Chi phí cho shipper quá cao
Theo Phó chủ tịch UBND TPHCM Lê Hòa Bình, TP sẽ nới lỏng giãn cách xã hội theo 3 giai đoạn. Để chuẩn bị cho lộ trình này, TP đã có bước chuẩn bị với những bước đi chắc chắn. Theo đó, bắt đầu từ ngày 16-9, TP sẽ cho shipper chạy liên quận, với điều kiện đảm bảo an toàn phòng chống dịch. Trong thời gian đó, các shipper sẽ tiếp tục được hỗ trợ xét nghiệm miễn phí.
Theo ông Bình, lộ trình từ ngày 16-9 đến 31-10 sẽ có thêm giai đoạn từ ngày 16-9 đến 30-9, là giai đoạn thử nghiệm ở quận 7, huyện Củ Chi và Cần Giờ - những vùng được đánh giá là "vùng xanh" đã cơ bản kiểm soát được dịch bệnh. TP muốn thí điểm ở 3 địa phương này để lấy kinh nghiệm cho các bước đi tiếp theo của toàn TP khi nới lỏng giãn cách xã hội. TP cũng đang thẩm định lại kế hoạch cho bà con đi chợ 1 lần/tuần ở vùng xanh nhằm giảm lệ thuộc vào shipper, giảm chi phí tiêu dùng cho bà con.
Chi phí shipper đang là vấn đề rất thời sự với người dân thực hiện giãn cách ở TPHCM, khi mà giá cả hàng hóa đã và đang thiết lập mặt bằng giá mới rất cao, cộng với phí shipper cao như hiện nay, khiến giá cả hàng tiêu dùng thiết yếu đã cao, nay càng cao.
Xét nghiệm cho shipper
Đơn cử, giá 1 kg bún tươi ở chợ Gò Vấp hiện đã lên 17.000 đồng/kg, nếu ship hàng cự ly chừng hơn 1 km, phí mất 20.000 đồng. Như vậy giá mua 1 kg bún tươi đến nhà là 37.000 đồng. Đó là cự ly gần, nếu ship hàng cự ly xa hơn có khi tiền ship lên cả trăm ngàn đồng. Nhiều người nội trợ than trời, vì có lúc mức tiền chi cho shipper còn cao hơn cả giá trị món hàng đặt mua. Điều đáng nói, mặc dù phí ship cao như vậy nhưng không phải lúc nào cũng kiếm được shipper.
Phí ship hàng đang là vấn đề khiến người tiêu dùng lo âu. Nếu sau ngày 30-9 TP không còn hỗ trợ tiền xét nghiệm cho lực lượng shipper, chắc chắn phí ship hàng còn lên cao nữa.
Việc kiếm được shipper đã khó, phí lại cao dẫn đến việc nhiều người dân đi chợ chui ở những cửa hàng nhỏ trong khu dân cư, gần nhà, thường bán vào buổi sáng sớm ở những trục đường nhỏ không có lực lượng chức năng giám sát, không có chốt kiểm tra. Kiểu chợ chui này ngày càng nhiều, đặc biệt ở các khu phố nhỏ, trong hẻm.
Giá ship cao cũng làm cho các hàng quán được phép bán mang về hoạt động rất khó khăn. Ví dụ, nếu mua 1 tô bún bò giá 50.000 đồng, mà khác phường, tiền ship có thể lên đến 50.000 đồng, nên rất ít người chịu chi số tiền ship bằng tiền tô bún! Đó cũng là một trong những lý do sau một tuần được bán mang về, nhưng đến nay nhiều quán ăn trên ứng dụng giao hàng vẫn chưa hoạt động hoặc hoạt động cầm chừng! Còn nguyên nhân khác là giá nguyên vật liệu hiện bị đẩy lên quá cao, trong đó có cước vận chuyển góp phần lớn làm giá lên cao chót vót! Nhiều người cho biết, muốn nhận được thùng hàng ở quê gửi vào TPHCM họ phải trả phí vận chuyển gấp 3 - 4 lần so với khi trước dịch.
