(CATP) Trở lại khu vực cầu Sa thuộc xã Đông Thạnh (TPHCM) sau gần 4 tháng sáp nhập, vận hành bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp, chúng tôi không khỏi ngạc nhiên vì sự đổi thay tại khu vực này khi nhận thấy toàn bộ tuyến kênh Trần Quang Cơ đã được xây dựng hệ thống bờ kè khang trang, sạch đẹp, an toàn kết nối với tuyến đường bê-tông thông thoáng, hiện đại. Đáng biểu dương, nơi đây không còn cảnh rác bị vứt bỏ xuống dòng kênh và dọc hai bờ gây ô nhiễm môi trường.
Tín hiệu lạc quan
Anh Nguyễn Văn Phi (một người dân địa phương) hào hứng chia sẻ: "Trước đây, khi tuyến đường dọc tuyến kênh Trần Quang Cơ (từ cầu Sa đến cầu Trần Quang Cơ) chưa được đầu tư xây dựng, chỉ là đường đất, nơi tập kết bãi đổ trộm của "rác tặc". Nhưng từ vài tháng nay, tuyến đường mới hình thành đã không còn cảnh đổ rác trộm nữa nên bà con chúng tôi rất phấn khởi. Sáng sớm, họ rủ nhau vừa đi bộ tập thể dục vừa góp phần giám sát, theo dõi nhằm góp phần canh giữ, bảo vệ trật tự mỹ quan đô thị cho tuyến đường ngày càng đẹp hơn".
Tuy nhiên, theo anh Phi, một số tuyến đường khác ở các khu vực liền kề không được "may mắn" như vậy. Cụ thể, ở khu vực đầu tuyến đường Nguyễn Thị Sáng (giao với đường Trịnh Thị Dối), ở cả hai bên đường, nhiều bao rác sinh hoạt bị vứt bỏ ngổn ngang trông rất nhếch nhác, làm xấu bộ mặt trật tự mỹ quan đô thị. Tình trạng này kéo dài đã lâu, trong khoảng thời gian dài và đến nay vẫn cứ tiếp diễn.
Ban nhân dân ấp 35 phối hợp cùng các ban ngành, đoàn thể dọn dẹp vệ sinh khu vực gần cầu Dừa
Một số người dân địa phương cho biết, mặc dù chính quyền địa phương đã có nhiều nỗ lực trong công tác thu dọn vệ sinh môi trường, nhưng tình trạng trên vẫn không hề thuyên giảm. Do công tác phát hiện, xử lý "rác tặc" còn nhiều hạn chế nên để vãn hồi tình trạng này, Ban điều hành nhân dân ấp và các tổ chức đoàn thể, người dân địa phương cứ mãi "lo thu dọn, giải quyết hậu quả để lại phía sau của các "rác tặc".
Tương tự, nhiều hộ dân sinh sống dọc tuyến kênh Trần Quang Cơ (khu vực cầu Dừa, thuộc địa ấp 35, xã Đông Thạnh) cũng trong tình cảnh bức xúc như vậy. Anh Sơn cho biết: "Hằng ngày, bọn "rác tặc" thường dùng cả xe ba gác hoặc xe máy chở bao rác chứa đủ loại như: xà bần, bồn cầu cũ hư hỏng, nệm, ghế salon đã qua sử dụng, gạch men, kính kể, vải vụn, rác thải trái cây và rau củ quả hôi thối đến đây vứt bỏ dọc tuyến kênh hoặc trước những nền đất trống gần khu vực. Thông thường, "rác tặc" hoạt động từ khoảng 1 đến 3 giờ sáng nên gây nhiều khó khăn cho lực lượng chức năng trong công tác phát hiện, xử lý”.
Tiến hành khảo sát thực tế, chúng tôi ghi nhận mức độ ô nhiễm môi trường tại khu vực này hoàn toàn đúng với những thông tin mà người dân bức xúc phản ảnh. Qua trao đổi, nhiều người dân kiến nghị và bày tỏ mong muốn được chính quyền địa phương quan tâm đầu tư xây dựng hệ thống bờ kè kết nối với tuyến đường bê-tông thông thoáng, văn minh, sạch đẹp, chắc chắc sẽ góp phần kéo giảm, đẩy lùi được vấn nạn "rác tặc" đang tồn tại lâu nay.
Rác sinh hoạt ngổn ngang ven hẻm trong một khu dân cư gần đường Nguyễn Thị Sáng
Những tồn tại dai dẳng
Dọc tuyến đường Nguyễn Thị Sáng, theo chúng tôi ghi nhận, tình trạng "rác tặc hoành hành" vẫn tiếp tục tồn tại dai dẳng trong sự bức xúc của nhiều người dân địa phương. Ông Võ Văn Góp cho hay: "Nạn đổ rác trộm thời gian gần đây dù có giảm, nhưng vẫn thường xảy ra. Để xử lý, Ban nhân ấp cùng các ban ngành thường xuyên phối hợp tuần tra bắt và xử phạt vi phạm hành chính, nhưng tình trạng này vẫn tái diễn. Các đối tượng đổ rác trộm thường là người thuê nhà trọ và các tổ hợp may gia công ở những khu vực lân cận thực hiện vào ban đêm nên rất khó phát hiện".
