Theo hồ sơ vụ việc, ngày 9/9/1991, ông Dương Văn Biểu (SN 1965) và bà Dương Thị Lan (SN 1965, trú Ngãi Giao, Châu Đức, Bà Rịa - Vũng Tàu) được UBND huyện Châu Thành, tỉnh Đồng Nai cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số A586107 đối với diện tích hơn 2,25ha thuộc 5 thửa (thửa 30, 31, 45, 46 tờ bản đồ 31 và thửa 46 tờ bản đồ số 32) tại xã Ngãi Giao, huyện Châu Thành, tỉnh Đồng Nai (nay tách ra thuộc thị trấn Ngãi Giao, huyện Châu Đức, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu).
Năm 1997, qua kê khai, vợ chồng ông Biểu tiếp tục được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số B586527 ngày 29/10/1997 với diện tích hơn 1,29ha. Tuy nhiên, 3/5 thửa đất đã được cấp tại GCNQSDĐ A586107 bị cấp trùng trong GCNQSDĐ B586527. Vợ chồng ông Biểu sau đó đã hai lần chuyển nhượng, tách thửa một phần cho hai người mua, do đó GCNQSDĐ số A586107 đã được điều chỉnh trên giấy còn hơn 2,19ha.
Quyết định kháng nghị của Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu
Tiếp đó, vợ chồng ông Biểu thế chấp QSĐĐ số B586527 để vay tiền ngân hàng. Khi sổ đỏ này đang thế chấp ở ngân hàng, ngày 19/4/2003, vợ chồng ông Biểu viết giấy tay chuyển nhượng QSDĐ số B586527 cho vợ chồng ông Nguyễn Văn Thanh và bà Nguyễn Thị Ngọc Tân (ở thị trấn Ngãi Giao) với số tiền 365 triệu đồng và vợ chồng bà Tân đã trả 180 triệu đồng với thỏa thuận khi làm thủ tục chuyển nhượng, sang tên xong sẽ trả nốt số tiền còn lại.
Ông Thanh - bà Tân cùng vợ chồng ông Biểu đến ngân hàng trả tiền xóa thế chấp và nhận GCNQSDĐ để đi làm thủ tục sang tên. Khi ông Thanh - bà Tân nộp GCNQSDĐ số B586527 để sang tên thì UBND thị trấn Ngãi Giao phát hiện việc cấp trùng cùng một diện tích vào hai GCNQSDĐ cho vợ chồng ông Biểu, nên yêu cầu nộp hai GCNQSDĐ số A586107 và số B586527 mới làm thủ tục sang tên được. Lúc này, QSDĐ số A586107 đang được vợ chồng ông Biểu thế chấp ở một ngân hàng khác (ngân hàng V).
Năm 2006, vợ chồng ông Biểu thỏa thuận chuyển nhượng QSDĐ số A586107 cho vợ chồng bà Bùi Thị Ánh Nguyệt với giá 300 triệu đồng. Vợ chồng bà Nguyệt đã cùng vợ chồng ông Biểu đến ngân hàng V. trả 61,9 triệu đồng khoản vay, xóa thế chấp, lấy sổ về và ra Phòng Công chứng thị xã Bà Rịa (nay là TP.Bà Rịa) ký hợp đồng chuyển nhượng sang vợ chồng bà Nguyệt và nhận đủ số tiền còn lại.
Vợ chồng bà Nguyệt cầm bản gốc GCNQSDĐ số A586107, tiến hành các thủ tục cập nhật chuyển nhượng sang tên mình nhưng không thành vì GCNQSDĐ số B586527 cấp năm 1997 bị trùng 3 thửa với GCNQSDĐ số A586107 nên UBND huyện Châu Đức ra Quyết định số 1417/QĐ-UBND về việc thu hồi và hủy bỏ đối với GCNQSDĐ số B586527. Riêng GCNQSDĐ số A586107 được giữ nguyên.