Có cách nào kéo giảm giá ship hay không, là câu hỏi nhiều người tiêu dùng nêu ra trong thời điểm hiện nay. Có thể bắt đầu từ ngày 16-9, khi các shipper hoạt động liên quận, hy vọng phí ship sẽ giảm. Khi đó các shipper có thể gom nhiều đơn hàng chạy trên cùng một tuyến đường hoặc các quận, lúc này chi phí vận chuyển có thể thấp đi. Ngoài ra, nếu sau đó TP cho phép người dân có thể tự mình đi mua hàng hóa cũng như đi chợ trong cùng quận theo ngày hoặc 1 tuần/lần, với điều kiện vẫn tuân thủ quy định 5K, thì nhu cầu shipper giảm đi, tạo áp lực kéo giảm giá ship rất phi lý như hiện nay.
Giá vận chuyển hàng hóa tăng quá nóng
Không chỉ giá ship ở TPHCM tăng cao, giá vận chuyển hàng hóa từ các địa phương khác về TPHCM trong mùa dịch cũng tăng cao. Trước đây một thùng hàng 20 kg từ Quy Nhơn (Bình Định) chỉ vài chục ngàn, nay tăng gấp 4 - 5 lần, lên hơn 200.000 đồng. Khi đến TPHCM, nhà xe phải thuê thêm shipper giao hàng tới nhà khách hàng với giá cước 150.000 đồng nữa, tăng gấp 3 - 4 lần so với trước dịch. Tính ra, tổng tiền cước cho thùng thực phẩm 20 kg từ Quy Nhơn gửi đến tay người nhận tại TPHCM lên đến 350.000 đồng. Như vậy, dù giá mua hàng hóa ở Quy Nhơn có thể rẻ hơn ở TPHCM nhưng với giá giao hàng cao như vậy, việc mua hàng từ gốc trở nên kém hấp dẫn!
Vĩnh Long tồn hàng nghìn tấn rau, củ, quả cần được "giải cứu"
Không chỉ người dân gửi hàng lẻ phải chịu giá giao hàng cực cao, người buôn bán cũng phải gánh chịu phí vận chuyển cao. Trước đây khi chưa có dịch, vận chuyển 1 tấn hàng từ Kon Tum vào TPHCM chỉ mất vài trăm ngàn đồng thì nay lên đến tiền triệu. Những người buôn bán nhỏ lẻ xác nhận, giá vận chuyển hàng hóa từ các tỉnh vào TPHCM hiện tăng gấp 4 - 5 lần, rất khó buôn bán.
Vì sao giá vận chuyển hàng hóa tăng cao như vậy? Một nhà xe ở Quy Nhơn cho biết, cho đến thời điểm này xe khách đều bị cấm chạy tuyến TPHCM. Trong khi đó, chỉ xe tải được hoạt động nhưng thời gian lưu thông trên đường thường bị kéo dài nên chi phí tăng lên. "Nếu trước đây xe di chuyển từ Quy Nhơn vào TPHCM chỉ mất khoảng 10 tiếng, nay phải 18 - 20 tiếng. Trong khi đó, phải chi thêm chi phí test Covid-19, xăng dầu tăng... nên đẩy giá vận chuyển tăng cao", một nhà xe ở Quy Nhơn cho biết.
Giá vận chuyển tăng cao, cộng với lưu thông khó khăn thời giãn cách, làm cho việc lưu thông hàng hóa bị đứt gãy, tạo nên những mâu thuẫn thị trường rất đáng lo ngại.
Các địa phương ùn ứ nông sản
Trong khi ở TPHCM thiếu hàng hóa, giá hàng hóa tăng cao thì nhiều địa phương hàng nông sản, trái cây tồn đọng rất nhiều, nông dân không bán được hàng.
Sau 3 tháng dịch Covid-19 bùng phát ở TPHCM và các tỉnh thành phía Nam, kể cả các tỉnh miền Tây, thị trường tại các khu vực này luôn trong tình trạng bất ổn, cả với các mặt hàng thủy sản, gia cầm, nhiều loại trái cây, rau củ quả, rau ăn lá...
