Thu hẹp án tử hình là bước chuyển từ "trừng phạt sau khi tội phạm xảy ra" sang "phòng ngừa từ sớm, từ xa"

Thu hẹp hình phạt tử hình đối với 8/18 tội danh

Phát biểu khai mạc tọa đàm, Thiếu tướng Đỗ Triệu Phong, Cục trưởng Cục truyền thông CAND cho biết: Tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV sẽ cho ý kiến, thông qua: Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ Luật hình sự; Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân; Luật Chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù và Luật Dẫn độ.

Thiếu tướng Đỗ Triệu Phong phát biểu khai mạc tọa đàm

Để đảm bảo công tác tuyên truyền về các dự án luật cũng như đạt hiệu quả, tạo sự lan tỏa mạnh mẽ, giúp mọi tầng lớp nhân dân nhận thức sâu sắc về sự cần thiết, vị trí, vai trò quan trọng của các dự án luật do Bộ Công an chủ trì soạn thảo nhằm đảm bảo an ninh quốc gia và giữ gìn trật tự an toàn xã hội, Lãnh đạo Bộ Công an đã giao Cục Truyền thông CAND phối hợp tác với các cơ quan thông tấn, báo chí trung ương xây dựng kế hoạch thông tin tuyên truyền về các dự án luật trên các phương tiện thông tin đại chúng với những nội dung, hình thức phong phú, thiết thực, đảm bảo chính xác, kịp thời, thống nhất từ trung ương đến địa phương.

Thiếu tướng Đỗ Triệu Phong nhấn mạnh, buổi tọa đàm sẽ tập trung trao đổi, làm rõ những nội dung cơ bản của các chính sách, nhất là những điểm mới, sửa đổi trong dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ Luật Hình sự liên quan thu hẹp hình phạt tử hình đối với 8/18 tội danh và công tác tuyên truyền quá trình sửa đổi Hiến pháp trên ứng dụng VNeID và lấy ý kiến Nhân dân, các ngành, các cấp đối với dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013.

Các đại biểu tại buổi tọa đàm

Sau buổi tọa đàm, Cục Truyền thông CAND sẽ tổ chức cho phóng viên thâm nhập thực tế tại Công an các đơn vị, địa phương, một số địa bàn trọng điểm để phản ánh chân thực, khách quan, sinh động thực tế công tác, chiến đấu của lực lượng Công an để làm nổi bật tính cần thiết khi ban hành các dự án luật, tranh thủ sự đồng thuận, ủng hộ của các tầng lớp nhân dân.

Để tạo điều kiện cho phóng viên tiếp cận lấy thông tin viết bài phản ánh, Thiếu tướng Đỗ Triệu Phong đề nghị Công an các đơn vị, địa phương tạo điều kiện thuận lợi cho các phóng viên báo chí thâm nhập, tác nghiệp. Đồng thời phối hợp chặt chẽ với X04 trong quản lý, kiểm soát, đánh giá chất lượng hiệu quả công tác truyền thông để kịp thời định hướng thông tin.

Thiếu tương Đỗ Triệu Phong yêu cầu, các cơ quan báo chí trong CAND chủ động xây dựng các chương trình, chuyên mục, tăng cường tổ chức các buổi tọa đàm, talkshow... về các dự án luật. Phối hợp với các cơ quan báo chí ngoài lực lượng tăng cường trao đổi, chia sẻ chương trình, tin bài, hình ảnh, đồng thời gửi tới Công an các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương kịp thời tiếp nhận, đăng phát trên chuyên trang, chuyên mục ANTT của báo, đài địa phương và cổng/trang thông tin điện tử của các đơn vị để truyền tải, làm rõ những nội dung trong các dự án luật, sự cần thiết và lợi ích của người dân, của xã hội khi các dự án luật được ban hành và sớm đi vào cuộc sống.

