Trong báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ về tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của các Tập đoàn, Tổng công ty (TĐ, TCT), Uỷ ban Quản lý vốn Nhà nước đã chỉ ra một mảng màu xám của khối DN thuộc phạm vi quản lý của cơ quan này.
Theo đó, 7/19 TĐ, TCT đã bắt đầu không cân đối được thu chi. Tổng số lỗ vào khoảng 3.728 tỷ đồng, trong đó Tổng công ty Hàng không Việt Nam (VNA) chịu thiệt hại nặng nề nhất với mức lỗ là 2.383 tỷ đồng.
VNA đang chịu thiệt hại lớn nhất do ảnh hưởng của dịch Covid-19
Theo báo cáo, doanh thu hợp nhất trong 3 tháng đầu năm 2020 của VNA chỉ ước đạt 19.212 tỷ đồng, giảm 6.712 tỷ đồng so với cùng kỳ 2019. Trường hợp dịch kéo dài và kết thúc trong Quý IV, tổng doanh thu của VNA năm 2020 ước đạt 38.140 tỷ đồng, giảm 72.411 tỷ đồng so với kế hoạch 2020. Tổng số lỗ ước khoảng 19.651 tỷ đồng.
Chịu ảnh hưởng nặng nề từ dịch bệnh, ngay từ tháng 3/2020, VNA đã buộc phải đơn phương chậm thanh toán một số khoản nợ đến hạn. Lượng tiền dự trữ khoảng 3.500 tỷ đồng đến nay cũng cạn kiệt buộc DN này phải gia tăng vay ngắn hạn để đáp ứng nhu cầu thanh toán. Dư nợ vay ngắn hạn tính đến ngày 20/3/2020 của VNA đã lên tới 3.568 tỷ đồng, trong khi nhiều khoản đến hạn thanh toán đang bị tạm dừng.
Dòng tiền của VNA dự kiến sẽ thiếu hụt lũy kế xấp xỉ 15.000 tỷ đồng trong năm 2020.
Cũng trong tình cảnh “bết bát”, Tập đoàn xăng dầu Việt Nam báo lỗ 572 tỷ đồng, Tập đoàn Hóa chất Việt Nam lỗ 440 tỷ đồng, Tổng công ty Hàng hài Việt Nam lỗ 111,3 tỷ đồng. Mức lỗ của Tổng công ty Lương thực Miền Nam, Tổng công ty Cà phê Việt Nam, Tổng công ty Đường sắt Việt Nam lần lượt là 97 tỷ đồng, 25 tỷ đồng và 100 tỷ đồng.
Trước viễn cảnh dịch bệnh có thể kéo dài, giá dầu không phục hồi, theo Uỷ ban Quản lý vốn Nhà nước, dự kiến cả năm 2020, doanh thu của các TĐ,TCT sẽ giảm khoảng 279.767 tỷ đồng so với kế hoạch.
8/19 TĐ,TCT bị thua lỗ với tổng lỗ khoảng 26.324 tỷ đồng. Nộp ngân sách nhà nước theo đó cũng giảm khoảng 32.836 tỷ đồng so với kế hoạch.
Đáng chú ý, do tác động từ cuộc chiến tranh thương mại, giảm giá dầu lửa, nguồn thu ngân sách nhà nước (NSNN) từ dầu thô của Tập đoàn Dầu khí (PVN) có thể giảm từ 3.111 tỷ - 18.600 tỷ đồng. Tất nhiên, điều này còn tùy theo mức độ phục hồi của giá dầu thế giới.
Trước khó khăn trên, để tạo điều kiện cho các DN ứng phó, duy trì được hoạt động trong thời gian dịch và khôi phục sản xuất, kinh doanh sau khi dịch kết thúc, Uỷ ban Quản lý vốn Nhà nước đã kiến nghị các Bộ, ngành theo chức năng xem xét, phương án giảm thuế xuất khẩu đối với các mặt hàng phân bón, xăng dầu sản xuất trong nước, giúp DN có thể xuất khẩu các sản phẩm này, giảm lượng hàng tồn kho, tăng nguồn vốn lưu động.
Xem xét miễn thuế nhập khẩu và thuế môi trường các sản phẩm xăng, dầu trong năm 2020 cho các DN vận tải.
Uỷ ban cũng đề nghị xem xét khoanh nợ gốc, kéo dài thời hạn vay của các Hợp đồng tín dụng, tiếp tục cho các DN vay vốn lưu động và duy trì hạn mức vay vốn lưu động để đảm bảo hoạt động sản xuất kinh doanh.
Theo đề nghị của Uỷ ban, Ngân hàng Nhà nước cần sớm có hướng dẫn về trình tự, thủ tục khơi thông nguồn vốn, để các TĐ,TCT sớm tiếp cận được gói hỗ trợ tín dụng 250.000 tỷ đồng phục vụ nhu cầu vốn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh, thanh toán lương cho người lao động.
Liên quan đến phần thuộc Bộ Kế hoạch - Đầu tư, Uỷ ban đề nghị sớm hướng dẫn cho phép áp dụng hình thức chỉ định thầu đối với các dự án cấp bách sử dụng vốn nhà nước, vốn của DNNN (theo phương án chỉ định thầu với điều kiện giảm 5% giá trị dự toán xây dựng) để đẩy nhanh tiến độ đầu tư, giảm ách tách nguồn vốn đầu tư của các DN đã chuẩn bị, nhất là các dự án ngành điện, các dự án hạ tầng hàng không.
Cơ quan này cũng được đề nghị có chính sách khơi thông các nguồn vốn tín dụng đầu tư phát triển trong nước và nước ngoài, để các DN có điều kiện tiếp cận, nghiên cứu và thực hiện các dự án lớn, trọng điểm, phục vụ tốt hơn các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.