong việc mở tài khoản tại Kho bạc nhà nước và đặc biệt là chi trả lương cho người lao động, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống cán bộ.
Đối mặt với những thách thức trên, Bộ Tài chính cùng các đơn vị liên quan đã đề ra một loạt giải pháp cụ thể và đồng bộ, nhằm đảm bảo ngân sách không bị gián đoạn và hoạt động của chính quyền cơ sở được duy trì ổn định.
Trước hết, các địa phương sẽ phối hợp chặt chẽ với Kho bạc nhà nước để hướng dẫn tạm cấp, phân bổ kịp thời dự toán, đảm bảo chi trả đầy đủ lương, phụ cấp và các khoản chi thường xuyên khác. Song song đó, việc đẩy nhanh tiến độ mở và sử dụng tài khoản tại Kho bạc nhà nước sẽ được ưu tiên hàng đầu.
Trên cơ sở đó, các đơn vị khẩn trương hoàn thiện hồ sơ, thủ tục, tăng cường giao ban để kịp thời tháo gỡ mọi vướng mắc liên quan đến chữ ký kế toán trưởng và chủ tài khoản. Các địa phương cần chủ động tham mưu cấp có thẩm quyền, giải quyết dứt điểm kinh phí, đồng thời hoàn thiện vị trí kế toán trưởng và chủ tài khoản-những vị trí then chốt để đảm bảo tính pháp lý và minh bạch trong quản lý tài chính.
Để giải quyết bài toán nhân lực kế toán, ông Bùi Hữu Phú - Phó Cục trưởng Cục Quản lý giám sát Kế toán, kiểm toán thông tin Bộ Tài chính cho biết đã ban hành nhiều văn bản để tháo gỡ khó khăn, trong đó có quy định cho phép thủ trưởng đơn vị tạm phân công một nhân sự đủ điều kiện làm phụ trách kế toán và đăng ký chữ ký giao dịch với Kho bạc. Đây là một giải pháp linh hoạt, kịp thời, giúp các xã vượt qua giai đoạn thiếu hụt nhân sự mà vẫn đảm bảo được hoạt động chi trả và quản lý tài chính theo đúng quy định.
Tổng hợp các kiến nghị từ thực tiễn địa phương, ông Lê Thành Quân - Vụ trưởng Vụ Kinh tế địa phương và lãnh thổ của Bộ đã đề nghị các địa phương cần lượng hóa số liệu một cách rõ ràng, cụ thể. Điều này giúp Bộ Tài chính có cái nhìn chính xác, từ đó đưa ra các giải pháp can thiệp hiệu quả và phù hợp với từng địa bàn.
Bên cạnh đó, ông Quân cho biết Bộ Tài chính dự kiến sẽ thành lập các đoàn công tác để trực tiếp xuống cơ sở tháo gỡ khó khăn, kết hợp với việc duy trì các cuộc họp trực tuyến định kỳ, đảm bảo sự tương tác và hỗ trợ liên tục. Ông cũng khẳng định những vấn đề thuộc thẩm quyền của Bộ sẽ được giải quyết ngay lập tức và đảm bảo tiến độ chung.