Nhà khoa học nghi đứng đầu chương trình hạt nhân Iran bị ám sát

Nhà khoa học này từ lâu đã bị phương Tây nghi ngờ là người đứng sau chương trình chế tạo bom hạt nhân bí mật.

Ông đã thiệt mạng trong một cuộc phục kích gần thủ đô Tehran vào hôm 27-11, diễn biến có khả năng kích lên một cuộc đối đầu giữa Iran và các kẻ thù của họ.

Truyền thông nhà nước Iran đưa tin, cố vấn quân sự của lãnh tụ Tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei tuyên bố sẽ tấn công chống lại những kẻ đã xuống tay giết nhà khoa học Mohsen Fakhrizadeh, người đã chết ở bệnh viện vì bị thương sau khi những kẻ ám sát có vũ trang bắn vào xe của ông.

“Chúng tôi sẽ giáng đòn tấn công như sấm sét vào những kẻ đã giết chết liệt sĩ này và sẽ khiến chúng hối hận về hành động của mình” - Hossein Dehghan, một chỉ huy quân đội Iran đã viết trên Twitter sau đó.

Fakhrizadeh từ lâu đã được các nước phương Tây mô tả là người đứng đầu chương trình chế tạo bom nguyên tử bí mật bị tạm dừng của Iran vào năm 2003. Chương trình này bị Israel và Mỹ cáo buộc đang được chính quyền Tehran cố gắng khôi phục lại trong bí mật.

Iran từ lâu đã phủ nhận việc tìm cách vũ khí hóa năng lượng hạt nhân.

Hiện trường nơi nhà khoa học đứng đầu chương trình hạt nhân của Iran - Mohsen Fakhrizadeh bị ám sát ngày 27-11 - Ảnh: West Asia News Agency

Hãng thông tấn bán chính thức Tasnim cho biết "Những kẻ khủng bố đã cho nổ một chiếc xe khác" trước khi bắn vào chiếc xe chở Fakhrizadeh và các vệ sĩ của ông trong một cuộc phục kích bên ngoài thủ đô.

Vụ ám sát này được các chuyên gia nhận định chắc chắn sẽ làm leo thang căng thẳng giữa Iran và Mỹ trong những tuần cuối cùng trong nhiệm kỳ của tổng thống Trump.

Ông chủ Nhà Trắng đã nhiều lần cáo buộc Iran bí mật phát triển vũ khí hạt nhân. Trump đã rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran năm 2015 trong đó có các quy định dỡ lệnh cấm vận kinh tế đối với Iran để đổi lại việc nước này hạn chế chương trình hạt nhân của mình.

Tổng thống Mỹ đắc cử Joe Biden trong khi đó nói rằng ông sẽ khôi phục nó.

Đầu tháng này, một quan chức Mỹ xác nhận rằng Trump đã tìm kiếm lời khuyên từ các trợ lý quân sự về kế hoạch cho một cuộc tấn công có thể xảy ra nhắm vào Iran, nhưng sau đó đã từ bỏ ý định.

Chưa rõ ai là người đứng sau vụ ám sát nhà khoa học này. Mọi ánh mắt đang đổ dồn vào Mỹ và Israel – hai nước bị Iran coi là kẻ thù chính của mình.

Nhà khoa học Mohsen Fakhrizadeh - Ảnh: MNA

Thủ tướng Israel - Benajmin Netanyahu trong một bài phát biểu năm 2018 từng cáo buộc Iran đang tiếp tục tìm kiếm khả năng phát triển vũ khí hạt nhân, đồng thời cho rằng Fakhrizadeh vẫn đang làm việc trong Bộ Quốc phòng Iran về "các dự án đặc biệt". Ông nhấn mạnh: “Hãy nhớ cái tên đó, Fakhrizadeh”.

Hôm 27-11, trước khi tin tức về cuộc tấn công nhắm vào Fakhrizadeh xuất hiện, một quan chức Israel cho biết nước này đang thảo luận với các quốc gia Ả Rập vùng Vịnh về cách đối phó với Iran.

“Câu chuyện không phải là Trump, cũng không phải là Israel mà là Iran. Nỗi sợ hãi ngày càng tăng về việc một chính quyền mới của Mỹ sẽ quay lại thỏa thuận hạt nhân với Iran đe dọa sự tồn tại của các nước vùng Vịnh” - Tzachi Hanegbi, người trong nội các an ninh của Netanyahu, nói trên đài phát thanh 102 FM của Tel Aviv.

“Chúng tôi sẽ biết cách xử lý vấn đề về mối đe dọa từ Iran, ngay cả khi thông qua các phương tiện của chúng tôi” – người này nói.