Giải quyết suốt hơn 5 năm…
Trong vụ án này, cả nguyên đơn Trương Thị Đẹp (SN 1949, ngụ ấp Bình Trị 2, xã Phú Ngãi Trị, H.Châu Thành, tỉnh Long An) và bị đơn Nguyễn Thị Bé (SN 1952, ngụ ấp 6, xã Hiệp Thạnh, H.Châu Thành) đều ở tuổi "thất thập". Riêng ông Đoàn Văn Sang (SN 1947, chồng bà Đẹp) là người cao tuổi nhất, từng bị đột quỵ, đi lại khó khăn, cũng có mặt tại trụ sở TAND H.Châu Thành đúng giờ để tham dự phiên tòa.
Ngồi trước cửa phòng xử án đợi 15 phút, nửa tiếng, rồi 60 phút vẫn không được tòa mời, vợ chồng bà Đẹp, ông Sang vẫn kiên nhẫn! Tiếp tục chờ hêm 30 phút vẫn chưa thấy gì, đôi vợ chồng già bắt đầu sốt ruột. Bà Đẹp bày tỏ bức xúc: "Trời đất ơi, Tòa mời 7 giờ 30, nhưng đã 9 giờ hơn vẫn im ru! Quả đúng câu của ông bà ta hay nói "Dân có cần, nhưng quan chưa vội"! Vụ án đã được TAND H.Châu Thành thụ lý, giải quyết từ tháng 4/2019, kéo dài đến nay hơn 5 năm, không biết chờ bao lâu nữa?".
Phiên tòa được mở lúc 9 giờ 30 sáng 19/7/2024, với HĐXX do Thẩm phán Diệp Song Tiền ngồi ghế Chủ tọa, cùng 2 Hội thẩm Đinh Ngọc Dinh và Võ Văn Long. Trong phần khai mạc, Chủ tọa tuyên bố nhà báo không được ghi âm, ghi hình tại phiên tòa, do phía bị đơn không đồng ý.
Vợ chồng bà Trương Thị Đẹp và ông Đoàn Văn Sang trước cửa phòng xử án sáng 19/7/2024
Trong đơn khởi kiện và tại phiên tòa, nguyên đơn do chị Đoàn Hồng Yến (con gái bà Đẹp) làm đại diện, trình bày: Bà Đẹp có phần đất 2.060m2 thuộc thửa 643, tờ bản đồ 02, tọa lạc đường Nguyễn Thông (ấp 6, xã Hiệp Thạnh), nguồn gốc mua của cụ Trần Văn Năm năm 1975. Bà Đẹp được UBND H.Châu Thành cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) năm 1995. Đến năm 2013, UBND H.Châu Thành cấp đổi GCNQSDĐ mới với 1.701,9m2 (do mở rộng đường Nguyễn Thông) thuộc thửa số 04, tờ bản đồ 24 là tài sản chung của bà và ông Sang.
Liền kề với đất của bà là phần đất của bị đơn Nguyễn Thị Bé. Quá trình sử dụng, bà Bé đã được UBND H.Châu Thành cấp GCNQSDĐ, diện tích 3.818m2 thuộc thửa 212, tờ bản đồ số 13, nhưng đã lấn qua phần đất của bà khoảng 3m chiều ngang, dài 80m. UBND H.Châu Thành đã cấp GCNQSDĐ cho bà Bé phần đất đang tranh chấp, cấp chồng lên thửa đất của bà Đẹp.
Nguyên đơn yêu cầu Tòa án buộc bị đơn trả lại phần đất lấn chiếm đo thực tế 242,1m2; trên đất có 16 cây dừa (9 cây đã cho trái, được trồng lại năm 1996; 7 cây còn nhỏ). Bà Bé phải hoàn trả huê lợi và thuế đất mà vợ chồng bà Đẹp đã đóng cho Nhà nước từ năm 1996 - 2021 với tổng số tiền 93,665 triệu đồng.
Bị đơn có con gái Bùi Thị Phương Lan làm đại diện, trình bày: Bà Bé sử dụng 3.818m2 đất có nguồn gốc do cha bà mua từ ông Giáo Long khoảng năm 1968, không có giấy tờ. Năm 1970, cha bà cho bà sử dụng, đến năm 1996 được UBND H.Châu Thành cấp GCNQSDĐ, không nhớ số thửa, tờ bản đồ, diện tích. Đến năm 2013, bà được cấp đổi GCNQSDĐ thành thửa đất 212. Hiện trạng trên đất tranh chấp có 16 cây dừa, trong đó 9 cây đang cho trái do cha và chồng bà là ông Bùi Văn Don trồng. Số còn lại được trồng cách đây khoảng 3 năm. Do đó, bà không đồng ý với yêu cầu của nguyên đơn.
