(CATP) Không hiếm những đường dây lừa đảo chiếm đoạt tài sản bằng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử đã được Bộ Công an, Công an các tỉnh, thành khám phá trong thời gian gần đây nhưng xem ra lừa đảo qua mạng vẫn liên tục thay hình, đổi dạng, bám sát nhiều sự kiện thực tế để giăng lưới khiến không ít người trở thành nạn nhân. Sau đây là một số phương thức, thủ đoạn lừa đảo mới hiện nay.
Biến hóa theo các sự kiện thời sự
Để nhắc nhở phụ huynh học sinh không sập bẫy lừa mà mất đi tài sản, hội phụ huynh lớp con chị Châu Nguyễn thuộc một trường THPT ở Q.Tân Bình, TPHCM vừa nhắn tin cảnh báo: "Hiện nay, một số cha mẹ học sinh ở TPHCM bị các đối tượng lạ gọi điện thoại hoặc nhắn tin lừa đảo thông qua chiêu thức giả danh nhân viên của phòng, sở, trường yêu cầu làm hồ sơ hoàn trả học phí theo quy định của Bộ chính trị và đã có cha mẹ mất khá nhiều tiền với chiêu thức lừa đảo mới này. Vì vậy Sở Giáo dục và đào tạo (GD-ĐT) TPHCM khuyến cáo tất cả cha mẹ học sinh (CMHS) không nghe và thực hiện theo yêu cầu từ các cuộc điện thoại, tin nhắn của người lạ. Hiện nay, sở GD-ĐT chưa có bất kỳ một văn bản hướng dẫn nào liên quan đến hoàn trả học phí theo quy định mới. Tất cả hướng dẫn hoàn trả học phí (nếu có) sẽ được Sở GD-ĐT thông báo và hướng dẫn cụ thể bằng văn bản đến các trường và nhà trường có trách nhiệm thông báo đến CMHS thông qua giáo viên chủ nhiệm. Sở GD-ĐT đề nghị tất cả CMHS đề cao cảnh giác, không nghe và thực hiện theo các hướng dẫn đối với các số điện thoại lạ liên lạc đến. Bên cạnh đó, Sở GD-ĐT TPHCM sẽ thông báo tin này đến tất cả hiệu trưởng các trường trên địa bàn TP để cảnh báo, nhắc nhở đến CMHS cảnh giác".
Nhóm
lừa đảo qua mạng bị Công an tỉnh Tây Ninh bắt và thu giữ phương tiện gây án
Như thông báo trên cho thấy các đối tượng đã bám sát các chủ trương, sự kiện mới để giăng bẫy lừa và có không ít nạn nhân thiếu kiểm chứng thực tế đã vội làm theo và mất tài sản một cách đáng tiếc.
Đây không phải thủ đoạn lừa đảo mới, nó chỉ là cách biến đổi lại kịch bản cũ, bám sát các sự kiện thời sự nhằm đạt hiệu quả hơn trong việc giăng bẫy lừa của các nhóm tội phạm lừa đảo. Trước đó, bám vào sự kiện thay đổi từ CMND sang CCCD, yêu cầu cập nhật VNeID mức 1, 2 của cơ quan chức năng, các đối tượng lừa đảo đã giả danh công an, phường, quận điện thoại hướng dẫn người dân kết nối Zalo làm theo hướng dẫn để lừa đảo. Không ít người dân đã tin tưởng làm theo để rồi mất tiền triệu, tiền tỷ do lọt, lộ thông tin cá nhân. Khi phát hiện sự việc, cơ quan Công an đã có nhiều phương thức tuyên truyền cảnh báo qua truyền thông, không gian mạng, tại tổ dân phố... để người dân nâng cao cảnh giác không sập bẫy lừa.
Đường dây lừa đảo sử dụng công nghệ cao có trụ sở hoạt động tại Campuchia vừa được Công an tỉnh Tây Ninh khám phá trong tháng 02/2025, đã lật tẩy các phương thức, thủ đoạn lừa đảo rất tinh vi, bài bản và luôn bám sát các sự kiện mới, nóng. Theo lời khai của hơn 20 đối tượng bị bắt trong đường dây lừa đảo này thì tổ chức hoạt động của băng nhóm hình thành như một công ty, có phân công vai trò, nhiệm vụ cho từng cá nhân, có bộ phận luôn theo dõi tin tức thời sự để cập nhật chỉnh sửa kịch bản cho phù hợp với thực tế và bảo đảm mới nhất để người dân chưa kịp đề phòng mà sập bẫy. Các bộ phận còn lại hoạt động theo chỉ đạo của ông chủ người Trung Quốc, trong đó nguy hiểm nhất là hai tổ hợp mang tên "cào người" và "giết khách". Theo đó, nhóm "cào người" sẽ dùng những kịch bản mới để hù dọa, câu dẫn nạn nhân kết bạn, chia sẻ thông tin cá nhân. Khi kế hoạch "săn nai" của nhóm "cào người" có kết quả thì nhóm "giết khách" sẽ tìm cách câu dụ, chiếm đoạt hết tài sản của nạn nhân, nếu không hiệu quả nữa thì ngắt kết nối. Khi các nạn nhân khi phát hiện mình sập bẫy lừa thì đã muộn, ít thì mất tiền triệu, nhiều thì tiền tỷ. Những nạn nhân mất số tiền lớn thường là sập bẫy đầu tư, bị hù dọa dính vào các đường dây rửa tiền, buôn bán người xuyên biên giới.
