Chiều 11/11, trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội về thực trạng sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đang là mối nguy hiểm cho sức khoẻ con người, nhất là đối với thanh thiếu niên, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan đề nghị Quốc hội thông qua Nghị quyết cấm loại thuốc lá này tại nước ta.
Là đại biểu đặt câu hỏi chất vấn đầu tiên với Bộ trưởng Bộ Y tế trong phiên làm việc chiều nay, đại biểu Phạm Thị Kiều (Đắk Nông) nêu rõ, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đang là mối nguy hiểm cho sức khoẻ con người, nhất là đối với thanh thiếu niên. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết đánh giá về thực trạng và giải pháp kiểm soát tình hình này?
Trả lời chất vấn của ĐBQH, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, khi triển khai xây dựng Luật phòng, chống tác hại thuốc lá (cách đây đã hơn 10 năm), lúc đó chưa xuất hiện thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Gần đây, cũng có nhiều ý kiến về vấn đề này và khi giải trình trước Ủy ban Xã hội của Quốc hội, sau khi nghiên cứu tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và tham khảo ý kiến của Tổ chức Y tế thế giới, quan điểm Bộ Y tế là cần phải quản lý đối với thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Quốc hội tiến hành chất vấn đối với Bộ trưởng Bộ Y tế
Theo Bộ trưởng Bộ Y tế, qua điều tra tại 34 tỉnh, thành phố, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng ở người trưởng thành từ 15 tuổi trở lên đã tăng 18 lần, từ 0,20 % vào năm 2015 lên gần 3,6 % vào năm 2020, trong đó tập trung cao nhất ở nhóm người từ 15-25 tuổi. Qua kết quả điều tra liên quan đến việc sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, Bộ Y tế phát hiện, nhu cầu sử dụng ở thanh thiếu niên, thậm chí cả ở trẻ em gái (13-16 tuổi) cũng tăng lên.
Về tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đối với sức khoẻ người sử dụng, Bộ Trưởng Đào Hồng Lan cho biết, Bộ Y tế đã có bản báo cáo đánh giá tác động gửi lên Chính phủ. Cụ thể, trong thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng có rất nhiều chất có hại đối với sức khoẻ người dân, đặc biệt là giới trẻ.
Đưa vào nghị trường vài mẫu thuốc lá điện tử đang thịnh hành trên mạng hiện nay để thị phạm và cho biết, những mẫu này có màu sắc bắt mắt, nguỵ trang như những loại đồ chơi thông thường rất thu hút đối với trẻ em, nếu nhìn qua sẽ không ai nhận ra đây là một loại thuốc lá, Bộ trưởng Đào Hồng Lan bày tỏ lo ngại về thực trạng nguy hiểm này.
“Sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng có thể ảnh hưởng đến tim, gan, phổi, đặc biệt là thận. Năm 2023 đã có 1.234 người phải điều trị các bệnh do liên quan đến thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Trong bối cảnh mỗi năm có khoảng 40.000 phải điều trị các bệnh do thuốc lá thông thường thì cùng với số người phải điều trị các bệnh do thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng thì là nguy cơ rất cao đối với sức khoẻ người dân, đặc biệt với giới trẻ”-dẫn kết quả một báo cáo nghiên cứu khoa học, Bộ trưởng Bộ Y tế lo ngại.
Theo Bộ trưởng Đào Hồng Lan, dù các loại thuốc lá này hầu hết do nhập lậu, mua bán trôi nổi trên mạng, nhưng để bảo vệ sức khỏe cho người dân, Bộ Y tế đã báo cáo chi tiết với Chính phủ và đề xuất trong thời gian tới cần có giải pháp mạnh mẽ hơn để ngăn chặn thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Bộ trưởng Đào Hồng Lan cũng cho biết, ngày 29/9/2024, tại phiên họp Quốc hội giả định do Chủ tịch Quốc hội chủ trì dành cho 206 trẻ em đại diện cho gần 25 triệu trẻ em của cả nước, 100% các em đã đề xuất với Quốc hội cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trả lời chất vấn
Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, qua lấy ý kiến của các bộ, ngành đa phần rất ủng hộ đề nghị Chính phủ báo cáo Quốc hội có những giải pháp cấm sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Bộ Y tế đã tổ chức đánh giá tác động làm căn cứ khoa học; đã tổ chức công bố tác hại của thuốc lá nung nóng, thuốc lá điện tử ra công chúng. Các giải pháp này là những giải pháp mang tính chất căn cơ để cung cấp các bằng chứng, căn cứ pháp lý để Chính phủ quyết định các giải pháp phòng chống tác hại của thuốc lá nung nóng, thuốc lá điện tử.
Liên quan đến câu hỏi của đại biểu về triển khai Công điện 47 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường quản lý thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, Bộ Y tế đã hoàn thành báo cáo trình Chính phủ cho ý kiến, trình Ủy ban Thường vụ cho ý kiến và ban hành nghị quyết.
Dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt trình tại Kỳ họp thứ 8 đã đề xuất đến nội dung tính thuế đối với thuốc lá mới trong phần tổ chức thực hiện, Bộ trưởng cho biết, Bộ Y tế đã có ba văn bản gửi Bộ Tài chính và Văn phòng Chính phủ đề xuất cấm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Bởi trên cơ sở đánh giá của Hiệp hội kinh tế y tế, nếu thu được một đồng thuế liên quan tới các loại thuế này, chúng ta phải mất 5 đồng để giải quyết các vấn đề liên quan tới sức khỏe của người dân, chưa kể các hệ lụy gây ra đối với sức khỏe tinh thần, thể chất của người dân.
Trên cơ sở đó, Bộ trưởng Bộ Y tế đề nghị Quốc hội cần có Nghị quyết cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trước khi sửa đổi Luật phòng, chống tác hại thuốc lá để bảo vệ sức khoẻ người dân, đặc biệt là thanh thiếu niên.
Đề nghị trên của Bộ trưởng Đào Hồng Lan đã được nhiều ĐBQH bày tỏ đồng tình và đề xuất Quốc hội cần ban hành ngay tại Kỳ họp thứ 8 này.