“Quá xa Chúa, quá gần nước Mỹ!”

Là một trong những “bố già” ma túy quyền lực bị truy nã gắt gao nhất Mexico, Servando chuyên thực hiện các phi vụ buôn ma túy đến Mỹ và buôn lậu quặng sắt qua Trung Quốc. Băng Knights Templar do tên này cầm đầu cũng kiêm luôn “dịch vụ” bắt cóc, tống tiền, reo rắc kinh hoàng trong cộng đồng.

Việc cảnh sát bắt được Servando, rồi trước đó là Joaquin Guzman - thủ lĩnh băng ma túy Sinaloa lớn nhất thế giới hồi tháng 2-2014 cho thấy nỗ lực trong cuộc chiến chống ma túy của chính quyền Mexico qua hai đời Tổng thống Felipe Calderón và Enrique Pena Nieto đương nhiệm. Cuộc chiến ấy được trả bằng máu và nước mắt của hàng chục ngàn người.

Đài BBC (Anh) hồi tháng 2-2014 ước tính hơn 77.000 người thiệt mạng do bạo lực liên quan đến ma túy tại Mexico từ 2006 đến 2012. Số người thiệt mạng này bằng hơn 1/3 số người chết trong xung đột tại Syria (210.000 người - theo thống kê tháng 2-2015). Mexico là quốc gia hòa bình, không chiến sự nhưng lại “gánh” lên vai thiệt hại nhân mạng khổng lồ, cho thấy cuộc chiến khốc liệt không hồi kết giữa các băng tội phạm để mở đường cho ma túy vào Mỹ.

Các băng ma túy Mexico chia vùng sản xuất và phân phối ma túy trên đất nước hệt như những lãnh chúa phong kiến. Nếu như vùng miền đông cập vịnh Mexico là địa bàn của băng Los Zetas thì miền tây Mexico là nơi băng Sinaloa, băng Pacifico Sur thống trị. Chỉ cần băng này lấn qua địa bàn băng kia để phân phối ma túy, đó sẽ là mồi châm cho những cuộc thanh trừng băng đảng đẫm máu. Những xác người không đầu, cụt tay, những thi thể đàn ông lực lưỡng bị thiến nằm trên đường mà người dân Mexico chứng kiến hằng ngày là minh chứng cho cuộc chiến đẫm máu này.

Trong số những người bị bọn tội phạm giết còn có những viên cảnh sát làm nhiệm vụ điều tra án ma túy, những người dân bị giết khi bọn chúng kiêm cả dịch vụ đâm thuê chém mướn miễn ai đó trả tiền. Xã hội Mexico bị đảo lộn, chìm trong lo sợ chẳng khác nào không khí khủng bố ở các chiến trường xung đột.

Trùm ma túy Servando Gomez bị bắt hôm 27-2 - Ảnh: AFP

Bạo lực băng đảng khiến người dân lung lay niềm tin vào chính phủ. Các băng ma túy dư tiền để mua lòng trung thành của những công chức, cảnh sát biến chất. Người của các băng đảng ngày đêm len lỏi nắm các vị trí chủ chốt trong chính quyền từ trung ương đến địa phương. Vụ 43 sinh viên bị băng ma túy khét tiếng Guerreros Unidos giết rồi đốt xác hôm 26-9-2014 là minh chứng hùng hồn nhất cho sự suy thoái đạo đức của cơ quan công quyền.

Theo AFP, nguyên nhân được xác định là 43 sinh viên này “cả gan” chống đối thị trưởng Iguala - Jose Luis Abarca và vợ ông, bà Maria de los Angeles Pineda khi họ ngăn cản một sự kiện trước công chúng của bà Maria diễn ra. Ông thị trưởng ra lệnh cảnh sát địa phương dưới quyền mình đàn áp. Rồi chính tay cảnh sát bắt họ giao cho băng ma túy Guerreros Unidos làm “nhiệm vụ” sau cùng là giết rồi đốt xác.

Cả hai đời tổng thống gần đây là Felipe Calderón và Enrique Pena Nieto đều lấy mục tiêu chống băng đảng ma túy làm lời hứa chính khi ra tranh cử. Bầu cử ở địa phương các ứng viên cũng bấu vào mục tiêu này để tranh thủ lá phiếu cử tri. Chính quyền Mexico huy động cả quân đội vào cuộc. Tuy nhiên với tổ chức tinh vi, nhiều chân rết lan tỏa từ Mexico qua Mỹ, thậm chí đến tận châu Á thì một chính quyền không sao triệt phá tận gốc. Như một khối di căn, dù bắt được những ông trùm như Servando Gomez hay Guzman thì vẫn có ông trùm khác sớm lên thay.

Địa thế của Mexico là tai họa của đất nước này khi phía nam giáp các nước trồng ma túy lớn nhất nhì thế giới như Colombia, El Salvador (nguồn cung), phía bắc lại giáp Mỹ là thị trường tiêu thụ ma túy lớn nhất. Mỹ cũng là thị trường cung cấp vũ khí cho các băng ma túy Mexico lộng hành. Những đường hầm xuyên biên giới vận chuyển ma túy ngày càng nối dài thêm từ Mexico qua các bang Texas, Arizona.

Đúng như cố tổng thống Mexico Porfirio Díaz từng cảm thán “Mexico thật tội nghiệp vì quá xa Chúa và quá gần nước Mỹ”. Nước này đang cố vùng vẫy để đẩy “bóng ma” ma túy lùi xa, nhưng thiên đường thì xa mà bán ma túy vào Mỹ lại béo bở quá!

Anh Duy