Thừa nhận hành vi phạm tội
Sáng 09/9, tiếp tục phần xét hỏi tại phiên tòa xét xử 29 bị cáo trong vụ án xảy ra ở Tập đoàn Thuận An, đại diện Viện Kiểm sát giữ quyền công tố tại phiên tòa đã tiến hành thẩm vấn các bị cáo. Theo đó, cựu Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Thuận An Nguyễn Duy Hưng đã thừa nhận hành vi vi phạm như nội dung cáo trạng truy tố và mong được tạo sân chơi bình đẳng cho các nhà thầu thoải mái lựa chọn dự án, tham gia đấu thầu, không dẫn đến các hành vi phạm pháp.
Cựu Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Thuận An thừa nhận đã lợi dụng mối quan hệ thân thiết với một số cá nhân là lãnh đạo cấp cao trong cơ quan Nhà nước, trong đó có cựu Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Phạm Thái Hà để nhờ giới thiệu, can thiệp, tác động đến lãnh đạo cấp tỉnh, Bộ Giao thông vận tải (cũ) tạo điều kiện cho Tập đoàn Thuận An tham gia đấu thầu, trúng thầu, thi công. Nguyễn Duy Hưng đã trực tiếp đến gặp, đặt vấn đề nhờ lãnh đạo Tỉnh ủy, Ủy ban Nhân dân các tỉnh và lãnh đạo đơn vị thuộc Bộ Giao thông vận tải (cũ) chỉ đạo nhân viên cấp dưới tạo điều kiện cho Tập đoàn Thuận An tham gia đấu thầu, thi công dự án.
Các bị cáo trong vụ án
Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, Hưng chỉ đạo nhân viên của Tập đoàn phối hợp với các công ty do Tập đoàn tìm, mời hoặc công ty do các Ban Quản lý dự án giới thiệu, chỉ định để tạo liên danh rồi thông đồng, móc ngoặc với các cá nhân là lãnh đạo Ban Quản lý dự án các tỉnh, Ban Quản lý dự án 4 thuộc Bộ Giao thông Vận tải (cũ) và đơn vị tư vấn để phối hợp, tham gia ngay từ giai đoạn khảo sát, lập hồ sơ thiết kế, kỹ thuật, dự toán. Đồng thời, Hưng chỉ đạo nhân viên của Tập đoàn mời các đơn vị này tham gia góp ý xây dựng Hồ sơ mời thầu; cung cấp, tiếp nhận tài liệu, dữ liệu của Hồ sơ mời thầu trước khi phát hành; gửi Hồ sơ dự thầu để chấm trước; thỏa thuận chi tỷ lệ % tiền "cơ chế" cho các cá nhân có trách nhiệm trong việc chỉ đạo, thực hiện các gói thầu, dự án để các cá nhân này chỉ đạo cấp dưới và phối hợp, cùng thực hiện hành vi vi phạm quy định tại Luật Đấu thầu theo yêu cầu của Tập đoàn Thuận An, tạo điều kiện cho Tập đoàn và liên danh các nhà thầu trúng thầu, thi công các gói thầu tại các dự án nêu trên, hưởng lợi bất hợp pháp.
Viện Kiểm sát xác định sai phạm của Nguyễn Duy Hưng và các đồng phạm, đối tượng liên quan trong vụ án đã gây thiệt hại tài sản Nhà nước tổng số tiền hơn 120 tỷ đồng. Trình bày tại tòa, cựu Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Thuận An phân tích quá trình tập đoàn của bị cáo đã tham gia và trúng thầu rất nhiều dự án. Bị cáo mong muốn sân chơi bình đẳng cho các nhà thầu được thoải mái lựa chọn dự án và tham gia đấu thầu một cách minh bạch, không tạo cơ chế "mờ" dẫn đến các hành vi vi phạm pháp luật.
Cựu Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Thuận An bày tỏ, vụ án này là lời cảnh tỉnh cho các doanh nghiệp nên tránh xa các hành vi vi phạm pháp luật và chủ động liên danh liên kết với nhau để đấu thầu minh bạch, tạo sự an toàn cho doanh nghiệp về lâu dài.
