(CAO) Trong một nghiên cứu mới mang tính tiên phong, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng nước đóng chai bán trong các cửa hàng có thể chứa lượng nhựa nhiều gấp 10 đến 100 lần so với ước tính trước đây với các hạt vi nhựa có kích thước nano - cực nhỏ đến mức không thể nhìn thấy dưới kính hiển vi nhưng chúng đang ngày đêm tác động đến sức khoẻ con người.
Các chuyên gia cho biết, với chiều rộng trung bình bằng 1/1.000 sợi tóc người, các hạt vi nhựa có kích cỡ nano rất nhỏ đến mức chúng có thể di chuyển qua các mô của đường tiêu hóa hoặc phổi vào máu, phân phối các hóa chất tổng hợp có khả năng gây hại khắp cơ thể và vào các tế bào.
Theo nghiên cứu mới, một lít nước - tương đương với hai chai nước đóng chai cỡ tiêu chuẩn - chứa trung bình 240.000 hạt nhựa từ bảy loại nhựa, trong đó 90% được xác định là nhựa nano và vi nhựa.
Vi nhựa là các mảnh polymer có thể có kích thước từ dưới 0,2 inch (5 mm) đến 1/25.000 inch (1 micromet). Bất cứ thứ gì nhỏ hơn đều là nhựa nano phải được đo bằng đơn vị phần tỷ mét.
“Tôi phải nói rằng nghiên cứu này cực kỳ ấn tượng” - Sherri “Sam” Mason - Giám đốc bền vững tại Penn State Behrend ở Erie, bang Pennsylvania, người không tham gia vào nghiên cứu chia sẻ. Mason cho biết, phát hiện mới củng cố lời khuyên từ lâu của chuyên gia về việc uống nước từ các bình chứa bằng thủy tinh hoặc thép không gỉ để giảm phơi nhiễm.
Bà nói thêm, lời khuyên đó cũng áp dụng cho các loại thực phẩm và đồ uống khác được đóng gói bằng nhựa.
Các hạt nhựa siêu nhỏ trong các chai nước uống đóng chai đang ngày đêm tàn phá
sức khoẻ con người
Bà nhấn mạnh: “Mọi người không nghĩ nhựa là chất thải nhưng thực tế là có. Gần giống như cách chúng ta liên tục bong ra các tế bào da, nhựa cũng liên tục bong ra những mảnh nhỏ bị vỡ ra, chẳng hạn như khi bạn mở hộp nhựa đựng món salad mua ở cửa hàng hoặc pho mát được bọc trong nhựa”.
Có bao nhiêu loại nhựa nano?
Mason là đồng tác giả của một nghiên cứu năm 2018, lần đầu tiên phát hiện sự tồn tại của vi nhựa và nhựa nano trong 93% mẫu nước đóng chai được bán bởi 11 thương hiệu khác nhau ở 9 quốc gia.
Trong nghiên cứu trước đây, Mason nhận thấy mỗi lít nước chứa trung bình 10 hạt nhựa rộng hơn một sợi tóc người, cùng với 300 hạt nhỏ hơn. Tuy nhiên, 5 năm trước, không có cách nào để phân tích những hạt nhựa siêu nhỏ đó hoặc khám phá xem liệu còn có thêm sự hiện diện của chúng nữa hay không.
“Không phải là chúng tôi không biết nhựa nano tồn tại. Chúng tôi không thể phân tích chúng” - Mason giải thích.
Trong nghiên cứu mới được công bố hôm 8-1 trên tạp chí Kỷ yếu của Viện Hàn lâm khoa học quốc gia Mỹ, các nhà nghiên cứu từ Đại học Columbia đã trình bày một công nghệ mới có thể nhìn, đếm và phân tích cấu trúc hóa học của các hạt nano trong nước đóng chai.
Thay vì 300 hạt mỗi lít, nhóm thực hiện nghiên cứu mới nhất nhận thấy số lượng hạt nhựa thực tế trong ba nhãn hiệu nước uống phổ biến được bán ở Hoa Kỳ là từ 110.000 đến 370.000, nếu không muốn nói là cao hơn (các tác giả từ chối đề cập đến nhãn hiệu nước đóng chai nào họ đã nghiên cứu).
Tuy nhiên, công nghệ mới thực sự có thể nhìn thấy hàng triệu hạt nhựa nano trong nước, có thể là “các hạt nano vô cơ, hạt hữu cơ và một số hạt nhựa khác không nằm trong bảy loại nhựa chính mà chúng tôi đã nghiên cứu”, đồng tác giả và nhà hóa học môi trường Beizhan Yan của Đại học Columbia cho biết.
Theo các chuyên gia, nhựa nano là loại ô nhiễm nhựa đáng lo ngại nhất đối với sức khỏe con người. Đó là bởi vì các hạt cực nhỏ có thể xâm chiếm từng tế bào và mô trong các cơ quan chính, có khả năng làm gián đoạn quá trình tế bào và làm lắng đọng các hóa chất gây rối loạn nội tiết như bisphenol, phthalates, chất chống cháy, chất per- và polyfluorinated, hoặc PFAS và kim loại nặng.
“Tất cả những hóa chất đó đều được sử dụng trong sản xuất nhựa, vì vậy nếu nhựa xâm nhập vào chúng ta, nó sẽ mang theo những hóa chất đó. Và vì nhiệt độ của cơ thể cao hơn bên ngoài nên những hóa chất đó sẽ di chuyển ra khỏi lớp nhựa đó và đi vào cơ thể chúng ta” - Mason giải thích.
Mason nói: “Các hóa chất có thể được đưa đến gan, thận và não của bạn, thậm chí vượt qua ranh giới nhau thai và đến thai nhi”.
Trong các nghiên cứu trên chuột mang thai, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy các hóa chất nhựa trong não, tim, gan, thận và phổi của phôi thai chuột đang phát triển 24 giờ sau khi chuột mẹ mang thai ăn hoặc hít phải các hạt nhựa - đồng tác giả nghiên cứu Phoebe Stapleton hiện phó giáo sư dược lý và tại trường Dược Ernest Mario của Đại học Rutgers ở Piscataway, New Jersey thông tin.
Ngoài các hóa chất và kim loại độc hại mà nhựa có thể mang theo, một lĩnh vực tương đối khác chưa được nghiên cứu là liệu bản thân nhựa polymer có gây hại cho cơ thể hay không.