Bà Đẹp - ông Sang trong phòng xử án chờ HĐXX mở phiên tòa (chụp lúc 9 giờ 19 phút ngày 19/7/2024)
…Rồi chuyển lên tòa án tỉnh (?!)
Biên bản phiên tòa thể hiện rõ: Sau phần trình bày của nguyên đơn và bị đơn, đến phần "hỏi và trả lời" giữa Chủ tọa, Kiểm sát viên với các đương sự; giữa các đương sự với nhau. Tiếp đến là phần tranh luận, Luật sư (LS) Nguyễn Hữu Xê (Đoàn LS tỉnh Long An) nêu quan điểm: Phần đất tranh chấp do gia đình nguyên đơn nhận chuyển nhượng từ cụ Trần Văn Năm vào năm 1975. Nguyên đơn đóng thuế đất xuyên suốt đến năm 2023; bị đơn không đóng thuế. Căn cứ Điều 100,105 Luật đất đai và Điều 158 Bộ luật dân sự, có đủ cơ sở xác định phần đất tranh chấp là của nguyên đơn.
Sau phần phát biểu của đại diện Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) H.Châu Thành, HĐXX vào nghị án hơn 30 phút. Thay mặt HĐXX, Chủ tọa tuyên đọc QĐ số 03/2024/QĐST-DS ngày 19/7/2024 "chuyển hồ sơ vụ án dân sự", nội dung: Xét thấy, tại phiên tòa, bị đơn Nguyễn Thị Bé và đại diện theo ủy quyền của bị đơn yêu cầu HĐXX xem xét, hủy QĐ cấp GCNQSDĐ của UBND H.Châu Thành đối với thửa đất 04, tờ bản đồ số 24 với diện tích 1.701,9m2 cho nguyên đơn Trương Thị Đẹp. Đồng thời, đại diện VKSND H.Châu Thành đề nghị HĐXX chuyển toàn bộ vụ án đến TAND tỉnh Long An giải quyết theo thẩm quyền.
Căn cứ quy định pháp luật (Điều 34, Điều 35, Điều 41 Bộ luật Tố tụng dân sự; khoản 5 Điều 1 Nghị quyết số 104/2015/QH13 ngày 25/11/2015 của Quốc hội về việc thi hành Luật Tố tụng hành chính năm 2015; mục 2 phần IV Giải đáp nghiệp vụ số 01/2017/GĐ-TANDTC ngày 07/4/2017 của TAND Tối cao), TAND H.Châu Thành QĐ chuyển hồ sơ vụ án dân sự 67/2019/TLST-DS, ngày 22/4/2019 về "tranh chấp quyền sử dụng đất, buộc di dời hoặc phá bỏ tài sản gắn liền với đất và đòi lại tài sản" đến TAND tỉnh Long An giải quyết theo thẩm quyền.
Đương sự có mặt tại phiên tòa có quyền khiếu nại; VKSND H.Châu Thành có quyền kiến nghị QĐ này trong thời hạn 3 ngày làm việc, kể từ ngày công bố QĐ. Riêng đương sự vắng mặt có quyền khiếu nại QĐ này trong thời hạn 3 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được QĐ.
Gửi đơn kêu cứu và có mặt tại Tòa soạn Báo Công an TPHCM sáng 06/8/2024, bà Đẹp trình bày trong nước mắt: "Tôi khởi kiện từ năm 2019, được TAND H.Châu Thành thụ lý ngày 22/4/2019. Vụ án được TAND H.Châu Thành giao Thẩm phán Diệp Song Tiền giải quyết kéo dài đã hơn 5 năm, với số lần tôi lên xuống tòa không nhớ hết! Nay HĐXX mở phiên xét xử, tôi rất mừng, chờ có một phán quyết công tâm, khách quan. Nào ngờ, ông Thẩm phán Tiền ký và đọc QĐ chuyển vụ án lên TAND tỉnh Long An. Vụ án được giải quyết lại từ đầu và không biết bao giờ mới kết thúc? Tôi đã lớn tuổi, đi lại khó khăn; còn ông nhà tôi bị đột quỵ, sức khỏe rất yếu, chẳng biết còn trụ nỗi để theo đuổi vụ án hay không? Tại sao Thẩm phán không làm rõ, chuyển vụ án lên tỉnh ngay từ đầu cho gia đình tôi bớt khổ?".
Chị Đoàn Hồng Yến, tiếp lời: "Mẹ tôi đã làm đơn khiếu nại đối với QĐ số 03 của của TAND H.Châu Thành do Thẩm phán, Chủ tọa Diệp Song Tiền ký, nhưng không được giải quyết. Tranh chấp phát sinh từ lâu, mâu thuẫn gay gắt. Thế nhưng, cách giải quyết vụ án của Thẩm phán Tiền khiến gia đình tôi càng thêm bức xúc, nên có đơn kêu cứu, đề nghị cơ quan chức năng làm rõ, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật"...