(CAO) "Công nghệ thay đổi, công chúng thay đổi thì phát thanh cũng phải thay đổi để khẳng định vị thế của mình" - Ông Nguyễn Thế Kỷ - Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam cho biết nhân Liên hoan Phát thanh toàn quốc lần thứ XII-2016.
P.V: Thưa ông, thế giới truyền thông đang có nhiều thay đổi, vậy phát thanh có còn là sự lựa chọn của công chúng?
 | Ông Nguyễn Thế Kỷ, Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam: Đúng là truyền thông thế giới đã và đang thay đổi chóng mặt. Đó là việc chuyển dần sang phương thức truyền thông dựa trên đa nền tảng; tiếp theo truyền thông hội tụ sẽ là sự giao thoa giữa các loại hình báo chí với sự hỗ trợ của công nghệ số. Sự lên ngôi của mạng xã hội tiếp tục tạo ra thế cạnh tranh khốc liệt với các loại hình báo chí được coi là “chính thống”. Cùng với sóng FM, phát thanh đã và đang chuyển sang phát sóng kỹ thuật số mặt đất và phát trên nền tảng internet băng thông rộng đến với phần lớn dân số trên thế giới; truyền hình số cũng là một tất yếu. Phát thanh có thế mạnh riêng và công chúng riêng. Thế mạnh của phát thanh không chỉ ở tin tức nhanh, trực tiếp, đa dạng và phong phú, mà bằng lời nói, âm nhạc và tiếng động, phát thanh đưa người nghe tới gần hơn sự kiện, nhân vật, như được hòa mình, được cảm nhận đầy đủ sự kiện, nhân vật đó. Và đặc biệt, chỉ phát thanh mới có thể giúp người nghe hình dung về sự kiện, nhân vật như là của riêng họ, chỉ của riêng họ mà thôi. So với các loại hình truyền thông mới thì phát thanh có những thế mạnh không thua kém, đó là có thể đưa thông tin tức thì; công chúng có thể cùng làm tin; cùng bình luận về một vấn đề nào đó; công chúng có thể trực tiếp tương tác với người làm chương trình và tương tác với nhau; công chúng có thể tiếp cận thông tin khi đang di chuyển... Hơn các loại hình báo chí khác, dù đang làm bất cứ việc gì, bất cứ ở đâu (không cần phải nhìn như truyền hình, hay dùng tay để lật trang như trang báo in hay báo điện tử) công chúng cũng có thể nghe được phát thanh. Ngày nay, công chúng tiếp cận thông tin ở đâu thì phát thanh có mặt ở đó... Ngoài chiếc radio truyền thống, phát thanh đã có mặt trên internet, điện thoại di động, và đặc biệt là phát thanh số có thể cho người ta có nhiều kênh sóng để lựa chọn... Ở Việt Nam, phát thanh đã và đang là loại hình báo chí rất quan trọng. Khi xuất hiện mạng xã hội và các phương tiện thông tin khác trên internet, với thông tin đa dạng, đa chiều, thật có, giả có, thật giả lẫn lộn, thì sóng phát thanh của Đài TNVN và đài phát thanh các địa phương luôn là lựa chọn của công chúng vì độ tin cậy và trung thực của thông tin. Ở các nước phát triển, phát thanh vẫn có chỗ đứng rất vững chắc. |
Ông Nguyễn Thế Kỷ- Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam - Ảnh: Giang Huy/ Vn Express
P.V: Nhưng ở Việt Nam, có lẽ người nghe phát thanh đang bị giảm đi?
| Ông Nguyễn Thế Kỷ, Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam: Chưa có một nghiên cứu chính thức nào khẳng định số người nghe phát thanh ở Việt Nam giảm đi, nhưng bằng cảm nhận, chúng ta thấy phát thanh đang phải chia sẻ công chúng cho các loại hình báo chí khác. Đó cũng là chuyện bình thường, bởi bất cứ loại hình báo chí nào hiện nay cũng phải chia sẻ công chúng của mình cho các loại hình khác. Ngày nay, cách thức nghe đài, chọn chương trình của công chúng cũng khác trước rất nhiều. Số người nghe đài bằng radio truyền thống trong các gia đình không tăng, nhưng lại gia tăng số người nghe đài trên ô tô, trên mobile và các trang web. Ngoài cách nghe khác, thì nhu cầu tiếp nhận thông tin trên đài cũng khác trước rất nhiều. Ví dụ những người đi trên ô tô, vì trong trạng thái di chuyển, nên họ cần cái gì đó ngắn gọn, trực tiếp, cần những quan điểm chính thống, cần những ý kiến đa chiều. Người ta không còn nghe đài cả ngày nữa, mà lúc nào tiện thì nghe, lên ô tô thì nghe... Ở vùng nông thôn, miền núi, người ta còn nghe Đài TNVN, đài địa phương qua loa truyền thanh. Tôi còn nhớ mãi câu nói cách đây hơn 30 năm của bác Trần Lâm: “Cái loa có vị trí quan trọng của nó, rất khó thay thế”. Bây giờ, câu nói đó vẫn đúng. |
P.V: Công nghệ phát triển mạnh mẽ tác động đến công chúng, theo ông đó là thách thức hay cơ hội cho phát thanh?
