Về một số nội dung liên quan đến nhóm vấn đề chất vấn tại Kỳ họp thứ 9 (ngày 19, 20/6/2025), Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) đã có báo cáo Quốc hội về công tác bảo đảm môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện; phòng, chống bạo lực học đường; bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm trong trường học.
Theo Bộ GDĐT, thời gian qua, từ trung ương đến địa phương và các nhà trường đã đạt được nhiều kết quả trong việc xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện; phòng chống bạo lực học đường, bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm trong trường học.
Về cơ bản, tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, kỹ năng sống của học sinh ngày càng được nâng cao, môi trường giáo dục tại các nhà trường luôn hướng tới bảo đảm an ninh, an toàn, thân thiện, không bạo lực học đường; có nhiều học sinh đã được kết nạp Đảng ngay từ bậc học phổ thông; đây là tiền đề quan trọng hướng đến việc xây dựng trường học an toàn, hạnh phúc.
Tuy nhiên, bạo lực học đường vẫn là một thách thức đáng lo ngại đối với môi trường giáo dục hiện nay. Mặc dù các cấp, các ngành và nhà trường đã có nhiều nỗ lực trong công tác phòng ngừa, kiểm soát, song tình trạng học sinh bị tổn hại cả về thể chất lẫn tinh thần do bạo lực học đường vẫn còn xảy ra ở nhiều nơi, diễn biến phức tạp, tiềm ẩn diễn ra trong nhiều điều kiện và môi trường khác nhau.
Đáng lo ngại là tình trạng học sinh nữ tham gia vào các hành vi bạo lực có chiều hướng gia tăng, cùng với đó là sự xuất hiện của nhiều học sinh có nguy cơ bị cuốn vào các hành vi bạo lực học đường.
Một số vụ việc nghiêm trọng có liên quan đến việc học sinh sử dụng hung khí, để lại hậu quả nặng nề cả về thể chất và tinh thần.
Bạo lực học đường không chỉ diễn ra giữa học sinh với học sinh mà còn giữa học sinh với giáo viên. Không gian mạng cũng đang trở thành môi trường phát sinh và lan truyền bạo lực học đường với nhiều hình thức tinh vi như quay video phát tán, bêu xấu, cô lập, phân nhóm đối xử…
Trong đó, đáng lưu ý là các trò chơi, hình ảnh, phim có nội dung kích động bạo lực vẫn dễ dàng tiếp cận học sinh.
Công tác bảo đảm môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện nói chung vẫn còn không ít hạn chế. Việc kiểm soát chất lượng bữa ăn học đường ở một số nơi chưa được thực hiện chặt chẽ; nguồn gốc thực phẩm đầu vào tại các bếp ăn bán trú còn chưa bảo đảm; đồng thời, công tác quản lý thực phẩm tại các hàng quán, hàng rong quanh trường học gặp nhiều khó khăn, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe học sinh.
Tình trạng học sinh, sinh viên sử dụng thuốc lá, đặc biệt là thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng vẫn tồn tại ở một số cơ sở giáo dục.
Tình trạng học sinh tử vong do đuối nước vẫn diễn ra, đặc biệt vào mùa hè và trong các kỳ nghỉ. Năm 2023 có 671 học sinh bị đuối nước, năm 2024 có 634 học sinh bị đuối nước.
Tai nạn giao thông liên quan đến học sinh, sinh viên vẫn xảy ra hàng năm. Nguyên nhân bao gồm việc điều khiển phương tiện khi chưa đủ tuổi, không đội mũ bảo hiểm, phóng nhanh vượt ẩu và thiếu kỹ năng tham gia giao thông an toàn.
Các chương trình giáo dục an toàn giao thông đã được triển khai rộng rãi, nhưng vẫn cần tăng cường hơn nữa về nội dung và phương pháp giảng dạy để nâng cao ý thức và kỹ năng cho học sinh, sinh viên.
Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn
Những vấn đề trên đặt ra yêu cầu cần tiếp tục nâng cao nhận thức và hành động đồng bộ ở mọi cấp, mọi ngành, đặc biệt là trong các nhà trường, để xây dựng môi trường học tập thật sự an toàn, thân thiện, không chỉ về thể chất mà cả về tinh thần, góp phần bảo vệ và nuôi dưỡng sự phát triển toàn diện của học sinh.
Để khắc phục tồn tại, hạn chế, bảo đảm môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện; phòng, chống bạo lực học đường; bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm trong trường học thời gian tới, Bộ GDĐT sẽ khẩn trương thực hiện một số giải pháp.
Theo đó, sẽ tăng cường tổ chức các hoạt động giáo dục tích cực, thu hút học sinh tham gia. Triển khai tổ chức buổi học thứ hai trong trường học ngay từ năm học 2025-2026 tùy theo điều kiện từng địa phương và không thu phí để tăng cường quản lý học sinh, thu hút học sinh vào các hoạt động lành mạnh, phát triển toàn diện.
Nâng cao năng lực và kỹ năng xử lý tình huống cho giáo viên và học sinh. Tăng cường giáo dục kỹ năng sống, kỹ năng ứng xử và giải quyết tình huống cho học sinh nhằm giúp các em phát triển toàn diện, biết tự bảo vệ bản thân và ứng xử có văn hóa.
Tiếp tục nghiên cứu, rà soát, hoàn thiện các quy định của pháp luật về công tác bảo đảm môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện; phòng, chống bạo lực học đường; bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm trong trường học; tuyên truyền, phổ biến kiến thức, kỹ năng công tác bảo đảm môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện; phòng, chống bạo lực học đường; bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm trong trường học với các nội dung cụ thể, hình thức phong phú, đa dạng nhằm nâng cao nhận thức của đội ngũ lãnh đạo, giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục, cha mẹ học sinh.
Tích cực triển khai các đề án, chương trình giáo dục nhằm bảo vệ sức khỏe thể chất và tinh thần cho học sinh, sinh viên, trong đó ưu tiên dạy bơi an toàn và phòng chống tác hại của thuốc lá.
Cập nhật nội quy nhà trường theo hướng nghiêm cấm tuyệt đối việc sử dụng, tàng trữ, mua bán thuốc lá dưới mọi hình thức trong khuôn viên trường học.
Đặc biệt, tăng cường phối hợp với cơ quan văn hóa, thể thao và du lịch, cơ quan thông tin và truyền thông, cơ quan công an nhằm xử lý, gỡ bỏ, hạn chế các tác động tiêu cực từ các trò chơi trực tuyến, phim ảnh, clip, các trang mạng xã hội phản cảm, có nội dung bạo lực đến trẻ em và học sinh.