Hiểm họa từ những điểm kinh doanh, giết mổ gia cầm tự phát

Nhan nhản điểm mua bán, giết mổ gia cầm tự phát

Theo quy định, CS giết mổ gia súc, GC phải có khoảng cách an toàn với khu dân cư (KDC), trường học, bệnh viện, nơi đông người... và khi hoạt động phải đáp ứng các yêu cầu về điều kiện vệ sinh an toàn thú y (VSATTY), an toàn dịch bệnh, an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP)... Tuy nhiên, hiện nay hầu hết những điểm kinh doanh (KD), giết mổ GC tự phát không bảo đảm VSATTY, ATVSTP, họ buôn bán, giết mổ ngay cạnh KDC, nơi có người dân qua lại đông đúc.

Được xem là chợ nông sản, thực phẩm lớn của cả nước, hoạt động mua bán, giết mổ GC xung quanh Chợ đầu mối Bình Điền (Q8) khá nhộn nhịp. Ghé vào một điểm bán gà sống tại ngã tư Đường số 1 - Quản Trọng Linh nằm ngay trước cổng chợ này, chúng tôi được một người đàn ông mời chào đon đả, dưới nền đất là 4 chiếc lồng gà to tướng, mỗi cái nhốt 5-8 con. Mỗi khi đám gà vỗ cánh, bụi và lông bay tứ tung. Mặc dù người bán quảng cáo "gà sạch", nhưng chúng tôi không thấy dấu kiểm dịch của cơ quan chức năng.

Nằm cách đó vài bước chân là điểm bán GC quy mô lớn hơn với hàng chục con gà, vịt được nhồi nhét trong những chiếc lồng to tướng, ọp ẹp, có con bị buộc thành chùm nằm bẹp trên nền đất, lông cánh tả tơi, rũ rượi; cạnh đó, người bán còn bày biện xoong nồi, thau chậu, rổ rá, thùng xốp cáu bẩn trên những tấm bê-tông cũ kỹ. Khách có nhu cầu giết mổ tại chỗ, người bán lập tức cắt tiết, nhúng vào nồi nước sôi đục ngầu dính đầy lông và chất thải GC rồi mang ra vặt lông, mổ bụng, rửa ráy, giao ngay. Giết mổ xong, người bán vô tư hắt thứ nước bẩn này ra đường khiến mùi tanh bốc lên nồng nặc.

Gia cầm được vận chuyển bằng xe máy lưu thông trên đường

Tại đường Hoàng Đạo Thúy nằm bên hông chợ Bình Điền, việc nuôi nhốt, buôn bán, giết mổ GC càng nhộn nhịp hơn. Trên một đoạn chỉ khoảng 500m nhưng có tới 6-7 vựa KD, giết mổ gà, vịt chứa hàng chục chiếc lồng lớn nhỏ với hàng trăm con gà, vịt chờ "hóa kiếp". Có chủ vựa còn tận dụng khoảng đất trống gần đó rồi dùng lưới quây lại làm chuồng nuôi nhốt hàng trăm con vịt, ngan ngay bên lề đường. Mỗi khi có người mua và muốn giết mổ, họ sẵn sàng làm tại chỗ rồi giao ngay. Nước bẩn, chất thải, lông GC vương vãi trên nền đất rất mất vệ sinh.

Chị Võ Thị Lan (ngụ H.Bình Chánh), thường xuyên đi qua đoạn này bức xúc cho biết: "Mỗi lần đi qua khu vực trên, tôi phải nín thở vì mùi hôi thối từ phân, nước thải GC bốc lên nồng nặc. Nhiều người buôn bán GC ở đây cũng không đeo khẩu trang khiến nguy cơ lây bệnh rất cao".

Nhiều năm nay, người dân sống hai bên hẻm 8/2A Phạm Hùng (con hẻm địa giới hành chính giữa Quận 8 và huyện Bình Chánh) không khỏi bức xúc vì bị "tra tấn" bởi đủ loại mùi hôi thối, tiếng kêu của gà, vịt từ sáng đến tối. Theo người dân, hầu hết những hộ này đều giết mổ GC tự phát, không bảo đảm VSATTY, ATVSTP. Mỗi lần giết mổ, họ ngang nhiên đổ nước bẩn, chất thải, lông gà, lông vịt ra mặt hẻm khiến nơi này bốc mùi tanh tưởi.