| Ông Nguyễn Thế Kỷ, Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam: Điều đó vừa là thách thức, vừa là cơ hội. Nhưng có lẽ thách thức nhiều hơn, bởi như trên tôi đã nói, công nghệ phát triển khiến công chúng có nhiều sự lựa chọn. Một người dân là dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa cũng có thể tiếp cận thông tin qua điện thoại di động, quan internet... Thông tin lại rất nhanh và đa dạng. Đó là chưa nói đến truyền hình - công nghệ ngày càng hiện đại, người làm truyền hình lại “chiều” người xem hết cỡ... Trong khi đó, nghe phát thanh thì lại chỉ có một cách duy nhất qua con đường thính giác nên để công chúng lựa chọn phát thanh, người nhà đài chúng ta phải cố gắng rất nhiều... Còn cơ hội thì cũng không ít, tôi chỉ lấy ví dụ internet càng phát triển thì người nghe càng có nhiều cơ hội nghe đài hơn. Khái niệm “đài phát thanh không ăng ten” là để nói về cơ hội đưa phát thanh đến với công chúng qua internet. Và như vậy, khả năng đưa phát thanh đến với công chúng ở các vùng sâu, vùng xa hay thính giả nước ngoài sẽ dễ dàng, tiện lợi hơn rất nhiều. Nếu biết tận dụng thế mạnh của mạng xã hội, thì phát thanh sẽ có nhiều cơ hội hơn để tương tác với công chúng; sử dụng nguồn tin từ cộng đồng mạng... |
P.V: Vậy, để có công chúng, phát thanh phải làm gì?
| Ông Nguyễn Thế Kỷ, Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam: Bất cứ loại hình báo chí nào muốn đến với công chúng thì phải chú ý tới 2 điều: Nội dung là cốt lõi và hình thức là quan trọng. Khái niệm nội dung ngày nay cũng không đơn thuần là nhanh và đúng, mà còn là độc đáo và tạo được cảm xúc và sức hấp dẫn cho người nghe. Có nghĩa là người làm phát thanh phải luôn luôn mang tới cho công chúng những thông tin mới lạ, độc đáo chỉ có trên đài phát thanh hoặc rất hấp dẫn trên đài phát thanh. Phải tìm được góc tiếp cận mới trong những vấn đề đang được nhiều báo chí đề cập; phát thanh phải tạo điều kiện để công chúng nói lên tiếng nói của họ trên sóng... Để chạm tới trái tim thính giả thì người làm phát thanh phải có được những câu chuyện, những chi tiết, những nhân vật điển hình, trong cuộc sống đời thường; phải kể sao để người nghe không những hiểu, mà còn được cảm, được vui, được buồn, được động viên, được chia sẻ... Muốn vậy, phát thanh phải luôn hiểu công chúng cần gì? Và mình phải đáp ứng như thế nào?. Về hình thức, phát thanh không chỉ đơn thuần là lời nói, mà còn phải làm sinh động hơn bằng âm nhạc, bằng tiếng động hiện trường... Chỉ khi nào nghe phát thanh mà như được sống, được thở trong cuộc sống thực thì lúc đó phát thanh mới có được sự chú ý, sự ủng hộ, sự đón đợi của công chúng.  Ông Nguyễn Thế Kỷ |
P.V: Thưa ông, là một đài quốc gia với đủ 4 loại hình báo chí, vậy trong thời gian tới, Đài TNVN sẽ phát triển theo hướng nào?