Thu hẹp án tử hình là bước chuyển từ "trừng phạt sau khi tội phạm xảy ra" sang "phòng ngừa từ sớm, từ xa"

Tại tọa đàm, trả lời câu hỏi của báo chí về việc liệu đề xuất bỏ hình phạt tử hình với 8/18 tội danh (gồm: Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân (Điều 109); Phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (Điều 114); Sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, phòng bệnh (Điều 194); Vận chuyển trái phép chất ma túy (Điều 250); Phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược (Điều 421); Gián điệp (Điều 110); Tham ô tài sản (Điều 353); Nhận hối lộ (Điều 354)) hiện hành có nằm trong lộ trình dài hạn tiến tới xóa bỏ hình phạt tử hình hay không, Đại tá Nguyễn Văn Thịnh - Trưởng phòng Pháp luật hình sự và cải cách tư pháp, Cục Pháp chế và cải cách hành chính tư pháp (Bộ Công an) cho biết, lần sửa đổi này, Chính phủ đề xuất bỏ án tử hình đối với 8/18 tội danh hiện còn trong Bộ luật Hình sự năm 2015.

Đại tá Nguyễn Văn Thịnh giải đáp những câu hỏi của phóng viên tại tọa đàm.

Đại tá Thịnh cũng nhấn mạnh, trong các lần sửa đổi tiếp theo, tùy điều kiện thực tiễn, chúng ta sẽ tiếp tục nghiên cứu, xem xét để tiến tới bỏ hình phạt tử hình đối với những tội danh còn lại, khi tình hình cho phép.

Cùng đồng tình với quan điểm trên, ông Nguyễn Công Long - Ủy viên chuyên trách tại Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội - cho rằng, việc từng bước bỏ án tử hình nhận được nhiều ý kiến trái chiều của đại biểu và cử tri, bởi đây là hình phạt nghiêm khắc nhất trong hệ thống pháp luật.

Ông Nguyễn Công Long phát biểu giải đáp những câu hỏi của phóng viên

Tuy nhiên, theo ông Long, cần nhìn nhận rõ rằng Bộ luật Hình sự không chỉ có chức năng trừng trị mà còn là công cụ thể hiện chính sách hình sự, có vai trò quan trọng trong ngăn ngừa và răn đe tội phạm. Việc dần thu hẹp án tử hình là một bước chuyển về triết lý, từ "trừng phạt sau khi tội phạm xảy ra" sang "phòng ngừa từ sớm, từ xa".

Ông Long nhấn mạnh: "Việc thu hẹp hình phạt tử hình không có nghĩa là pháp luật trở nên mềm yếu. Quan trọng là phải hoàn thiện đồng bộ các công cụ pháp lý khác, nhất là tăng cường khả năng ngăn chặn, chế áp tội phạm từ sớm".

Theo ông Long, với những loại tội phạm bạo lực, cần trang bị đầy đủ cho lực lượng thực thi pháp luật, bảo đảm đủ khả năng ngăn chặn, trấn áp hiệu quả từ đầu. Với tội phạm phi bạo lực như sản xuất, buôn bán hàng giả, thuốc giả, vi phạm an toàn thực phẩm thì cần nâng cao năng lực quản lý nhà nước, không thể chỉ trông chờ vào xử lý hình sự khi tội phạm đã xảy ra.

Các đại biểu tại buổi tọa đàm

Với tội Tham ô tài sản, Nhận hối lộ, ông Nguyễn Công Long cho hay dù có bỏ tử hình thì "tính răn đe vẫn rất cao". Ngoài ra, thực tế nhiều năm qua chưa có người nào bị thi hành án tử hình về hai tội danh này. Theo ông, yếu tố trừng trị và các yếu tố khác như khắc phục hậu quả mới được giảm án vẫn đủ để răn đe.

Về tội Sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, phòng bệnh, ông Long đề nghị khi không còn án cao nhất là tử hình thì các cơ quan quản lý Nhà nước phải nâng cao hiệu quả quản lý để đủ sức răn đe, phòng ngừa nhiều hơn.