Tại huyện Bình Tân, thị xã Bình Minh (tỉnh Vĩnh Long), khoai lang tím, rau củ quả nông dân không bán được, hàng ứ đọng nghiêm trọng. Giá khoai lang ở Bình Tân chưa đến 3.000 đồng/kg; giá cam tại các nhà vườn trên dưới 10.000 đồng/kg nhưng vì sao bà con không bán được hàng. Trong khi đó giá khoai lang, cam bán ở TPHCM phải cao gấp 4 - 5 lần!
Theo số liệu của Sở Nông nghiệp - phát triển nông thôn Vĩnh Long, lượng nông sản của tỉnh này hơn 2.000 tấn/ngày, trong đó có rau củ quả, gia cầm, thủy sản và cả lúa gạo. Tình trạng này không chỉ ở Vĩnh Long, mà nhiều tỉnh khác cũng tương tự, hàng hóa ứ đọng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất hàng hóa. Như Tiền Giang, giá nhãn rớt thê thảm, chỉ còn dưới 10.000 đồng/kg, thậm chí 6.000 đồng, trong khi năm trước vài ba chục ngàn mỗi kg. Tại Cần Thơ, tất cả các loại trái cây đều rớt 2/3 giá. Trong đó, chôm chôm và sầu riêng là hai mặt hàng khiến nông dân lao đao nhiều nhất. Trước dịch, chôm chôm đang giá 27.000 đồng/kg, giờ thì bán 7.000 đồng/kg. Sầu riêng trước dịch giá 55.000 đồng/kg, giờ chỉ còn có 23.000 đồng/kg.
Khó khăn lớn nhất trong vận chuyển hàng hóa của các thương lái là do các quy định về phòng chống dịch vẫn khắt khe, như người đến địa phương mua hàng ở các tỉnh miền Tây cần phải test nhanh còn giá trị trong 72 giờ, phải cách ly 14 ngày... Chưa tính chi phí, chỉ các quy định chống dịch thôi cũng làm hạn chế rất lớn sự đi lại, mua bán của các thương lái.
Trong khi đó nhiều doanh nghiệp vận tải cho biết bây giờ kiếm tài xế "dám" chạy đường dài rất khó, vì đa số chưa tiêm vắc-xin, họ ngại nhiễm bệnh. Đây là một ngịch lý mà các địa phương cần giải quyết sớm, cho tài xế đường dài nhanh chóng được tiêm vắc-xin để giải quyết việc thiếu tài xế như hiện nay.
Trong khi đó nhiều tỉnh miền Tây hiện đang vào mùa thu hoạch nông sản, rất cần nơi tiêu thụ. Trong khi công tác vận chuyển hàng hóa vẫn rất khó khăn, là yếu tố đẩy các mặt hàng nông sản, hải sản, gia cầm ở TPHCM tăng rất cao khi đến tay người tiêu dùng.
Hiện tình hình dịch bệnh tại các tỉnh miền Tây chưa chuyển biến nhiều. Các tỉnh như Tiền Giang, Đồng Tháp, Kiên Giang vẫn còn là những điểm nóng dịch Covid-19. Theo thông tin từ Bộ Y tế, trong tuần qua, số ca mắc Covid-19 tại 12 tỉnh, thành phố miền Tây Nam Bộ biến thiên không đồng đều: 6 tỉnh ghi nhận số ca mắc thấp, 3 tỉnh số ca mắc giảm, 3 tỉnh không giảm, riêng Kiên Giang ghi nhận số ca mắc trong ngày cao nhất, từ 100 - 200 ca/ngày. Chỉ tính số ca mắc Covid-19 tại Tiền Giang và Đồng Tháp đã bằng tổng của 10 tỉnh trong khu vực, với gần 20.000 ca. Hiện chỉ mới có tỉnh Sóc Trăng công bố đã khống chế được dịch Covid-19, trở thành tỉnh đầu tiên ở miền Tây trở lại "bình thường mới" từ ngày 16-9.
Tình hình đó càng khó khăn cho việc tổ chức tiêu thụ nông sản cho bà con. Trong khi đó tại TPHCM giá cả ngày càng cao, đã và đang lập mặt bằng giá mới. Nếu tình trạng này kéo dài, cuộc sống của người dân sau đại dịch chắc chắn sẽ rất khó khăn.