| Ông Nguyễn Thế Kỷ, Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam: Đài TNVN sẽ hòa mình vào các xu hướng của truyền thông thế giới để phát triển. Trước hết, phải đánh giá đúng vai trò của từng loại hình báo chí để sắp xếp và củng cố lại các khối phát thanh, truyền hình, báo in, báo điện tử để tạo ra sự thống nhất, cộng hưởng và tương hỗ nhau. Tích hợp nội dung và truyền phát online sẽ là xu thế chủ đạo trong thời gian tới. Việc đổi mới công nghệ, thiết bị PT-TH cũng được quan tâm với việc chuyển dẫn sang phát sóng truyền hình kỹ thuật số theo tiêu chuẩn quốc gia mới đã được Chính phủ duyệt. Nghiên cứu và trình Thủ tướng Chính phủ quyết định chuẩn phát sóng kỹ thuật số đối với phát thanh. Sẽ thành lập chuỗi giá trị phát thanh - truyền hình kỹ thuật số bao gồm các đơn vị sản xuất nội dung, đơn vị tích hợp thông tin, đơn vị cung cấp hạ tấng kỹ thuật, đơn vị cung cấp và phân phối dịch vụ và đơn vị sản xuất thiết bị. Chúng tôi xác định nội dung là quan trọng vì vậy sẽ tập trung đổi mới toàn diện nội dung đối với các khối biên tập: hướng đến tiêu chí “lấy thính giả, khán giả, độc giả” làm trung tâm. Sản xuất và phát sóng những gì công chúng cần chứ không sản xuất và phát sóng những gì đài có. Luôn luôn coi nội dung hấp dẫn là những tài sản đắt giá, quí hiếm và làm nên thương hiệu Đài TNVN. VOV cũng sẽ phát huy lợi thế của mạng xã hội để quảng bá và làm tăng giá trị của các sản phẩm phát thanh, truyền hình báo in và báo điện tử. Chúng tôi cũng sẽ thành lập đội ngũ lập kế hoạch chiến lược để hoạch định sự phát triển của Đài TNVN trong thời gian tới để phát huy hiệu quả, cũng như tiếp tục khẳng định vị thế của Đài TNVN đối với công chúng và xã hội. |
Xin cảm ơn ông.
| Liên hoan phát thanh toàn quốc lần thứ XII trước giờ khai hội Vào lúc 20h tối nay (20/4), lễ khai mạc Liên hoan Phát thanh toàn quốc lần thứ XII -2016 sẽ chính thức diễn ra tại Nhà hát Trung tâm văn hóa tỉnh Khánh Hòa. Liên hoan phát thanh được tổ chức 2 năm một lần. Liên hoan lần này do Đài TNVN phối hợp với Đài PTTH Khánh Hòa tổ chức. Đây là ngày hội của những người làm báo phát thanh, tôn vinh các tác giả đã có những tác phẩm hay, phản ánh sinh động mọi mặt đời sống xã hội. Đến thời điểm này, mọi công tác chuẩn bị cho giờ khai hội đã sẵn sàng. Liên hoan Phát thanh toàn quốc lần thứ XII – năm 2016 tại Khánh Hòa có chủ đề "Phát thanh hiện đại trên đa nền tảng". Trong số 265 tác phẩm của 78 đơn vị tham gia dự thi, có 199 tác phẩm đi tiếp vào vòng chung khảo, trong đó có 55 phóng sự, 30 phỏng vấn, 33 câu chuyện truyền thanh, 53 chương trình phát thanh tổng hợp, 28 chương trình phát thanh trực tiếp. Các tác phẩm vào vòng chung khảo là những tác phẩm tiêu biểu được chấm chọn qua vòng sơ khảo tại 3 khu vực miền Bắc, miền Trung và miền Nam. Ông Nguyễn Thái Anh, Trưởng phòng Phòng Thời sự phát thanh, Đài PTTH tỉnh Quảng Ngãi cho biết, dự thi thể loại phát thanh trực tiếp, Đài địa phương này đã đưa 4 vị khách mời từ Quảng Ngãi vào Nha Trang tham gia chương trình, trong đó có Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi Lê Viết Chữ. Bà Nguyễn Thị Lan Hương, Trưởng Ban Thư ký Biên tập và Thính giả, Đài TNVN, Tổng thư ký Liên hoan phát thanh toàn quốc lần thứ XII cho biết, chất lượng các tác phẩm dự liên hoan được đánh giá cao hơn lần trước. Sắc thái ở từng thể loại được thể hiện rõ nét hơn. Chẳng hạn thể loại phỏng vấn, một thể loại khó của phát thanh thì các tác phẩm đã được đầu tư khá công phu. Các phóng viên nắm chắc vấn đề, hỏi để làm rõ thông tin phục vụ người nghe. Thể loại phóng sự thể hiện sức nóng hơi thở cuộc sống. Các phóng sự dự thi đi sâu vào số phận từng con người, từng khía cạnh của cuộc sống và các tác giả đã dũng cảm hơn trong lúc tác nghiệp. Bà Nguyễn Thị Lan Hương đánh giá: “Năm nay, số lượng Đài đăng ký thi trực tiếp tăng hơn so với năm trước. Các tác phẩm thi trực tiếp đều phát trực tiếp về địa phương mình. Công nghệ phát triển điều kiện phát trực tiếp về địa phương là có thể đảm bảo được Nhưng quan trọng hơn là ý thức, trình độ tay nghề của người làm phát thanh trực tiếp cao lên nên số lượng đăng ký tham gia phát thanh trực tiếp nhiều lên” VOV |