Đã thấy tương lai xán lạn

Một trong những điểm nhấn đáng chú ý trong sự thay đổi diện mạo của Thành phố là tuyến metro số 1 được chính thức đưa vào vận hành. Đây được cho là sẽ tạo một cú hích thúc đẩy việc sắp xếp lại các phương thức di chuyển trong phạm vi Thành phố theo hướng giảm bớt phương tiện đi lại cá nhân trên đường công cộng. Điều này cũng đồng nghĩa với việc giảm bớt áp lực cho hệ thống đường bộ, nghĩa là giảm nạn ùn tắc xe cộ. Nguy cơ ô nhiễm nghiêm trọng đối với môi trường cũng như những thiệt hại do ách tắc giao thông gây ra cho nền kinh tế có thể nhờ đó được hạn chế phần nào.

Bên cạnh đó, tuyến metro số 2, các dự án đường Vành đai 3, đường Vành đai 4, các tuyến cao tốc nối Thành phố Hồ Chí Minh và các vùng lân cận theo cả 4 hướng, dự án sân bay Long Thành, nhà ga T3 của sân bay Tân Sơn Nhất và nhiều công trình giao thông trọng điểm khác đang được tăng tốc xây dựng. Việc đưa những công trình này vào khai thác được kỳ vọng sẽ tạo sức bật lớn cho nền kinh tế của Thành phố và đất nước nói chung trong những năm tới.

Cột cờ Thủ Ngữ. Ảnh: Trần Lê Huy

Lĩnh vực hành chính cũng đang được cải cách mạnh mẽ theo hướng vừa đơn giản, vừa gia tăng hiệu quả. Một trong những giải pháp của bài toán cải cách hành chính đã và đang phát huy tác dụng tích cực là việc triển khai Đề án 06 về số hóa hệ thống cung ứng dịch vụ công được triển khai cả theo chiều rộng và chiều sâu. Nhờ đề án này, cán bộ, công chức và người dân đã dần quen với việc giao tiếp qua các ứng dụng cài đặt trên điện thoại. Cách giao tiếp này cho phép tiết kiệm thời gian, giảm bớt khối lượng giấy mực được sử dụng, quan trọng hơn, cho phép minh bạch hóa quan hệ giữa người dân và người cung ứng dịch vụ công. Chuyển đổi số đã và đang khẳng định là công cụ hiện đại hóa, nâng cao chất lượng hệ thống cung ứng dịch vụ công đồng thời cũng là công cụ hữu hiệu chống tham nhũng trong lĩnh vực này.

Trên mặt trận kinh tế, chủ trương chuyển đổi xanh trong sản xuất kinh doanh góp phần tạo hành lang cho việc thay đổi mô hình làm ăn đã quen từ bao đời nay, dựa trên việc khai thác một chiều đối với tài nguyên thiên nhiên sang mô hình cộng sinh, cùng tồn tại và phát triển bền vững. Sản xuất xanh, dịch vụ xanh và nhất là du lịch xanh trở thành khẩu hiệu hành động, đồng thời là tiêu chí đánh giá chất lượng của hoạt động kinh tế, là điều kiện để doanh nghiệp, người nông dân được xem xét, hỗ trợ trong quá trình làm ăn.

Tất cả những thành tựu trên đây góp phần quan trọng trong việc xây dựng nền tảng, đúng hơn nữa là bệ đỡ, cho sự vươn mình của dân tộc hướng tới tương lai xán lạn. Gọi là “vươn mình” thì sự phát triển trong giai đoạn sắp tới phải vừa nhanh, vừa rộng và đặc biệt là mạnh mẽ hơn trước đây.

Nói chuyện phát triển, thì thường người ta nghĩ ngay đến việc nâng cao mức thu nhập, mức sống. Phải nhìn nhận rằng so với mười, hai mươi năm trước, thì cuộc sống vật chất của người dân Việt trung bình bây giờ khấm khá hơn nhiều. Tuy nhiên, giữa Việt Nam và các nước phát triển, thậm chí các nước trong khu vực, như Thái Lan, Indonesia, thì khoảng cách vẫn còn xa, bởi đơn giản mình tiến thì người ta cũng tiến. Muốn bứt phá, thì phải có tốc độ phát triển kinh tế như Trung Quốc của những năm cuối thế kỷ XX, đầu thế kỷ XXI, nghĩa là có tỷ lệ phần trăm tăng trưởng sản tổng sản phẩm quốc nội mô tả bằng hai chữ số.

