Sẵn sàng “sống mái”
Theo báo cáo của Cục CSĐT tội phạm về ma túy, Bộ Công an, tính đến hết quý II/2020, cả nước còn 1.185 đối tượng truy nã (ĐTTN) phạm tội về ma túy. Đáng nói, hầu hết trong số đó là các ĐTTN nguy hiểm và đặc biệt nguy hiểm, án phạt cao, nhiều ĐTTN là những tên cầm đầu, chủ mưu trong các đường dây, ổ nhóm phạm tội ma túy.
Đặc biệt, trong quá trình lẩn trốn, các đối tượng thường móc nối với đồng bọn dùng tiền để mua chuộc, làm giấy tờ giả, thậm chí dùng vũ khí đe dọa nhân dân, chính quyền cơ sở; kích động ép buộc người dân tham gia hoạt động chống đối và làm lá chắn bảo vệ cho chúng…
Nguy hiểm hơn, các ĐTTN một khi bị phát hiện, bắt giữ luôn sử dụng đủ loại vũ khí như giáo, mác, súng, lựu đạn, thậm chí cả súng tiểu liên có tính sát thương mạnh để bắn trả lực lượng vây bắt, bởi chúng thừa biết rằng nếu bị bắt sẽ phải chịu mức án rất cao, chung thân hoặc tử hình.
Rất nhiều vụ chống người thi hành công vụ đặc biệt nghiêm trọng đã xảy ra, làm nhiều cán bộ, chiến sĩ trong lực lượng phòng chống ma túy của Công an, Biên phòng hy sinh, nhiều đồng chí bị thương, hàng trăm đồng chí bị phơi nhiễm HIV.
Trên tấm bảng vàng được đặt trang trọng ở sảnh tầng một trụ sở Cục CSĐT tội phạm về ma túy (Bộ Công an), hiện đã có tên 24 Anh hùng liệt sỹ hy sinh trong cuộc đấu tranh chống tội phạm ma túy.
Lực lượng Công an phải huy động nhiều xe chuyên dụng khi tấn công vào sào huyệt của các ĐTTN
Điển hình như vụ ĐTTN Vàng A Khua (SN 1956, ngụ bản Hang Kia 1, xã Hang Kia, huyện Mai Châu, Hòa Bình), phạm tội mua bán 5 bánh heroin, khi phát hiện có lực lượng bao vây, mặc dù lực lượng Công an đã dùng loa kêu gọi, thuyết phục nhiều giờ, hắn vẫn cố thủ trong nhà, dùng người thân trong gia đình làm lá chắn cản trở lực lượng truy bắt và dùng súng tiểu liên AK bắn trả quyết liệt khiến chính con trai hắn tử vong, 3 CBCS Công an tỉnh Hòa Bình hy sinh và 11 CBCS khác bị thương.
Hay như Hạng Chù Dùa (SN 1977, ngụ bản Pu Nhi D, xã Pu Nhi, huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên), ĐTTN đặc biệt nguy hiểm cầm đầu đường dây mua bán trái phép chất ma túy từ Pu Nhi đi các tỉnh tiêu thụ với số lượng hơn 200 bánh heroin, bị Công an tỉnh Điện Biên phát lệnh truy nã năm 2012. Trong quá trình lẩn trốn, do mâu thuẫn, Dùa đã dùng súng AK bắn bị thương một người dân trong bản Pu Nhi D. Cùng thời gian này, Hạng Chù Dùa còn tung tin ra ngoài có ý định bắn chết Phó Công an xã và một Công an huyện Điện Biên Đông vào bản Pu Nhin D làm công tác tuyên truyền thu hồi vũ khí vật liệu nổ.
Xét tính chất nguy hiểm, manh động của đối tượng, Ban Giám đốc Công an tỉnh Điện Biên đã phải lập chuyên án đấu tranh, áp dụng đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, một năm rưỡi sau, Công an tỉnh Điện Biên mới tổ chức vây bắt đối tượng thành công, đảm bảo an toàn, thu giữ khẩu súng AK và 15 viên đạn, trong đó có 1 viên đã lên nòng.
Số vũ khí thu giữ được của các đối tượng trùm ma túy sau khi phá án.
Từ ngày 27-30/6/2018, tại bản Tà Dê, xã Lóng Luông, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La, Cục CSĐT tội phạm về ma túy, Công an tỉnh Sơn La phối hợp các đơn vị nghiệp vụ của Bộ Công an đã phá thành công 2 chuyên án 18TN, 19TN truy bắt ĐTTN Nguyễn Thanh Tuân (SN 1983, trú tại thôn Lặt, Yên Trung, Thạch Thất, Hà Nội, có 4 lệnh truy nã), Nguyễn Văn Thuận (tức Thuận chột, SN 1984, trú tại Thanh Liêm, Hà Nam, có 2 lệnh truy nã), thu giữ 49 khẩu súng quân dụng các loại, gồm AK, Samplech, Cacbin, K54, K59; 17 quả lựu đạn; 7.000 viên đạn các loại; 31 hộp tiếp đạn; 29 ống giảm thanh, ống ngắm súng; 3 ống nhòm; 11 can xăng, dầu loại 20 lít và loại 30 lít; 18 bình gas loại 13 kg (có gas); 5 bình gas loại 34,9kg (đã được cắt đáy, ren vỏ); 1 bộ máy ép thủy lực…
Kho vũ khí này chính là minh chứng cho độ nguy hiểm của những tay trùm ma túy khi trốn nã. Trước khi số ĐTTN này bị tiêu diệt, bắt giữ, việc tội phạm ma túy, đặc biệt là ĐTTN công khai sử dụng súng, đạn đã trở thành nỗi ám ảnh của người dân và chính quyền địa phương nơi đây.