Bị thu hồi, nên ông Thanh - bà Tân gửi đơn đến chính quyền liên tục yêu cầu giải quyết. Cũng chừng ấy năm, vợ chồng bà Nguyệt dẫu nhận chuyển nhượng ngay tình nhưng không cập nhật sang tên QSDĐ số A586107 cho mình được.
Tòa 'khắc nhập, khắc tách'
Sau nhiều lần, nhiều năm hòa giải không thành, ngày 24/02/2016 ông Thanh - bà Tân đứng nguyên đơn khởi kiện vợ chồng ông Biểu và được TAND huyện Châu Đức ra quyết định thụ lý số 16/2016/TLST-DS. Nguyên đơn yêu cầu vợ chồng ông Biểu phải tiếp tục thực hiện hợp đồng. Trường hợp vợ chồng ông Biểu không tiếp tục thực hiện hợp đồng thì buộc phải giao cho ông Thanh - bà Tân 6.484m2 đất tương đương với số tiền 180 triệu họ đã trả và 1/2 giá trị đền bù khi nhà nước làm đường đã giải tỏa một phần đất.
Khi ông Thanh - bà Tân khởi kiện vợ chồng ông Biểu, mới biết trước đó, vào năm 1992, vợ chồng ông Biểu cũng đã ký giấy tay bán 6.861m2 của thửa đất số 30 cho ông Nguyễn Văn Hùng. Mảnh đất ông Hùng mua giấy tay, sau đó cũng bằng hình thức mua bán giấy tay đã sang tay cho nhiều người, trong đó có ông Dương Văn Chiểu và bà Dương Thị Phượng, họ đã sinh sống ổn định ở trên phần đất này.
Ông Chiểu, bà Phượng sau nhiều lần xin cấp quyền sử dụng không thành, ngày 21/01/2016 khởi kiện yêu cầu tòa công nhận 6.861m2 của thửa đất số 30 là của mình và được TAND huyện Châu Đức ra quyết định thụ lý số 05/2016/TLST-DS.
Ngày 21/10/2016, TAND huyện Châu Đức đã ban hành quyết định nhập hai vụ án trên thành một vụ án số 16/2016//QĐST-DS. Tuy nhiên, trước yêu cầu của một số người liên quan, ngày 14/11/2023, cũng chính TAND huyện Châu Đức lại ban hành quyết định tách vụ án thụ lý số 16/2016/TLST-DS ngày 21/10/2016 thành hai vụ án khác nhau.
Ngày 22/01/2024, TAND huyện Châu Đức đưa vụ án ông Thanh - bà Tân khởi kiện vợ chồng ông Biểu ra xét xử sơ thẩm. Ông Chiểu, bà Phượng, vợ chồng bà Nguyệt… tham gia phiên tòa với tư cách là người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan.
Tại phiên sơ thẩm, nguyên đơn vẫn giữ yêu cầu khởi kiện. Vợ chồng ông Biểu thông qua đại diện ủy quyền đã yêu cầu tòa án hủy giấy tờ tay mua bán đất giữa hai bên vì cho rằng… vi phạm.
Đại diện vợ chồng ông Biểu cũng cho rằng việc chuyển nhượng QSDĐ số A586107 cho vợ chồng bà Nguyệt thực chất là một khoản vay nợ, hợp đồng công chứng chỉ là giả tạo. Mặc dù tại biên bản lấy lời khai ngày 29/9/2016 và biên bản hòa giải ngày 7/10/2016, vợ chồng ông Biểu trình bày do vay ngân hàng không có khả năng trả nợ nên thỏa thuận chuyển nhượng QSDĐ số A586107 cho vợ chồng bà Nguyệt.
Tại tòa, đại diện VKS đã nêu quan điểm, vụ án đã vi phạm thời gian xét xử, tòa phải rút kinh nghiệm. Về nội dung vụ án, việc ông Thanh - bà Tân mua bán giấy tờ tay với vợ chồng ông Biểu, theo VKS, trong giao dịch dân sự này cả bên bán và bên mua đều là người có lỗi khi cố ý cùng nhau xác lập một giao dịch vi phạm pháp luật mà buộc hai bên phải biết, vì vậy đề nghị tòa tuyên giao dịch vô hiệu.
