Ngày 4/6, tiếp tục phiên họp thứ 46, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi).
Trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu chỉnh lý dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết về cơ bản, các nội dung giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật đều đã được thống nhất giữa Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính và Cơ quan soạn thảo.
Theo đó, về phạm vi các mặt hàng điều hòa thuộc diện chịu thuế, tiếp thu ý kiến ĐBQH, Thường trực Ủy ban thẩm tra thống nhất với đề xuất của Cơ quan soạn thảo để quy định điều hòa nhiệt độ có công suất trên 24.000 BTU đến 90.000 BTU thuộc đối tượng chịu thuế (không thu thuế đối với điều hòa nhiệt độ có công suất từ 24.000 BTU trở xuống và loại có công suất trên 90.000 BTU).
Toàn cảnh phiên họp
Với vấn đề nước giải khát có đường thuộc diện chịu thuế và bổ sung đối tượng chịu thuế, Thường trực Cơ quan thẩm tra cho biết, theo quy định của dự thảo Luật, nước giải khát có đường thuộc diện chịu thuế là các sản phẩm trong phạm vi khái niệm về nước giải khát theo Tiêu chuẩn Việt Nam có hàm lượng đường trên 5g/100ml, không bao gồm các đồ uống như sữa và sản phẩm từ sữa; thực phẩm dạng lỏng dùng với mục đích dinh dưỡng; nước khoáng thiên nhiên và nước uống đóng chai; nước rau, quả nguyên chất và nectar (mật) rau, quả và sản phẩm từ cacao.
Theo đó, các sản phẩm như nước trái cây tự nhiên, nước dừa, sản phẩm từ sữa, thực phẩm dạng lỏng dùng với mục đích dinh dưỡng,... không thuộc đối tượng chịu thuế TTĐB. Cơ quan thẩm tra đề nghị Quốc hội cho phép giữ như dự thảo Luật (từ năm 2027 áp dụng thuế suất 8%, từ năm 2028 áp dụng thuế suất 10%).
Về việc thu thuế TTĐB đối với mặt hàng xăng, Thường trực Cơ quan thẩm tra nêu rõ, đúng như ý kiến ĐBQH, về lâu dài, cần nghiên cứu phương án sửa đổi một cách đồng bộ cả thuế TTĐB lẫn thuế bảo vệ môi trường để có thể đánh thuế đối với mặt hàng này một cách hợp lý, phù hợp với thông lệ quốc tế.
Trong bối cảnh cần triển khai đồng bộ các giải pháp để thực hiện hiệu quả cam kết của Chính phủ Việt Nam tại Hội nghị COP26, cùng với quy định thu thuế bảo vệ môi trường, việc thu thuế TTĐB đối với xăng trong giai đoạn hiện nay vẫn là cần thiết.
Liên quan đến đối tượng không chịu thuế, quá trình thảo luận có ý kiến để nghị bổ sung máy bay, trực thăng, tàu lượn sử dụng cho mục đích cứu thương, cứu nạn vào đối tượng không chịu thuế.
Đồng tình với ý kiến ĐBQH, Thường trực Ủy ban cho rằng máy bay, trực thăng, tàu lượn sử dụng cho mục đích cứu thương, cứu nạn, sản xuất nông nghiệp là những hoạt động vì mục đích nhân đạo, hỗ trợ nông dân trong sản xuất nông nghiệp, không nhằm mục đích thương mại, không phải là hàng hóa tiêu dùng xa xỉ, cần hạn chế sản xuất và điều tiết tiêu dùng nên thuộc diện không chịu thuế.
Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi trình bày Báo cáo
Phát biểu tại phiên làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho rằng, việc áp thuế TTĐB với điều hòa nhằm mục đích giảm phát thải khí nhà kính - nguyên nhân làm trái đất nóng lên và gây ra biến đổi khí hậu toàn cầu.
Tuy nhiên, đây cũng là mặt hàng thiết yếu, Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng nên bỏ hết thuế tiêu thụ với mặt hàng này. Theo Phó Chủ tịch Quốc hội, đã có đại biểu đề xuất chỉ đánh thuế vào công nghệ được sử dụng trong điều hòa. Nếu phát thải khí nhà kính của công nghệ mà thấp thì thuế thấp; còn đơn vị nào ứng dụng công nghệ phát thải khí nhà kính cao thì đánh thuế cao. Đây cũng là một trong những giải pháp khuyến khích, thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, thuế TTĐB sẽ định hướng tiêu dùng của người dân. Tuy nhiên, với những mặt hàng thiết yếu, được người dân sử dụng nhiều thì đưa vào diện chịu thuế tiêu thụ sẽ khiến giá cả tăng, ảnh hưởng tới người dân.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho rằng, việc quy định điều hòa nhiệt độ có công suất trên 24.000 BTU đến 90.000 BTU thuộc đối tượng chịu thuế đã giải quyết được mong muốn của số đông rất lớn với những người sử dụng điều hòa. Bởi hiện nay, điều hòa nhiệt độ được sử dụng phổ biến có công suất từ 24.000 BTU trở xuống. Tuy nhiên, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật và Tư pháp cũng đề nghị nên nghiên cứu bỏ đánh thuế TTĐB với điều hòa. Trong đó, có thể chuyển sang đánh theo thuế bảo vệ môi trường với công nghệ, thiết bị gây ô nhiễm môi trường.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn thông tin thêm các vấn đề được quan tâm
Giải trình sau đó, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho hay, mặt hàng điều hòa có công suất dưới 90.000 BTU được sử dụng nhiều, tiêu thụ năng lượng điện lớn và là một trong những tác nhân khiến trái đất nóng lên. Nguyên nhân này do những chất làm mát của máy điều hòa, gây hại cho tầng ozon, ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và khí hậu. Thứ trưởng cho biết, nhiều nước trên thế giới xin cấp phép mấy năm mới lắp được máy điều hòa. Do đó, tiếp thu ý kiến đại biểu trong những phiên thảo luận trước, cơ quan soạn thảo và thẩm tra tiếp tục quy định điều hòa nhiệt độ có công suất trên 24.000 BTU đến 90.000 BTU thuộc đối tượng chịu thuế.
Kết luận phiên họp về nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết dù vẫn còn những ý kiến băn khoăn nhưng UBTVQH thống nhất quy định điều hòa nhiệt độ có công suất trên 24.000 BTU đến 90.000 BTU thuộc đối tượng chịu thuế (không thu thuế đối với điều hòa nhiệt độ có công suất từ 24.000 BTU trở xuống và loại có công suất trên 90.000 BTU).
Thống nhất việc thu thuế tiêu thụ đặc biệt đối với mặt hàng xăng như báo cáo tiếp thu, giải trình dự thảo luật, tuy nhiên đề nghị Chính phủ làm rõ những băn khoăn của các đại biểu để đảm bảo tính thuyết phục.
Riêng đối với sản phẩm rượu, bia và nước giải khát có đường, đề nghị Chính phủ đánh giá tác động kĩ hơn với những căn cứ thuyết phục hơn.