Cung đường mới. Tác giả: Hà Cao Thị Thanh

Nhưng không phải nói như thế rồi cứ lấy các con số của Trung Quốc làm mục tiêu phấn đấu, đạt được bằng mọi giá. Phát triển, dù nhanh hay chậm, phải có tính bền vững mới được coi là một giá trị đích thực. Thể hiện thành những kết quả cụ thể, nó phải được sở hữu dài lâu, nghĩa là vừa khai thác được để phục vụ cho hiện tại, đồng thời tái tạo được, nếu có thể, trong tình trạng còn hoàn thiện hơn, để đáp ứng các nhu cầu của tương lai.

Lấy tiêu chí đó để đánh giá, thì nền sản xuất, một trong những động lực chính của phát triển, phải vừa cho ra sản phẩm ngày càng đẹp, bền, tốt và tạo lợi nhuận cao cho nhà sản xuất, vừa tiết kiệm được nguyên vật liệu và nhất là không gây ô nhiễm môi trường. Tiêu chuẩn net zero phải được sử dụng để xây dựng mô hình sản xuất thân thiện với môi trường, không phải chỉ để có dư tín chỉ carbon đem bán lấy tiền, mà trước hết và trên hết, là để có được sản phẩm sạch.

Vả lại, sự vươn mình của dân tộc trước hết phải là sự vươn mình của từng con người thuộc dân tộc đó. Mỗi con người, ở mỗi vị trí, phải hòa mình trong xu thế chung đi lên của hàng triệu người, của cả cộng đồng, trong quá trình thực hiện mục tiêu chung.

Người lao động Việt Nam nổi tiếng về sự chăm chỉ, cần cù, ham học hỏi. Tuy nhiên, chỉ chừng đó phẩm chất thì chưa đủ để đi xa, bay cao. Đất nước cần có lực lượng lao động gọi là tinh hoa không chỉ của dân tộc mà của cả loài người. Tính chất tinh hoa của lực lượng lao động chỉ được ghi nhận một khi đa số thành viên của lực lượng đó giữ các vị trí trong những ngành kinh tế tạo ra sản phẩm có giá trị cao đặc trưng cho thời đại.

Rõ hơn, Việt Nam cần xây dựng lực lượng lao động trong các lĩnh vực kinh tế đòi hỏi cao về tri thức, bao gồm công nghiệp chế tạo ôtô, máy bay, thiết bị điện tử như tivi thông minh, máy tính, điện thoại cầm tay. Thật ra các ngành công nghiệp này đã hiện diện ở Việt Nam từ nhiều năm nay. Tuy nhiên, sự tham gia của lao động Việt Nam vào chuỗi sản xuất chỉ dừng lại ở những khâu thao tác đơn giản, thô sơ.

Cần làm thế nào để người lao động Việt Nam đủ điều kiện tham gia vào những khâu trọng yếu, mang ý nghĩa quyết định trong quy trình tạo ra sản phẩm.

Mặt khác, cần xây dựng lực lượng lao động bản địa có thể giữ vai trò nòng cốt trong việc phát triển các ngành kinh tế của thời kỳ sau công nghiệp như công nghệ số, công nghệ vũ trụ, năng lượng mới,….

Hệ thống quản lý nhà nước, về phần mình, phải được hiện đại hóa thông qua việc xây dựng đội ngũ công chức, viên chức đủ khả năng đảm nhận vai trò quản trị quốc gia của nhà chức trách. Con người trong bộ máy hành chính và cung ứng dịch vụ công phải vừa có kiến thức đáp ứng các yêu cầu của thời đại mới, vừa có tác phong làm việc khoa học, công nghiệp và chuyên nghiệp.