Về yêu cầu độc lập của vợ chồng ông Biểu về hủy hợp đồng công chứng chuyển nhượng QSDĐ số A586107 cho vợ chồng bà Nguyệt, theo VKS, sau khi ký hợp đồng công chứng chuyển nhượng, hai bên đã ký biên bản bàn giao đất trên thực địa. Việc giao tiền dù không lập biên bản nhưng ông Biểu thừa nhận đã nhận đủ 300 triệu đồng. Vợ chồng ông Biểu cho rằng đây là hợp đồng giả tạo để thực hiện khoản vay nhưng không có hồ sơ chứng minh, cũng không trả lãi vay trong thời gian hơn 15 năm khi thực hiện giao dịch và xảy ra tranh chấp giữa các đương sự. Vì vậy, việc công chứng chuyển nhượng QSDĐ số A586107 được pháp luật bảo vệ. VKS đề nghị HĐXX không chấp nhận yêu cầu hủy hợp đồng công chứng chuyển nhượng giữa vợ chồng ông Biểu với vợ chồng bà Nguyệt.
Sau đó, HĐXX cấp sơ thẩm đã tuyên vô hiệu giấy bán đất viết tay giữa vợ chồng ông Biểu với ông Thanh - bà Tân; chấp nhận yêu cầu của vợ chồng ông Biểu tuyên vô hiệu hợp đồng công chứng chuyển nhượng QSDĐ số A586107, buộc vợ chồng bà Nguyệt phải giao lại bản chính QSDĐ số A586107 cho vợ chồng ông Biểu và nhận lại 300 triệu đồng cộng lãi suất ngân hàng. Vợ chồng ông Biểu còn được tuyên hưởng trọn số tiền hơn 257 triệu đền bù giải tỏa làm đường và được toàn quyền sử dụng diện tích đất theo GCNQSDĐ số A586107.
Quá trình nghiên cứu bản án sơ thẩm và hồ sơ vụ án, Viện KSND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã ban hành Quyết định kháng nghị. Trong đó, kháng nghị nêu việc TAND huyện Châu Đức nhập/tách vụ án là không đúng. Vì các đương sự trong vụ tranh chấp có cùng đối tượng tranh chấp là QSDĐ thửa 30, tờ bản đồ 31 thị trấn Ngãi Giao, huyện Châu Đức. Việc tòa tách vụ án không đảm bảo việc giải quyết vụ án được tách đúng pháp luật theo quy định tại Điều 42 BLTTDS năm 2015.
Ngoài ra, TAND huyện Châu Đức chưa thu thập chứng cứ xác định có hay không việc vợ chồng ông Biểu thế chấp GCNQSDĐ số B586527 vay tiền cũng như việc giao bản chính GCN này cho ông Thanh - bà Tân đi làm thủ tục để có căn cứ giải quyết vụ án.
Quyết định kháng nghị nhận định, TAND huyện Châu Đức vi phạm nghiêm trọng tố tụng nên kháng nghị toàn bộ bản án dân sự đã tuyên và đề nghị TAND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu xét xử phúc thẩm theo hướng hủy bản án dân sự nêu trên, giao hồ sơ về cho tòa án huyện nhập lại vụ án để xét xử. Được biết, tới sắp đây TAND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ mở phiên xét xử phúc thẩm.
Vụ việc đã kéo dài hơn chục năm, gây nhiều hệ lụy cho những người liên quan vì quyền lợi chính đáng của các đương sự chưa được xem xét thấu tình đạt lý và khách quan. Những người theo dõi, quan tâm vụ việc mong rằng cấp phúc thẩm xét xử sắp tới sẽ công tâm, đúng luật!.