Trong vụ án này, cá nhân Hưng xác định bị cáo là chủ mưu nên nhận thức trách nhiệm của mình rất lớn. Bị cáo chịu trách nhiệm chính và sẽ sử dụng tài sản của mình khắc phục triệt để thiệt hại trong vụ án. Đánh giá về sai phạm trong vụ án, công tố viên khẳng định Nhà nước ta đã có những quy định pháp luật tương đối chặt chẽ, bảo đảm công tác đấu thầu văn minh, đúng luật, công khai. Mặc dù đã có quy định cụ thể về những hành vi bị nghiêm cấm, nhưng các bị cáo vẫn bất chấp pháp luật, thực hiện hành vi vi phạm, dẫn đến việc bị điều tra, truy tố và đưa ra xét xử tại phiên tòa này.
Cựu Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Phạm Thái Hà tại phiên tòa
Với dự án cầu Đồng Việt ở Bắc Giang (cũ), bị cáo Hưng trình bày có quan hệ trước với bị can Dương Văn Thái, khi đó là Bí thư Tỉnh ủy Bắc Giang (cũ). Do đó, khi nắm được thông tin UBND tỉnh sắp triển khai đấu thầu dự án cầu Đồng Việt, Nguyễn Duy Hưng đã chủ động liên lạc hẹn gặp ông Thái. Bên cạnh đó, Hưng khai có nhờ bị cáo Phạm Thái Hà, cựu Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, tác động tới bị can Thái.
Sau đó, Nguyễn Duy Hưng đã đến Bắc Giang (cũ) để gặp ông Dương Văn Thái và đặt vấn đề, ông Thái đã đồng ý để Nguyễn Duy Hưng cùng Tập đoàn Thuận An tham gia gói thầu cầu Đồng Việt. "Anh Thái nói, cầu Đồng Việt là dự án công nghệ cao, các doanh nghiệp ở Bắc Giang không làm được. Nếu Thuận An và liên danh đủ năng lực, ông Thái sẽ ủng hộ", bị cáo Nguyễn Duy Hưng khai.
Sau buổi gặp trên khoảng 2 tuần, ông Dương Văn Thái đã đặt vấn đề nhờ Hưng tổ chức một bữa cơm tại nhà "lãnh đạo cấp cao", Hưng đồng ý. Trong bữa cơm đó, ông Phạm Thái Hà tiếp tục nhờ Dương Văn Thái hỗ trợ, tạo điều kiện cho Tập đoàn Thuận An.
Hưng cũng khai, tại bữa ăn, bị cáo quen biết với bị cáo Lê Ô Pích, khi đó là Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang (cũ). Nhưng bị cáo không tác động tới bị cáo Pích mà chỉ nhờ bị cáo Nguyễn Văn Thạo, khi đó là Giám đốc Ban Quản lý dự án tỉnh Bắc Giang giúp Thuận An trúng thầu và thống nhất chi lại 3% giá trị thanh toán trước thuế". Sau khi Tập đoàn Thuận An trúng thầu, bị cáo Hưng đến gặp và "tặng" bị cáo Pích 1 tỷ đồng, đồng thời đưa tiền cho ông Thái và một số cá nhân ở Bắc Giang.
Nộp lại số tiền nhận hối lộ nhiều tỷ đồng
Cáo trạng xác định, ông Dương Văn Thái thừa nhận được Thuận An tặng 900 triệu đồng. Cựu Bí thư Tỉnh ủy Bắc Giang đã nộp lại số tiền này cho Cơ quan điều tra. Đồng thời, ông Dương Văn Thái còn nộp thêm 7,1 tỷ đồng để khắc phục hậu quả chung của vụ án. Trong vụ án này, ông Dương Văn Thái được tách hồ sơ để điều tra riêng.
Tiếp tục khai báo, bị cáo Hưng trình bày về quá trình trúng thầu tại Dự án cầu Vĩnh Tuy 2. Hưng khai, từng tham gia nhiều dự án ở Hà Nội nên quen biết bị cáo Hoàng Văn Tuấn, Giám đốc Ban Quản lý dự án Hà Nội. Vì thế, Hưng chủ động gặp và xin bị cáo Tuấn cho Tập đoàn Thuận An được thi công Dự án cầu Vĩnh Tuy 2. "Sau một bữa ăn sáng ở nhà lãnh đạo, anh Tuấn thấy bị cáo có quan hệ và công ty của bị cáo có năng lực nên đồng ý cho thi công", bị cáo Hưng khai.