Thời gian gần đây, hẻm này đã được nâng cấp, sửa chữa, chính quyền các địa phương tăng cường kiểm tra, nhắc nhở, tuy nhiên tình trạng buôn bán, giết mổ GC vẫn còn phổ biến. Khảo sát thực tế, chúng tôi ghi nhận trên đường Phạm Hùng có 2-3 điểm bán GC tự phát. Đầu hẻm 8/2A giáp với đường Phạm Hùng có tới 2-3 điểm bán GC sống lẫn số đã làm sẵn. Bên trong hẻm 8/2A có 4-5 điểm kinh doanh GC với hàng trăm con gà, vịt được nhồi nhét trong những chiếc lồng to tướng; mặt hẻm thường xuyên có lông gà, vịt, nước bẩn, chất thải và nước luộc, rửa GC sau khi giết mổ, trông nhầy nhụa. Mùi hôi thối quyện với mùi tanh tưởi xộc thẳng vào mũi khiến người đi đường luôn cảm thấy buồn nôn.

Một người dân sống trong hẻm 8/2A Phạm Hùng bức xúc: "Không chỉ gây ô nhiễm môi trường, tiếng GC kêu oang oác từ sáng đến tối đã phá vỡ không gian nghỉ ngơi yên tĩnh của người dân. Bên cạnh đó, việc nuôi nhốt GC một cách tự phát, không có quy trình kiểm dịch nghiêm ngặt còn tiềm ẩn nguy cơ bùng phát dịch bệnh".

Gia cầm được bày bán, giết mổ trước cổng chợ Bình Điền

Không được chủ quan

Bên cạnh các mặt hàng thịt, cá, rau, củ, quả, thực phẩm, khu chợ tự phát trên đường Lê Văn Lương, xã Phước Kiển (H.Nhà Bè) còn có 3-4 CS kinh doanh, giết mổ GC. Việc giết mổ được họ thực hiện ngay trên vỉa hè, ngay trong KDC. Dưới đáy những chiếc lồng đựng GC này, từng đống chất thải quện với máu, nước bẩn sền sệt, bốc mùi.

Tương tự, trên đường Lê Đức Thọ - đoạn gần cầu Trường Đai cũng có 4-5 điểm KD, giết mổ GC. Hàng trăm con gà, vịt, chim bồ câu... bị nhốt trong những chiếc lồng chật chội, có con khỏe mạnh, nhưng có con lờ đờ, ủ rũ, lông cánh xác xơ. Bên trong những điểm KD, giết mổ này luôn có những nồi nước sôi to tướng đục ngầu dính đầy lông, chất thải, lòng ruột quện với tiết, nước bẩn bốc mùi tanh tưởi.

Khảo sát trên các tuyến đường 154, Lã Xuân Oai, Nguyễn Duy Trinh (TP.Thủ Đức), Nguyễn Văn Linh (Q8)..., chúng tôi thấy nhan nhản điểm KD, giết mổ GC tự phát. Bên cạnh đó, nhiều người vận chuyển GC cũng chủ quan khi chất hàng chục con lên xe máy rồi vô tư chạy trên đường, tiềm ẩn nhiều nguy cơ lây lan dịch bệnh.

Thống kê của Bộ Y tế cho biết, năm 2024 Việt Nam ghi nhận 289.876 ca cúm mùa, 8 trường hợp tử vong; số ca nhiễm giảm 17,9% so với năm 2023 (353.108 ca), nhưng trường hợp tử vong tăng 5. Theo Cục Y tế dự phòng, từ đầu năm 2025 đến nay nước ta ghi nhận 912 ca mắc cúm mùa, chưa ghi nhận trường hợp nào tử vong; số mắc giảm 97,4% so với cùng kỳ năm 2024 (34.442). Đặc biệt, các ca mắc cúm hiện tại không ghi nhận thay đổi về độc lực, chủ yếu là cúm A (H1N1), A (H3N2) và cúm B.

Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương đang điều trị cho ít nhất 8 ca cúm nặng, trong đó có bệnh nhân tổn thương phổi nghiêm trọng. Tại một số CS y tế khác cũng đã ghi nhận bệnh nhân cúm đến khám.

Tại TPHCM, số ca viêm hô hấp ghi nhận quanh năm, có xu hướng tăng vào các tháng cuối năm, nhưng đã giảm trong 5 tuần đầu năm. Những ngày gần đây, trước diễn biến của dịch cúm mùa và thời tiết xuất hiện nhiều chuyển biến theo hướng có lợi cho các tác nhân gây bệnh qua đường hô hấp, Sở Y tế TPHCM khuyến cáo người dân tăng cường đeo khẩu trang, tiêm vắc-xin. Bên cạnh đó, đẩy mạnh công tác tăng cường kiểm tra, kiểm dịch, phòng chống cúm GC lây sang người.