Người già dễ thành nạn nhân
Nhà có đám giỗ nên ông Nguyễn Quang Trưởng (SN 1968, ngụ Q.Tân Bình) đang lu bu theo việc ở quê thì ĐTDĐ đổ chuông. Thấy số lạ nhưng vì bản thân làm nghề tự do, ông Trưởng nghĩ chắc có người liên hệ công việc nên bắt máy. Đầu dây xưng là nhân viên điện lực thông báo nếu trong ngày hôm nay gia đình ông Trưởng không đóng tiền điện thì sẽ bị cắt điện. Ngoài căn hộ để ở, ông Trưởng còn có vài căn cho thuê, tuy nhiên đề phòng lừa đảo nên ông hỏi lại: "Anh cho biết địa chỉ cụ thể của nhà chưa đóng tiền". Nhân viên điện lực đọc đúng từ số nhà cho tới tên đường, phường, quận nên ông Trưởng tin chắc là nhân viên điện lực. Tưởng người thuê nhà chưa đóng tiền điện thật, ông Trưởng xin lỗi và hứa sẽ nộp ngay. Nhân viên điện lực tưởng cá đã cắn câu liền bảo ông kết bạn Zalo để hướng dẫn cho dễ thao tác. Ông Trưởng dạ vâng rồi cúp máy. Quả nhiên, sau khi kết bạn, ông Trưởng được người lạ chuyển cho một đường link. Tuy nhiên, ông cẩn thận gọi cho người thuê nhà hỏi xem đã đóng tiền điện chưa thì được xác nhận đã đóng rồi, không nợ tiền. Tiền điện tháng mới thì còn 10 ngày nữa mới tới. Để kiểm chứng, ông Trưởng vào app điện lực khu vực mình có nhà cho thuê kiểm tra thì thấy nhà mình không có số dư báo nợ.
Cảnh báo giả mạo chuyển nhầm tiền để lừa đảo
5 ngày sau, có 1 kẻ khác xưng nhân viên điện lực báo một căn hộ khác của ông Trưởng đang nợ tiền điện hơn 300.000 đồng, địa chỉ số nhà, tên đường, phường, quận đúng là nhà ông. Kết thúc màn hù dọa, đối tượng cũng yêu cầu ông Trưởng kết bạn Zalo và cập nhật vào đường link do đối tượng cung cấp để thao tác đóng tiền. Đã có tinh thần cảnh giác nên ông Trưởng không làm theo.
Mua hàng online giờ đã trở thành xu hướng lựa chọn của nhiều người, không chỉ các bạn trẻ mà người có tuổi cũng ưa dùng. So với lớp trẻ năng động, luôn cập nhật tất cả thông tin mới, thì người lớn tuổi có vẻ chậm nắm bắt công nghệ, cũng như các chiêu trò dẫn dắt lừa đảo trên mạng nên dễ trở thành nạn nhân của các đối tượng, băng nhóm lừa đảo.
Bà Trần Hạnh G. (SN 1969, ngụ TPHCM) làm nghề môi giới cho thuê nhà. Một buổi trưa khi bà đang nằm nghỉ trong phòng thì có cuộc điện thoại lạ. Mắt nhắm mắt mở nhận cuộc gọi, bà được người gọi tới cho biết là nhân viên giao hàng, đề nghị bà xuống nhận hàng ngay. Đang ngái ngủ, nghĩ là hồ sơ của khách hàng, bà G. lười đi xuống nên đề nghị nhân viên giao cho bảo vệ giúp, mình sẽ chuyển khoản tiền ship. Nửa giờ sau, người này gọi lại báo bà chuyển nhầm vào tài khoản, nếu không báo tổng đài hỗ trợ xin hủy lệnh chuyển tiền thì mỗi tháng sẽ bị trừ tự động 3,5 triệu có trong tài khoản cá nhân. Cùng với việc thông báo về vụ việc, "nhân viên" giao hàng còn gửi cho bà một đường link để đăng nhập đề xuất hủy lệnh chuyển tiền. Trước mối lo mỗi tháng tự động mất 3,5 triệu đồng vô cớ, bà G. vội vàng đăng nhập và làm theo các hướng dẫn. Kết quả sau đó tài khoản của bà bị mất toàn bộ số tiền hiện có là hơn chục triệu đồng.
Nạn nhân "việc nhẹ lương cao" bị đánh, tra tấn điện khi không hoàn thành nhiệm vụ "cào người", "giết khách"
Lời khai của đa số đối tượng nằm trong các chuyên án do Công an nhiều địa phương khám phá trong thời gian qua cho thấy nhóm "cào người" và "giết khách" phải câu dụ mỗi ngày được bao nhiêu nạn nhân theo đúng quy định thì mới được trả lương, cho ăn, không sẽ bị đánh đập dã man. Vì thế nhóm này phải dùng đủ mọi chiêu thức, kịch bản để giăng bẫy càng nhiều nạn nhân càng tốt, miễn sao đạt được mục đích. Đó là lý do hiện nay vẫn có nhiều người dân đến Công an các địa phương trình báo bị lừa đảo qua mạng với kịch bản đa dạng, khó lường. Công an các đơn vị, địa phương cũng luôn cảnh báo thủ đoạn mới, nhắc lại các phương thức cũ để người dân đề phòng, nâng cao cảnh giác nhưng xem ra vẫn chưa đạt được hiệu quả như mong muốn vì sự biến đổi muôn hình, vạn trạng của các kịch bản, phương thức lừa đảo qua mạng. Vì thế, chủ thể là mỗi người dân nên luôn phải tỉnh táo, cập nhập thông tin mới, thủ đoạn mới của tội phạm do cơ quan Công an cảnh báo hoặc truyền thông đưa tin để phòng tránh cho chính mình và nhắc nhở người thân, bạn bè.