Một người dân khác chia sẻ: "Không chỉ vậy, một số cơ sở sản xuất đồ nội thất cũng ngang nhiên mang các phế liệu dôi dư ra các bãi đất trống ở bên cạnh vứt bỏ, thậm c hí đốt cháy, tiêu hủy tạo nên vô số khói độc, kèm mùi hôi cháy nghi ngút, gây khó chịu cho các hộ dân xung quanh và người đi đường".
Tại tuyến đường hẻm thuộc ấp 47 (xã Đông Thạnh), "rác tặc" hoành hành cả ngày lẫn đêm. Ông Trần Văn Cung - một cựu chiến binh cho biết: "Từ năm 2016 - 2017, trên tuyến đường Huỳnh Thị Na xảy ra tình trạng đổ rác trộm. Sau khi nhiều khu đất được xây nhà, "rác tặc" hết đất sống nên mò vào khu vực này xả bậy. Cao điểm khoảng hơn 3 năm nay, ban đêm họ lén chở cả xe ba gác vào đây đổ trộm, gây ô nhiễm môi trường và cản trở phương tiện giao thông ra vào hẻm. Chúng tôi đã nhiều lần dọn dẹp, thu gom, tiêu hủy số rác trộm ấy nhưng chỉ được khoảng 1 - 2 ngày thì lại tiếp tục tái diễn. Nhiều lần tại các cuộc họp chi bộ và tiếp xúc cử tri của Ban nhân dân ấp cùng UBND xã, chúng tôi đã trình bày bức xúc nhưng đến nay tình trạng trên vẫn tiếp tục diễn ra trước sự bức xúc của người dân".
Rác thải tập kết tại khu đất trống thuộc ấp 35, xã Đông Thạnh
Theo ông Nguyễn Lê Trọng Tâm (Phó Chủ tịch UBND xã Đông Thạnh): "Thời gian qua, UBND xã đã tuyên truyền, vận động người dân giữ gìn vệ sinh môi trường, mỹ quan đô thị, không xả rác ra đường và kênh rạch. Đồng thời, chỉ đạo các ấp phối hợp các đơn vị liên quan duy trì việc thực hiện dọn vệ sinh hàng tuần để phòng chống dịch bệnh; tổ chức thành công nhiều đợt lễ ra quân tổng vệ sinh môi trường, qua đó đã thu gom khoảng 3 tấn rác.
Ngoài ra, UBND xã còn ban hành Kế hoạch số 348/KH-UBND-KT ngày 04/8/2025 về kiểm tra tình hình bảo vệ môi trường của các đơn vị hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ 4 tháng cuối năm 2025 trên địa bàn xã Đông Thạnh; Kế hoạch số 1578/KH-UBND ngày 07/10/2025 tổ chức chương trình tuần lễ thu gom chất thải nguy hại hộ gia đình trên địa bàn xã Đông Thạnh năm 2025. Tiếp tục duy trì và thực hiện Chỉ thị số 19-CT/TU ngày 19/10/2018 của Ban Thường vụ Thành ủy về thực hiện cuộc vận động "Người dân TPHCM không xả rác ra đường và kênh rạch, vì Thành phố sạch, xanh và thân thiện môi trường". Duy trì kết quả "Ấp sạch, không xả rác ra đường và kênh rạch" của 126 ấp và các tiêu chí xã đã đạt được khi được công nhận danh hiệu "Xã không xả rác ra đường và kênh rạch", "Xã sạch, xanh, thân thiện môi trường".
Bên cạnh đó, UBND xã còn thực hiện ký hợp đồng đối với 11 đơn vị có tư cách pháp nhân thực hiện công tác thu gom, vận chuyển chất thải rắn trên địa bàn xã. UBND xã đã chỉ đạo triển khai thực hiện chỉnh trang các tuyến đường văn minh mỹ quan đô thị cấp huyện, hạn chế xảy ra tình trạng lấn chiếm lòng, lề đường, giải tỏa các điểm kinh doanh tự phát; chỉ đạo thực hiện khảo sát ngẫu nhiên tình hình vệ sinh môi trường trên địa bàn xã hằng tuần để kịp thời chỉ đạo các đơn vị liên quan phối hợp xử lý kịp thời các trường hợp gây mất vệ sinh môi trường, xóa bỏ các điểm tồn đọng rác phát sinh, làm tăng hiệu quả công tác xóa bỏ các điểm phát sinh rác không đúng quy định. Qua đó, tình hình vệ sinh môi trường trên địa bàn xã thời điểm chính quyền địa phương 2 cấp đi vào hoạt động cơ bản ổn định"...