(CAO) Hôm 11/3, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết chỉ có 7 quốc gia đạt tiêu chuẩn chất lượng không khí của tổ chức này vào năm 2024, trong bối cảnh các nhà nghiên cứu cảnh báo rằng cuộc chiến chống khói bụi ô nhiễm sẽ trở nên khó khăn hơn sau khi Hoa Kỳ ngừng các nỗ lực giám sát chất lượng không khí toàn cầu của mình.
Theo dữ liệu được công ty giám sát chất lượng không khí IQAir của Thụy Sĩ công bố vào ngày 11/3, Chad và Bangladesh là những quốc gia ô nhiễm nhất thế giới vào năm 2024, với mức khói bụi trung bình cao hơn 15 lần so với hướng dẫn của WHO.
IQAir cho biết chỉ có Úc, New Zealand, Bahamas, Barbados, Grenada, Estonia và Iceland đạt chuẩn chất lượng không khí của WHO.
Nhiều quốc gia đang định hình chính sách giảm thiểu ô nhiễm không khí dựa vào các cảm biến đo chất lượng không khí được lắp trên các tòa nhà đại sứ quán và lãnh sự quán Mỹ để theo dõi mức khói bụi ở quốc gia họ.
Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Mỹ gần đây đã chấm dứt chương trình này, với lý do hạn chế về ngân sách, trong hơn 17 năm dữ liệu đã bị xóa khỏi trang web giám sát chất lượng không khí chính thức của chính phủ Mỹ ở địa chỉ airnow.gov bao gồm các số liệu được thu thập tại Chad.
"Hầu hết các quốc gia đều có một số nguồn dữ liệu khác, nhưng điều này sẽ tác động đáng kể đến Châu Phi, vì thông thường đây là nguồn dữ liệu giám sát chất lượng không khí theo thời gian thực duy nhất có sẵn công khai" - Christi Chester-Schroeder, giám đốc khoa học chất lượng không khí của IQAir cho hay.
Người dân di chuyển trong bầu không khí ô nhiễm ở thủ đô Dhaka - Bangladesh - Ảnh: Reuters
Những lo ngại về dữ liệu đã khiến Chad bị loại khỏi danh sách năm 2023 của IQAir, nhưng nước này cũng được xếp hạng là quốc gia ô nhiễm nhất vào năm 2022, bị ảnh hưởng bởi bụi từ sa mạc Sahara cũng như tình trạng đốt rơm rạ vào mùa thu hoạch không được kiểm soát.
Nồng độ trung bình của các hạt bụi nhỏ, nguy hiểm trong không khí được gọi là PM2.5 đạt 91,8 microgam trên mét khối (mg/m3) vào năm ngoái tại quốc gia này, cao hơn so với năm 2022, trong khi WHO khuyến nghị tiêu chuẩn ở mức không quá 5 mg/m3.
Ấn Độ, quốc gia đứng thứ năm trong bảng xếp hạng ô nhiễm khói bụi nhất thế giới sau Chad, Bangladesh, Pakistan và Cộng hòa Dân chủ Congo đã chứng kiến mức PM2.5 trung bình giảm 7% trong năm xuống còn 50,6 mg/m3. Nhưng nước này chiếm 12 trong số 20 thành phố ô nhiễm nhất, với Byrnihat, một khu vực công nghiệp hóa mạnh ở phía đông bắc đất nước đứng đầu với mức PM2.5 trung bình là 128 mg/m3.
Giám đốc Chester-Schroeder cảnh báo rằng biến đổi khí hậu đang đóng vai trò ngày càng tăng trong việc thúc đẩy ô nhiễm, với nhiệt độ cao hơn gây ra các vụ cháy rừng dữ dội và kéo dài hơn quét qua một số khu vực Đông Nam Á và Nam Mỹ.
Christa Hasenkopf - Giám đốc Chương trình Không khí sạch tại Viện Chính sách năng lượng (EPIC) của Đại học Chicago cho biết ít nhất 34 quốc gia sẽ mất quyền truy cập vào dữ liệu ô nhiễm đáng tin cậy sau khi chương trình giám sát chất lượng không khí của Mỹ kết thúc.
Theo Hasenkopf, chương trình của Bộ Ngoại giao Mỹ đã cải thiện chất lượng không khí tại các thành phố nơi đặt máy theo dõi, nâng cao tuổi thọ của người dân địa phương