Bị cáo Nguyễn Duy Hưng, cựu Chủ tịch Tập đoàn Thuận An
Cáo trạng xác định, hành vi vi phạm quy định về đấu thầu của bị cáo Hưng tại Dự án cầu Vĩnh Tuy 2 gây thiệt hại của Nhà nước hơn 9,2 tỷ đồng. Qua đây, nhiều người thuộc Ban Quản lý dự án Hà Nội được Tập đoàn Thuận An "cảm ơn", trong đó Giám đốc Hoàng Văn Tuấn 1,8 tỷ đồng; Phó Giám đốc Nguyễn Chí Cường 2 tỷ đồng; Phó Giám đốc Phạm Văn Duân 2,3 tỷ đồng...
Tương tự cách thức trên, tại các dự án ở tỉnh Tuyên Quang (cũ), tỉnh Quảng Ninh và Bộ Giao thông Vận tải (cũ), bị cáo Hưng cũng lợi dụng các mối quan hệ để vi phạm các quy định về đấu thầu, giúp Tập đoàn Thuận An được thi công các công trình. Chuỗi hành vi vi phạm liên tiếp của Tập đoàn Thuận An đã gây thiệt hại của Nhà nước hơn 120 tỷ đồng.
Đối với nhóm cựu lãnh đạo, trả lời thẩm vấn tại tòa, cựu Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Phạm Thái Hà thừa nhận sai phạm như cáo buộc và trình bày quá trình bị tạm giam bị cáo rất hối hận và suy nghĩ rất nhiều.
Bị cáo Hà thừa nhận đã nhiều lần nhận tiền của bị cáo Nguyễn Duy Hưng với tổng số 750 triệu đồng, nhưng bị cáo nghĩ đó chỉ là tiền cá nhân của bị cáo Hưng đưa cho. Khi được mời đến làm việc tại Cơ quan điều tra, bị cáo Hà mới nhận thức được đó là tiền sai phạm và đã nộp lại số tiền này cho Cơ quan điều tra trước khi bị khởi tố bị can.
Bị cáo Phạm Thái Hà mong Hội đồng xét xử xem xét tình tiết nghề nghiệp của bị cáo là trợ lý lãnh đạo, là nghề nghiệp rất rủi ro và không có ý kiến gì khác về nội dung vụ án. Còn bị cáo Lê Ô Pích trình bày: Từ tháng 9/2020 - 9/2024, bị cáo là Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang, phụ trách lĩnh vực đầu tư xây dựng, đất đai, tài nguyên môi trường, khoáng sản nông nghiệp và một số lĩnh vực khác.
Tại một phiên họp Ban Thường vụ tỉnh Bắc Giang (cũ), cựu Bí thư Tỉnh ủy Dương Văn Thái đã giới thiệu Tập đoàn Thuận An là đơn vị có năng lực thi công các công trình giao thông trọng điểm toàn quốc, rất có năng lực. Dưới sự chỉ đạo của ông Thái, bị cáo đã chỉ đạo Ban Quản lý dự án đẩy nhanh tiến độ, tập trung chuẩn bị công tác đầu tư để dự án sớm được triển khai thực hiện. Sau đó, bị cáo Pích chỉ đạo Giám đốc Ban Quản lý Dự án tỉnh Bắc Giang Nguyễn Văn Thạo tập trung thực hiện công tác đấu thầu theo đúng quy định, chịu trách nhiệm với pháp luật. Nếu Tập đoàn Thuận An đáp ứng năng lực thì xem xét chấm thầu, cho triển khai thực hiện dự án.
Bị cáo Lê Ô Pích thừa nhận, sau khi Thuận An trúng thầu, vào dịp Tết năm 2022, Nguyễn Duy Hưng đã đến cảm ơn bị cáo Pích 1 tỷ đồng. Ngoài ra, trong quá trình thực hiện gói thầu, bị cáo Pích khai có 4 lần Thạo gặp và đưa tổng số 3 tỷ đồng. Tuy nhiên, bị cáo Pích cho rằng, đây là tiền hoa hồng trong thực hiện dự án, doanh nghiệp cảm ơn bị cáo. Về số tiền đã nhận, cựu Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang cho biết đã cất giữ và chưa tiêu xài. Trước khi vụ án được đưa ra xét xử, bị cáo Pích đã nộp lại 4 tỷ đồng.
Sáng 10/9, phiên tòa chuyển sang phần tranh luận, đại diện Viện Kiểm sát giữ quyền công tố tại phiên tòa trình bày bản luận tội và đề nghị mức án đối với 29 bị cáo trong vụ án.