Số vũ khí thu giữ được sau khi phá án.
Cần nghiêm khắc răn đe
Tuy nhiên, Công an tỉnh Sơn La cũng cho biết, hiện đơn vị đang quản lý 85 ĐTTN về ma túy, trong đó, riêng địa bàn huyện Mộc Châu tập trung tới 33 đối tượng. Bọn chúng lẩn trốn tại các khu vực vùng cao, biên giới, tại những hang động với hệ thống ngõ ngách phức tạp, vị trí hiểm trở, đường mòn lên núi độc đạo được bố trí hết sức tinh vi.
Nhiều đối tượng cầm đầu còn tập hợp các ĐTTN và tay chân, đồng bọn mua sắm vũ khí, thiết bị giám sát, trang bị hệ thống camera hiện đại, xây dựng tường rào ngăn cách nhiều lớp để chắn đạn, đào hầm, hào, boong ke kiên cố, xung quanh nhà bố trí các vật cản che chắn, gài cả lựu đạn, bình gas, nuôi chó, sử dụng súng quân dụng để tuần tra, thị uy, uy hiếp nhân dân trong khu vực ẩn náu chung của đối tượng, rất liều lĩnh, manh động, sẵn sàng sử dụng vũ khí nóng để chống trả lại lực lượng bắt giữ khiến công tác vận động, đấu tranh, truy bắt gặp nhiều khó khăn.
Đến thời điểm bị bắn chết, tại nhà trùm ma túy Nguyễn Thanh Tuân, Nguyễn Văn Thuận thường xuyên có 14 đối tượng gồm cả ĐTTN và tội phạm khác tá túc, sẵn sàng “tử thủ” vì ông trùm. Khi tiến hành bắt giữ 2 ĐTTN này, Bộ Công an đã phải huy động hơn 300 CBCS thuộc các cục nghiệp vụ và Công an tỉnh Sơn La, sử dụng nhiều xe chuyên dụng như xe rà phá bom mìn, xe bọc thép để tấn công vào sào huyệt của chúng. Sau 3 ngày, 4 đêm vây ráp, 4 tội phạm ma túy (trong đó có ông trùm Nguyễn Thanh Tuân) mới bị tiêu diệt, 3 đối tượng khác đầu hàng.
Trùm ma túy Nguyễn Thanh Tuân
Thượng tá Phạm Hùng, Trưởng phòng CSĐT tội phạm về ma túy, Công an tỉnh Hòa Bình cho biết, địa bàn 2 xã Hang Kia, Pà Cò (thuộc huyện Mai Châu, Hòa Bình, là nơi xảy ra vụ ĐTTN Vàng A Khua dùng súng chống trả làm 14 CBCS Công an tỉnh Hòa Bình thương vong-PV) nằm trong vùng lõm, trọng điểm phức tạp về ma túy của khu vực Tây Bắc. “Thung lũng ma túy” này cũng là nơi số ĐTTN về ma túy thường tìm đến trú ngụ và liên kết nhau thành ổ nhóm, lẩn trốn trên hang núi, nương, lán của đồng bào và tiếp tục hoạt động phạm tội ngày càng manh động hơn.
Tuy nhiên, theo Thượng tá Hùng, việc các đơn vị thuộc Bộ Công an và Công an Sơn La, Hòa Bình tấn công, tiêu diệt sào huyệt 2 trùm ma túy Nguyễn Thanh Tuân, Nguyễn Văn Thuận cũng đã đánh sập tư tưởng chống đối của các ĐTTN và đối tượng mua bán, vận chuyển ma túy ở địa bàn phức tạp này. “Hiện nay, tình hình ma túy nói chung cũng như ĐTTN phạm tội về ma túy nói riêng trên địa bàn 2 xã Hang Kia, Pà Cò của huyện Mai Châu cơ bản ổn định, không phát sinh ĐTTN mới”- Trưởng phòng CSĐT tội phạm về ma túy, Công an tỉnh Hòa Bình cho biết.
Trước tình hình đó, Công an tỉnh Sơn La đề nghị lãnh đạo Bộ Công an quan tâm cấp kinh phí, phương tiện nghiệp vụ cho lực lượng chuyên trách phòng chống ma túy; tăng cường lực lượng có kinh nghiệm để truy bắt, vận động đầu thú ĐTTN trên địa bàn Sơn La nói chung và trước mắt giải quyết cơ bản số ĐTTN đặc biệt nguy hiểm tại địa bàn xã Lóng Luông, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La.
Công an 2 tỉnh Hòa Bình, Sơn La cũng đề nghị liên ngành Tư pháp trung ương có văn bản hướng dẫn cụ thể về chính sách giảm nhẹ hình phạt của pháp luật đối với các đối tượng phạm tội ma túy là người dân tộc thiểu số ở địa bàn miền núi có cơ sở triển khai các biện pháp vận động, kêu gọi đầu thú phù hợp, đảm bảo có hiệu quả.
Đồng thời đề nghị Bộ Công an có quy định cụ thể về phòng vệ chính đáng, cho phép tiêu diệt khi đối tượng truy nã phạm tội về ma túy có hành vi sử dụng vũ khí nóng chống trả lực lượng truy bắt nhằm đảm bảo an toàn cho lực lượng, phương tiện tham gia truy bắt.