Sáng nay (11/11), tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn đối với nhóm vấn đề trong lĩnh vực ngân hàng, nhiều đại biểu Quốc hội rất quan tâm đến việc quản lý thị trường vàng của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
NHNN chỉ bán vàng, chưa mua lại
Đặt câu hỏi tới Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng, đại biểu Phạm Văn Hòa cho biết, vừa qua việc bán vàng miếng của NHNN bình ổn giá vàng được người dân rất đồng tình ủng hộ. “Tuy nhiên, ngân hàng chỉ bán mà không mua. Nếu người dân muốn bán vàng do nhu cầu để sử dụng tiền mặt thì bán ở đâu, ngân hàng không mua thì các cửa hàng khác cũng không có mua. Mặt khác, ngân hàng bán vàng chỉ có ở TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, sao không bán cả tại những nơi khác ở trong nước cho người dân có nhu cầu mua để thuận lợi, dễ dàng?”- đại biểu tỉnh Đồng Tháp chất vấn.
Đại biểu Lưu Văn Đức (Đắk Lắk) thì đề nghị Thống đốc nêu giải pháp để quản lý thị trường vàng trong hiện tại và tương lai. Còn theo đại biểu Đỗ Huy Khánh (Đồng Nai), hiện nay, trên thế giới có rất nhiều nước thị trường phát triển cho phép thành lập sàn giao dịch vàng, thu hút nguồn lực vàng và mang lại nhiều cơ hội cho nhà đầu tư trong nước. Đại biểu đề nghị Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết quan điểm về vấn đề này?
Quang cảnh phiên chất vấn
Trả lời đại biểu Phạm Văn Hòa về vấn đề Ngân hàng chỉ bán vàng miếng mà không mua vào, Thống đốc NHNN nêu rõ, từ năm 2014 đến nay, NHNN không cung cấp vàng miếng ra thị trường vì NHNN không sản xuất vàng miếng. Với bối cảnh nhu cầu gia tăng, NHNN cung vàng và chưa đặt vấn đề mua lại. Còn đối với các Ngân hàng Thương mại Nhà nước, khi bán vàng trong giai đoạn này, NHNN chủ yếu thực hiện giải pháp để tăng cung vàng. Đối với hệ thống kinh doanh mua bán vàng miếng, hiện nay đã có 22 tổ chức tín dụng (TCTD) và có 16 doanh nghiệp kinh doanh mua bán vàng miếng.
Về lí do vì sao chỉ bán ở Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, NHNN chỉ cấp phép đối với doanh nghiệp kinh doanh mua bán vàng miếng chứ không có quy định bắt buộc ở địa điểm nào. Bản thân các doanh nghiệp và các TCTD sẽ tự xem xét, đánh giá nhu cầu của các tỉnh, thành và mở các địa điểm mua bán vàng miếng. Do đó, thực tế nhu cầu chủ yếu ở Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và các thành phố lớn, còn các tỉnh, thành khác không có hiện tượng người dân xếp hàng mua vàng.
Về chất vấn của đại biểu liên quan đến nghiên cứu thành lập sàn giao dịch vàng, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, một số nước trên thế giới có thành lập sàn vàng. Việc thành lập sàn vàng cũng có mặt tích cực là các giao dịch sẽ minh bạch; nhu cầu mua bán của người dân, doanh nghiệp, các chủ thể thuận lợi hơn. Tuy nhiên, để thành lập sàn vàng cũng cần đầu tư về cơ sở hạ tầng; hơn nữa Việt Nam không phải là nước sản xuất vàng.
Như vậy, để thành lập sàn vàng, đòi hỏi NHNN phối hợp với các bộ, ngành nghiên cứu và đánh giá tác động kỹ lưỡng để tham mưu, đề xuất với Chính phủ ở thời điểm phù hợp và phù hợp với bối cảnh, điều kiện của Việt Nam...
