Hỏi: Con tôi 16 tuổi 5 tháng, tụ tập cùng nhóm bạn đánh nhau gây rối trật tự công cộng bị truy tố theo điểm b, khoản 2, Điều 318 Bộ luật Hình sự. Đây là lần đầu con tôi phạm tội, rất ăn năn hối hận, mong được xử tội nhẹ thì gia đình phải làm thế nào? (Tấn Tài, ngụ Đồng Nai).
Trả lời:
1. Tội "Gây rối trật tự công cộng" quy định tại Điều 318 BLHS như sau: Người nào gây rối trật tự công cộng gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi gây rối trật tự công cộng hoặc đã bị kết án về tội gây rối trật tự công cộng, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm.
Khoản 2 quy định: Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 2 năm đến 7 năm:
a) Có tổ chức;
b) Dùng vũ khí, hung khí hoặc có hành vi phá phách;
c) Gây cản trở giao thông nghiêm trọng hoặc gây đình trệ hoạt động công cộng;
d) Xúi giục người khác gây rối;
đ) Hành hung người can thiệp bảo vệ trật tự công cộng;
e) Tái phạm nguy hiểm.
2. Nếu người phạm tội có các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự quy định tại khoản 1 Điều 51 BLHS thì sẽ được tòa án xem xét khi quyết định hình phạt. Các tình tiết giảm nhẹ TNHS gồm:
a) Người phạm tội đã ngăn chặn hoặc làm giảm bớt tác hại của tội phạm;
b) Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả;
i) Phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng;
k) Phạm tội do bị người khác đe dọa hoặc cưỡng bức;
s) Người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải;
t) Người phạm tội tích cực hợp tác với cơ quan có trách nhiệm trong việc phát hiện tội phạm hoặc trong quá trình giải quyết vụ án;
u) Người phạm tội đã lập công chuộc tội...
3. Đối với người dưới 18 tuổi phạm tội, BLHS quy định những nguyên tắc xử lý riêng như sau:
- Việc xử lý người dưới 18 tuổi phạm tội phải bảo đảm lợi ích tốt nhất của người dưới 18 tuổi và chủ yếu nhằm mục đích giáo dục, giúp đỡ họ sửa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh, trở thành công dân có ích cho xã hội. Việc xử lý người dưới 18 tuổi phạm tội phải căn cứ vào độ tuổi, khả năng nhận thức của họ về tính chất nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội, nguyên nhân và điều kiện gây ra tội phạm.
- Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi phạm tội ít nghiêm trọng, phạm tội nghiêm trọng, trừ tội phạm quy định tại các điều 134, 141, 171, 248, 249, 250, 251, 252 BLHS; người dưới 18 tuổi là người đồng phạm có vai trò không đáng kể trong vụ án, có nhiều tình tiết giảm nhẹ, tự nguyện khắc phục phần lớn hậu quả thì có thể được miễn TNHS và áp dụng một trong các biện pháp khiển trách, hòa giải tại cộng đồng, giáo dục tại xã, phường, thị trấn.
Căn cứ những quy định nêu trên, gia đình bạn cần trình bày với tòa án những tình tiết giảm nhẹ của con mình để tòa án xem xét, quyết định hình phạt phù hợp.