Hỏi: Chúng tôi muốn tố giác tội phạm (TGTP) thì báo tin cho cơ quan nào? Nếu thông tin cá nhân của người TGTP bị lộ làm ảnh hưởng đến cuộc sống của họ thì ai chịu trách nhiệm? (Một số người dân phường 8, quận Gò Vấp).
Trả lời:
1. Bộ luật Tố tụng hình sự (BLTTHS) năm 2015 quy định: Tổ chức, cá nhân có quyền và nghĩa vụ phát hiện, tố giác (TG), báo tin về tội phạm (TP); tham gia đấu tranh phòng, chống TP. Tố giác, báo tin về TP có thể bằng lời nói trực tiếp hoặc văn bản. Người TGTP phải trình bày trung thực về những tình tiết mà mình biết về sự việc; nếu cố ý TG, báo tin sai sự thật thì tùy tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý kỷ luật, xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.
2. Theo các điều 144, 145, 146 BLTTHS, cơ quan, tổ chức có trách nhiệm tiếp nhận TG, tin báo về tội phạm (TBVTP), kiến nghị khởi tố gồm:
- Công an phường, thị trấn, đồn công an có trách nhiệm tiếp nhận TG, TBVTP, lập biên bản tiếp nhận, tiến hành kiểm tra, xác minh sơ bộ và chuyển ngay TG, TBVTP kèm tài liệu, đồ vật có liên quan cho cơ quan điều tra (CQĐT) có thẩm quyền.
- Công an xã có trách nhiệm tiếp nhận TG, TBVTP, lập biên bản tiếp nhận, lấy lời khai ban đầu và chuyển ngay TG, TBVTP kèm tài liệu, đồ vật có liên quan cho CQĐT có thẩm quyền.
- Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát tiếp nhận TG, TBVTP, kiến nghị khởi tố.
- Các cơ quan, tổ chức khác (Tòa án, Hải quan, Kiểm lâm, Cảnh sát biển...) sau khi nhận được TG, TBVTP chuyển ngay cho CQĐT có thẩm quyền. Trường hợp khẩn cấp thì có thể báo tin trực tiếp qua điện thoại hoặc hình thức khác cho CQĐT, nhưng sau đó phải thể hiện bằng văn bản.
3. Cá nhân đã TG, báo tin về TP có quyền yêu cầu cơ quan có thẩm quyền giữ bí mật việc TG, báo tin về TP, bảo vệ tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, các quyền và lợi ích hợp pháp khác của mình, người thân thích của mình khi bị đe dọa.
Nếu đã yêu cầu mà người, cơ quan tiếp nhận tin báo về TP để lộ danh tính người TG, làm ảnh hưởng đến tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, các quyền và lợi ích hợp pháp khác của người TG hoặc người thân thích của người TG thì tùy tính chất, mức độ và hậu quả gây ra phải chịu trách nhiệm xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội "cố ý làm lộ bí mật công tác", tội "vô ý làm lộ bí mật công tác" hoặc tội "thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng".