(CAO) Hôm 11/10, Reuters đưa tin Tổng thống Mỹ Donald Trump đã khơi lại cuộc chiến thương mại với Bắc Kinh với lời hứa tăng mạnh mức thuế quan đối với hàng nhập khẩu đến từ nước này để trả đũa việc Trung Quốc hạn chế xuất khẩu những loại khoáng sản quan trọng (đất hiếm).
Tổng thống Mỹ đã công bố mức thuế bổ sung 100% đối với hàng xuất khẩu của Trung Quốc sang Mỹ, cùng với các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mới đối với "bất kỳ và tất cả các phần mềm quan trọng" xuất sang Trung Quốc trước ngày 1/11, 9 ngày trước khi các biện pháp giảm thuế hiện hành hết hạn.
Ông chủ Nhà Trắng cũng bày tỏ hoài nghi về triển vọng của một cuộc họp đã được công bố trước đó, dự kiến diễn ra trong ba tuần tới với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Hàn Quốc, khi phát biểu trên mạng xã hội Truth Social rằng "bây giờ dường như không có lý do gì để làm như vậy".
"Tôi chưa hủy bỏ. Tôi cho rằng chúng tôi có thể tổ chức" - Tổng thống Trump sau đó nói với các phóng viên tại Nhà Trắng. Bắc Kinh chưa bao giờ xác nhận cuộc họp này.
Các bước đi thương mại mới là phản ứng của Tổng thống Mỹ trước việc Trung Quốc mở rộng đáng kể các biện pháp kiểm soát xuất khẩu nguyên tố đất hiếm. Trung Quốc thống trị thị trường các nguyên tố này, vốn rất cần thiết cho sản xuất công nghệ.
"Thật sốc. Tôi nghĩ nó rất, rất tệ" – Tổng thống Mỹ nói về các động thái của Trung Quốc.
Những hành động này báo hiệu sự rạn nứt lớn nhất trong quan hệ giữa Bắc Kinh và Washington.
Các chuyên gia cho biết các hạn chế đối với việc xuất khẩu phần mềm của Mỹ sang Trung Quốc có thể là một đòn giáng mạnh vào ngành công nghệ của nước này, bao gồm công nghệ điện toán đám mây và trí tuệ nhân tạo (AI).

Thương chiến Mỹ - Trung tiếp tục nóng lên sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump doạ áp 100% thuế bổ sung đối với hàng hoá Trung Quốc xuất khẩu sang thị trường Mỹ - Ảnh: Reuters
Ông chủ Nhà Trắng cũng đe dọa sẽ áp dụng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mới đối với máy bay và phụ tùng máy bay, và một nguồn thạo tin với vấn đề này cho biết chính quyền Mỹ đang phác thảo các mục tiêu khả thi khác.
Bắc Kinh từ lâu đã kêu gọi Washington từ bỏ các hạn chế thương mại đơn phương mà họ cho là làm suy yếu thương mại toàn cầu.
Những lời đe dọa thương mại của Tổng thống Mỹ được đưa ra trong một loạt bài đăng trên mạng xã hội và những cuộc trao đổi công khai với các phóng viên đã đẩy thị trường và mối quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới vào vòng xoáy bất ổn.
Trung Quốc sản xuất hơn 90% đất hiếm và nam châm đất hiếm đã qua chế biến của thế giới. Nhiều loại đất hiếm là vật liệu thiết yếu trong các sản phẩm từ xe điện đến động cơ máy bay và radar quân sự.
Tuyên bố bất ngờ của Tổng thống Trump đã làm rung chuyển thị trường tài chính toàn cầu, khiến chỉ số S&P 500 giảm hơn 2%, mức giảm lớn nhất trong một ngày kể từ tháng 4 khi một loạt các thông báo áp thuế của Nhà Trắng gây ra biến động thị trường.
Các nhà đầu tư đã đổ xô vào các kênh trú ẩn an toàn như vàng và trái phiếu kho bạc Mỹ khiến đồng đô la Mỹ suy yếu so với một số các loại tiền tệ khác.
Cổ phiếu công nghệ tiếp tục giảm điểm trong phiên giao dịch sau giờ làm việc sau khi Tổng thống Trump nêu chi tiết về các biện pháp kiểm soát thuế quan và xuất khẩu.
"Bài đăng của Tổng thống Trump có thể đánh dấu sự khởi đầu cho sự kết thúc của thỏa thuận đình chiến thuế quan" - Craig Singleton, chuyên gia về Trung Quốc tại Quỹ Bảo vệ Dân chủ nhận định. Singleton cho biết Washington coi các bước kiểm soát xuất khẩu của Trung Quốc là một sự phản bội. "Bắc Kinh dường như đã quá tay" – Singleton nhận định.
Trong bài đăng đầu tiên trên mạng xã hội hôm 10/10 (giờ địa phương), Tổng thống Mỹ cho biết Trung Quốc đã gửi thư cho các quốc gia trên toàn thế giới, nói rằng họ có kế hoạch áp đặt kiểm soát xuất khẩu đối với mọi yếu tố sản xuất liên quan đến đất hiếm. Việc đề cập đến các bức thư này rõ ràng là ám chỉ đến các văn bản chính sách của Bắc Kinh.
Tổng thống Mỹ cho biết ông đã được các quốc gia giấu tên liên lạc để cho biết về hành động này và chia sẻ rằng ông rất ngạc nhiên vì mối quan hệ "rất tốt" gần đây với Trung Quốc.
(CAO) Hôm 9/10, Reuters đưa tin chính quyền Trung Quốc đã thắt chặt kiểm soát xuất khẩu đất hiếm. Bắc Kinh cho biết họ dự định hạn chế xuất khẩu cho các công ty quốc phòng và người dùng chất bán dẫn ở nước ngoài, đồng thời bổ sung 5 nguyên tố đất hiếm vào danh sách kiểm soát.