Nhiều địa phương mua máy xét nghiệm Covid-19 giá thấp bất ngờ

Ngày 26-4, ông Đỗ Văn Hùng - Giám đốc Sở Y tế tỉnh Quảng Trị cho biết, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) tỉnh đã báo cáo đến UBND tỉnh và Bộ Y tế về việc mua sắm hệ thống máy phục vụ công tác xét nghiệm phòng chống dịch bệnh theo chỉ đạo của Bộ Y tế.

Cụ thể, Quảng Trị mua 1 máy xét nghiệm Real-time PCR và trang thiết bị đưa vào sử dụng trong tháng 4 với giá chỉ 1,5 tỷ đồng theo hình thức chỉ định thầu. Hệ thống Real-time PCR là tổ hợp các máy tách chiết, phân tích kết quả xét nghiệm để phục vụ xét nghiệm Covid-19.

Trước đó, cuối tháng 3-2020, UBND tỉnh ra quyết định về việc cấp kinh phí cho CDC tỉnh mua trang thiết bị y tế phục vụ xét nghiệm virus SARS-CoV-2. Kinh phí 3,75 tỷ đồng trích từ dự toán sự nghiệp y tế năm 2020 bố trí cho CDC tỉnh mua thiết bị. Trong đó, máy tách chiết mẫu tự động 32 lỗ để xác định SARS-CoV-2 là Light Power iVASARS-CoV-2 lstRT-rPCR Plus Kit (40 bộ) giá 2,1 tỷ đồng. Hệ thống Real-time PCR CFX 96 là 1,65 tỷ đồng.

Ông Hùng cho biết, giá máy PCR là 1,65 tỷ đồng là theo mức tối đa mà tỉnh cho phép sử dụng nhưng quá trình thẩm định giá có đàm phán giá, chỗ nào chất lượng và rẻ thì mình mua; chọn được nhà thầu rồi thì đàm phán giá, phải làm kỹ lưỡng rồi mới thống nhất, quyết định mua.

*Tỉnh Quảng Bình cũng mua máy Real-time PCR với đặc điểm như một số địa phương, mua trong tình trạng cấp bách với giá khoảng 3 tỷ đồng gồm máy PCR hơn 1,6 tỷ đồng, còn lại là hệ thống tách chiết và một số phụ kiện.

Ông Nguyễn Đức Cường – Giám đốc Sở Y tế Quảng Bình cho biết, khi mua máy, ngành có tham khảo một số tỉnh lân cận đã mua trước rồi đưa ra hội đồng của Sở Tài chính để thẩm định sau đó được phê duyệt. CDC tỉnh chọn mua máy của Đức.

*Đà Nẵng là địa phương nằm trong nhóm nguy cơ cao về dịch bệnh Covid-19 và địa phương được Bộ Y tế cấp phép xét nghiệm khẳng định các trường hợp mắc Covid-19; đã thực hiện xét nghiệm hàng nghìn mẫu bệnh phẩm nhưng chỉ mua hệ thống máy Real-time PCR với giá chỉ hơn 1,4 tỷ đồng.

Sau khi UBND TP.Đà Nẵng phê duyệt kinh phí, Sở Y tế lựa chọn đơn vị nằm trong danh sách các nhà thầu sau đó đàm phán rồi mới quyết định mua.

Trong khi đó, Hà Nội, Quảng Nam và một số địa phương khác mua hệ thống Real-time PCR với giá 6 – 7 tỷ đồng. Không rõ đặc điểm, cấu tạo, chủng loại, chất lượng máy Real-time PCR, thiết bị đi kèm  ở các địa phương khác nhau ra sao nhưng việc xét nghiệm Covid-19 vẫn phải cần máy móc theo tiêu chuẩn, có chủng loại riêng, giá cả tiệm cận nhau.

Công ty CP Thương mại và đầu tư Giải Pháp Việt (Hà Nội) chi nhánh tại Đà Nẵng bán hệ thống máy Real-time PCR cho Quảng Nam với giá 7,23 tỷ đồng.

Đây cũng là lỗ hổng trong quản lý máy móc, thiết bị của ngành y trong công tác phòng chống dịch bệnh. Đội ngũ bác sĩ, cán bộ nhân viên y tế chỉ nên chuyên tâm, chăm lo về chuyên môn, nghiệp vụ; việc mua máy móc, thiết bị vẫn nên để Sở Y tế, Sở Tài chính thực hiện.

Việc chênh lệch quá lớn về số tiền mua máy ở các địa phương như vậy không tránh khỏi có tiêu cực, sự nghi ngờ trong dư luận. Thực tế thì Cơ quan CSĐT đã khởi tố, bắt giam các lãnh đạo CDC Hà Nội và lãnh đạo các doanh nghiệp có hành vi vi phạm quy định về đấu thầu, gây hậu quả nghiêm trọng trong việc mua máy xét nghiệm Real-time PCR bị đội giá lên 7 tỷ đồng.