(CAO) Biến chứng mắt do đái tháo đường (ĐTĐ) là một trong những nguyên nhân gây mù lòa hàng đầu trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Những biến chứng về mắt phổ biến nhất là tăng nhãn áp, đục thủy tinh thể và bệnh võng mạc.
Nguy cơ mù lòa cao
Người đàn ông 52 tuổi, sống tại TP.HCM, được phát hiện đái tháo đường và đang điều trị 3 tháng nay. Bệnh nhân cho biết, ông có thói quen ăn uống ngọt, lười vận động, lơ là trong việc kiểm soát đường huyết cũng như không quan tâm đến các triệu chứng bệnh.
Các bác sĩ chuyên khoa Nội tiết Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM khuyến cáo bệnh nhân nên khám mắt tầm soát biến chứng. Qua thăm khám cho thấy võng mạc của bệnh nhân có dấu hiệu xuất huyết, xuất tiết, ở giai đoạn trung bình của bệnh võng mạc do đái tháo đường. Nếu phát hiện trễ hơn nguy cơ mù lòa của bệnh nhân là không tránh khỏi.
May mắn, trường hợp này được phát hiện sớm, các thương tổn chưa sâu nên chưa cần can thiệp điều trị biến chứng mắt, chỉ cần điều chỉnh đường huyết và được kiểm tra định kỳ mỗi 3 tháng kết hợp với chế độ luyện tập, tuân thủ phác đồ điều trị để kịp thời phát hiện khi bệnh tiến triển.
Một trường hợp khác, người bệnh 49 tuổi, sống tại Tiền Giang, điều trị bệnh đái tháo đường 10 năm nay. Quá trình thăm khám định kỳ cho thấy mắt phải của người bệnh có hiện tượng phù hoàng điểm trên nền bệnh võng mạc do đái tháo đường giai đoạn nặng. Sau khi được điều trị bằng laser quang đông toàn võng mạc và tiêm nội nhãn, thị lực của người bệnh dần được cải thiện và được sắp xếp lịch theo dõi định kỳ nhằm ngăn ngừa tái phát.
Biến chứng diễn tiến âm thầm
Những biến chứng về mắt phổ biến nhất ở người bệnh ĐTĐ là tăng nhãn áp, đục thủy tinh thể và bệnh võng mạc.
Những biến chứng này sẽ gây giảm thị lực, thậm chí mù lòa nếu không được điều trị đúng. Thông thường, biến chứng về mắt ở người ĐTĐ hầu hết đều được phát hiện ở giai đoạn muộn khi đã có tổn thương thị lực.
Nguyên nhân là do các biến chứng diễn tiến âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng khiến người bệnh khó nhận biết và chủ quan. Do đó người bệnh ĐTĐ cần được tư vấn và theo dõi định kỳ bởi bác sĩ chuyên khoa Mắt.
ThS BS. Nguyễn Thành Luân, Khoa Mắt BV Đại học Y dược cho biết: “Ở người bệnh ĐTĐ, khả năng đục thủy tinh thể cao gấp 2-5 lần người bình thường. Khi bị đục thủy tinh thể, mắt sẽ mờ như có màn sương mù phía trước khiến người bệnh nhìn không rõ. Nguy cơ bị tăng nhãn áp ở người bệnh ĐTĐ cao hơn người bình thường khoảng 40%. Người bệnh càng lâu năm thì khả năng biến chứng xảy ra càng cao.
Nguyên nhân là do thủy dịch trong mắt dẫn lưu kém làm tăng áp lực lên mắt. Áp lực này làm tổn thương các tế bào võng mạc và thần kinh thị giác khiến tầm nhìn của người bệnh ĐTĐ giảm dần.
Các triệu chứng của tăng nhãn áp bao gồm: nhức đầu, đau mắt, chảy nước mắt, mờ mắt, nhìn thấy quầng sáng trước mắt…
Đáng lưu ý hơn là bệnh võng mạc do đái tháo đường. Hầu như người bệnh không có triệu chứng gì trước đó, đến khi thị lực giảm (mắt mờ) thì võng mạc mắt đã bị tổn thương”.
Theo thống kê ở Mỹ, biến chứng võng mạc do đái tháo đường là nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa trong độ tuổi từ 20-74 tại nước này. Biến chứng này xảy ra đối với 90% các trường hợp ĐTĐ tiến triển sau 10-15 năm, bất kể người bệnh có phụ thuộc Insulin hay không.
Tuy nhiên, ThS BS. Nguyễn Thành Luân cho biết, một điều hết sức may mắn là đa số các biến chứng mắt do đái tháo đường ngày nay đều có thể phòng ngừa và điều trị đạt kết quả tốt, tránh nguy cơ mù lòa nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm.
Do biến chứng về mắt diễn tiến âm thầm nên người bệnh không nên chủ quan
Trong 3 bệnh lý kể trên, tăng nhãn áp và đục thủy tinh thể ngày nay có thể điều trị mang lại kết quả khả quan với tiên lượng phục hồi thị lực tốt.
Nếu tăng nhãn áp có thể kiểm soát bằng thuốc nhỏ mắt tại chỗ giúp bảo vệ thần kinh thị giác khỏi tác động của việc dao động nhãn áp, thì phẫu thuật phaco có thể giải quyết triệt để biến chứng đục thủy tinh thể với độ an toàn cao, chi phí vừa phải, không đau, không cần nằm viện.
Trái lại, bệnh võng mạc đái tháo đường đến nay vẫn còn là một thách thức bởi tính chất phức tạp cũng như mức độ đáp ứng điều trị kém nếu phát hiện ở giai đoạn muộn. Các phương pháp điều trị hiện nay bao gồm laser quang đông võng mạc, tiêm nội nhãn thuốc ức chế tân mạch hoặc chống phù hoàng điểm, phẫu thuật cắt dịch kính và bong võng mạc.
Để phòng ngừa biến chứng mắt, người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt chế độ điều trị, kiểm soát tốt đường huyết, huyết áp, mỡ máu và có cuộc sống lành mạnh, hạn chế thức uống có cồn hoặc hút thuốc. Đồng thời, mỗi người bệnh đái tháo đường cần có một lịch trình theo dõi và điều trị chuyên biệt quyết định bởi bác sĩ chuyên khoa Mắt để được chăm sóc tốt nhất.
(CAO) Do có thói quen đi chân đất, giẫm phải gai nhọn gây nên gây vết thương ở bàn chân. Tuy nhiên, chị này không đi khám bác sĩ mà lại tự ý điều trị, đắp thuốc vào vết thương khiến vết thương nhiễm trùng rất nặng, bác sĩ buộc phải đoạn chi để cứu tính mạng bệnh nhân.