Sáng nay (19/11), tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội đã nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm nâng cao hiệu quả công tác hội nhập quốc tế.
Thừa uỷ quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Tờ trình tóm tắt, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc cho biết, việc xây dựng Nghị quyết là yêu cầu cấp thiết nhằm quy định chính sách, cơ chế đặc thù trong triển khai nhiệm vụ đối ngoại và hội nhập quốc tế đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế trong tình hình mới theo Nghị quyết số 59 của Bộ Chính trị; đồng thời khắc phục một số khó khăn, điểm nghẽn trong việc triển khai công tác này thời gian qua. Nổi bật là việc tăng cường và làm sâu sắc hơn quan hệ với các đối tác; việc phát huy vai trò của địa phương, doanh nghiệp và việc đảm bảo nguồn lực cho công tác đối ngoại, hội nhập quốc tế.
Quang cảnh phiên họp sáng 19/11
Chính phủ trình Quốc hội khóa XV xem xét, cho ý kiến và thông qua tại Kỳ họp thứ 10 theo quy trình một kỳ họp. Dự thảo nghị quyết được xây dựng theo trình tự, thủ tục rút gọn theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và các văn bản hướng dẫn thi hành. Dự thảo Nghị quyết gồm 8 chương, 29 điều với 2 phụ lục, tập trung vào 3 chính sách lớn:
Thứ nhất, chính sách tăng cường và làm sâu sắc hơn quan hệ các đối tác, đẩy mạnh và nâng tầm ngoại giao đa phương, chủ động đóng góp trí tuệ, nguồn lực vào gìn giữ hòa bình và thúc đẩy hợp tác phát triển quốc tế, gia tăng sức mạnh mềm của đất nước.
Theo đó, cho phép Chính phủ ban hành Nghị quyết để xử lý những vướng mắc về pháp luật trong triển khai dự án hợp tác với các đối tác nước ngoài có tính chất trọng điểm, chiến lược theo ý kiến chỉ đạo của cơ quan có thẩm quyền.
Chính phủ quyết định việc dành ưu đãi hỗ trợ cho các tổ chức quốc tế, tổ chức phi chính phủ nước ngoài hiện diện tại Việt Nam, xây dựng chương trình nghiên cứu Việt Nam và chương trình khách mời của lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Chính phủ để tăng cường hiểu biết về Việt Nam.
Cho phép cử lực lượng tham gia hoạt động xây dựng, kiến thiết tại các nơi có xung đột, thảm họa hoặc xây dựng công trình hỗ trợ quốc gia đối tác.
Cho phép địa phương thành lập Văn phòng đại diện ở nước ngoài tại một số địa bàn trọng điểm; trao quyền chủ động cho địa phương trong công tác sửa chữa các công trình biên giới.
Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc trình bày Tờ trình
Thứ hai, chính sách phát huy vai trò trung tâm chủ thể động lực và lực lượng chủ công của doanh nghiệp trong hội nhập quốc tế.
Cụ thể, cho phép doanh nghiệp lập Quỹ Phát triển doanh nghiệp hội nhập quốc tế nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh.
Cho phép Hiệp hội ngành hàng lập Quỹ Xúc tiến xuất khẩu ngành hàng để thực hiện xúc tiến thương mại, nghiên cứu phát triển và bảo vệ thương hiệu.
Hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam ở nước ngoài thành lập tổ chức đại diện và bảo vệ quyền lợi cho doanh nghiệp ở nước ngoài.
Thứ ba, chính sách đẩy mạnh đào tạo, nâng cao chất lượng và số lượng đội ngũ cán bộ làm công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế ở cả trung ương và địa phương.
Cho phép huy động sử dụng công chức, viên chức, sĩ quan lực lượng vũ trang đã nghỉ hưu vào nhiệm vụ đối ngoại, hội nhập quốc tế quan trọng.
Bổ nhiệm chức danh đặc phái viên của lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Chính phủ, đại sứ đặc mệnh toàn quyền lưu động để đảm bảo linh hoạt, kịp thời triển khai các hoạt động đối ngoại, phục vụ yêu cầu của đất nước.
Hỗ trợ 100% lương theo hệ số hiện hưởng của người làm công tác đối ngoại và hội nhập thường xuyên trong toàn hệ thống chính trị. Cho phép chuyên gia, nhà khoa học, người sử dụng thành thạo ngoại ngữ hiếm được hưởng 300% lương theo mức lương hệ số được hưởng.
Áp dụng khoán chi trong thực hiện nghiên cứu chiến lược.
Các đại biểu Quốc hội tại hội trường
Trình bày Báo cáo tóm tắt thẩm tra dự thảo Nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại (UBQPANĐN), Thượng tướng Lê Tấn Tới nêu rõ, Uỷ ban nhất trí với sự cần thiết ban hành Nghị quyết, bởi việc ban hành Nghị quyết sẽ thể chế hóa đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về đối ngoại và hội nhập quốc tế (HNQT) trong tình hình mới, theo tinh thần Nghị quyết số 59-NQ/TW của Bộ Chính trị; đồng thời, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tạo đột phá và thay đổi căn bản, đáp ứng yêu cầu thực tiễn của công tác đối ngoại và HNQT trong bối cảnh đất nước ta bước vào Kỷ nguyên mới.
Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng, nội dung dự thảo đề xuất nhiều chính sách mang tính đặc thù, vượt khung, liên quan đến nhiều văn bản quy phạm pháp luật chuyên ngành, trong đó có một số luật đang được sửa đổi và xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ 10. Vì vậy, đề nghị tiếp tục rà soát kỹ lưỡng, để tránh chồng chéo, mâu thuẫn với các văn bản pháp luật hiện hành.
Cần có đánh giá tác động cụ thể hơn với các cơ chế đặc thù, vượt khung. Bên cạnh đó, nội dung dự thảo Nghị quyết đề cập bao quát đến HNQT trong nhiều lĩnh vực. Vì vậy, UBQPANĐN đề nghị tiếp tục rà soát, đảm bảo dự thảo Nghị quyết phù hợp với các điều ước quốc tế trong các lĩnh vực mà Việt Nam là thành viên.