Trả lời câu hỏi của đại biểu Dương Khắc Mai (Đắk Nông) về thị trường vàng, Thống đốc NguyễnThị Hồng cho biết, NHNN đã can thiệp, ổn định thị trường vàng với mục tiêu là giảm chênh lệch giữa giá vàng trong nước và giá vàng quốc tế, phòng tránh các hiện tượng nhập lậu vàng. Hiện nay, giá vàng vẫn tăng giảm chưa thật sự ổn định do yếu tố khách quan từ tình hình kinh tế thế giới. Giá vàng còn phụ thuộc nhiều vào các biến số từ thị trường tài chính thế giới, lãi suất, tỷ giá, giá dầu… NHNN sẽ tiếp tục theo dõi sát sao diễn biến thị trường, căn cứ vào mục tiêu, chính sách tiền tệ trong thời gian tới để xem xét giải pháp can thiệp.
Thống đốc NHNN NguyễnThị Hồng trả lời chất vấn
Về giải pháp căn cơ, Ngân hàng Nhà nước phối hợp với các bộ, ngành đánh giá tổng kết Nghị định số 24, tham mưu, đề xuất với Chính phủ về các giải pháp giải quyết vấn đề, tồn tại, hạn chế trong thời gian qua. Về lâu dài, quan điểm chung của NHNN là chống vàng hóa, thực hiện các giải pháp để vàng không phải là mặt hàng hấp dẫn để đầu cơ.
Tháo gỡ khó khăn trong chứng minh nguồn gốc của vàng
Phát biểu tại phiên chất vấn, đại biểu Trần Hữu Hậu (Tây Ninh) cho biết, trước kỳ họp thứ 7, cử tri Tây Ninh kiến nghị, để tháo gỡ khó khăn của rất nhiều doanh nghiệp kinh doanh vàng là chứng minh nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa, đề nghị cho phép doanh nghiệp tự kê khai lại hàng hóa tồn kho. Bảng kê khai này được coi là căn cứ xác định nguồn gốc. Thống đốc trả lời rằng, khi thành lập doanh nghiệp, doanh nghiệp kinh doanh vàng chịu trách nhiệm kê khai vốn theo quy định. Ngoài ra, Nghị định 24 quy định doanh nghiệp kinh doanh vàng phải chấp hành các quy định của pháp luật về chế độ kế toán, lập và sử dụng chứng từ.
Hầu hết các cơ sở kinh doanh vàng hiện nay là doanh nghiệp tư nhân được nâng cấp từ các cửa hàng lên, thủ tục đăng ký hết sức đơn giản, chỉ điền thông tin vào một biểu mẫu và họ phải chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình. Thường thì do tế nhị, trước đây họ không ai ghi hết tài sản của mình và cũng không được yêu cầu. Do đó, nhiều loại vàng, nhất là những tài sản do cha ông để lại thì không thể chứng minh được nguồn gốc. Và cũng bởi thành lập từ những cửa hàng kinh doanh của gia đình nên họ làm theo thói quen vốn có và có sai sót trong sổ sách, chứng từ.
Khó khăn phải chứng minh nguồn gốc là có thực và rộng khắp cả nước. Điều này đã được đại biểu Trần Hữu Hậu phân tích khá kỹ trong phát biểu tại phiên thảo luận kinh tế xã hội tại Kỳ họp thứ 7. Với tinh thần chủ động tháo gỡ những điểm nghẽn về thể chế và không hình sự hóa các quan hệ kinh tế, đại biểu chất vấn Thống đốc có thể tham mưu Thủ tướng chỉ đạo các Bộ, ngành liên quan phối hợp để tháo gỡ những khó khăn này không?
Đại biểu Trần Hữu Hậu (Tây Ninh)
Trả lời đại biểu Trần Hữu Hậu, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, Nghị định 24 đã quy định rất rõ trách nhiệm các bộ, ngành đối với chức năng quản lý nhà nước liên quan đến vấn đề kế toán, chứng từ…, đây là thuộc trách nhiệm của Bộ Tài chính. Cùng với đó, Thống đốc NHNN cho biết, NHNN sẽ tiếp tục tham gia với các bộ, ngành, đồng thời ghi nhận câu hỏi của đại biểu và sẽ trao đổi với các Bộ chức năng như Bộ Tài chính để có cân nhắc, đánh giá.