Hồ sơ một công ty
Ngày 12-7-2016, UBND TP.Cần Thơ triển khai quyết định xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường đối với Công ty TNHH Sản xuất Thương mại Huy Việt-Tây Đô (gọi tắt là Công ty Huy Việt, địa chỉ số 1904, QL91, phường Thuận An, quận Thốt Nốt, TP.Cần Thơ, do bà Đỗ Thị Kim Dung, ngụ quận Tân Phú, TP.HCM làm chủ) với ngành nghề kinh doanh là sản xuất hóa chất cơ bản.
Theo đó, Công ty Huy Việt bị phạt về các hành vi như: thiết kế, lắp đặt đường ống, van khóa không đúng quy trình xử lý nước thải (200 triệu đồng), xả nước thải vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải bị xử phạt hơn 660 triệu đồng. Đồng thời, UBND TP.Cần Thơ buộc công ty phải khắc phục tháo dỡ toàn bộ hệ thống xử lý nước thải sai quy định, khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường do hành vi xả nước thải vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải gây ra.
Tối 16-5-2016, trinh sát Phòng cảnh sát môi trường Công an TP.Cần Thơ đã bắt quả tang Công ty Huy Việt xả nước thải chưa qua xử lý ra sông Hậu. Kiểm tra hiện trường, trinh sát phát hiện công ty có hệ thống ống kim loại dẫn nước thải từ hồ chứa ra khu vực bè cá công ty. Tại đây lại có đường ống nhựa một đầu được cột chặt vào cọc gỗ cắm sâu dưới nước, đầu còn lại được cột vào bè cá thả chìm dưới sông.
Trinh sát phát hiện Công ty Huy Việt bơm nước thải vô sà lan để xả ra sông Hậu - Ảnh: Thiện Thảo
Hàng ngày, trưởng ca trực được phân công canh thủy triều xuống rồi kéo đầu ống nhựa nối vào đường ống kim loại và báo cho người trực tủ điện mở nguồn để vận hành máy bơm nước. Từ đây, nước thải từ hồ chứa không qua xử lý sẽ được xả thẳng ra sông Hậu. Trung bình mỗi ngày, công ty này xả thải khoảng 1,5 đến 2 giờ.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, Công ty Huy Việt có bề dày đầu độc sông Hậu với phương thức và thủ đoạn khác nhau. Năm 2003, Công ty Huy Việt đi vào hoạt động chuyên sản xuất cồn xuất khẩu các loại, sản xuất gas CO2, hóa chất công nghiệp…
Ngày 31-3-2011, Phòng cảnh sát môi trường phối hợp cùng các cơ quan có liên quan tiến hành kiểm tra đột xuất Công ty Huy Việt. Đoàn kiểm tra tiến hành lập biên bản, thu 3 mẫu nước thải và 1 mẫu nước thải bề mặt. Kết quả phân tích mẫu nước thải cho thấy đa số các chỉ tiêu đều vượt, có chỉ tiêu vượt gấp 16.000 lần so với quy chuẩn quy định. Với hành vi trên, Công ty Huy Việt bị phạt hành chính 370 triệu đồng.
Lúc 23 giờ ngày 25-5-2013, trinh sát phòng phối hợp Phòng TN&MT quận Thốt Nốt và Công an quận Thốt Nốt, bắt quả tang phương tiện SG-2413 đẩy sà lan số SG-2414, do Lê Văn Lực Anh (46 tuổi, ngụ Đồng Nai) làm thuyền trưởng cùng Trịnh Văn Thái (50 tuổi, ngụ Bạc Liêu) làm thủy thủ, đang xả nước thải có màu đen, nhiệt độ cao không qua xử lý xuống sông Hậu. Hai đối tượng trên khai nhận, nước thải trên là của Công ty Huy Việt.
Cơ quan chức năng làm việc với Trần Hữu Huân (30 tuổi ngụ Tiền Giang) làm Phó giám đốc nhà máy. Qua kiểm tra, cơ quan chức năng phát hiện công ty sử dụng một đường ống nhựa PVC và ống nhựa đường kính 90mm, chiều dài 120m được đấu nối vào máy bơm để bơm nước thải từ bể hiếu khí của hệ thống xử lý nước thải xuống sà lan SG-2414, sau đó vận chuyển, đổ trực tiếp ra giữa sông Hậu.
Doanh nghiệp thường dùng nhiều thủ đoạn để xả thải môi trường - Ảnh: Thiện Thảo
Bước đầu, công ty này thừa nhận, sử dụng sà lan có công suất lớn, bơm chất thải từ công ty xuống sà lan. Khi đêm xuống, điều khiển sà lan ra giữa sông Hậu, lợi dụng lúc không có tàu, ghe qua lại, lựa chọn vị trí thích hợp để bơm xả nước thải. Công ty đã đổ trực tiếp ra sông Hậu khoảng 3.500m3 nước thải không qua xử lý. Và hiện nay, Công ty tiếp tục vi phạm.
Hãy chọn môi trường !
Trường hợp Công ty Huy Việt xả thải vượt 16.000 lần so với quy định, lắp đặt hệ thống ống ngầm và bơm thải vào sà lan thuê người đổ sông Hậu không phải hy hữu ở TP.Cần Thơ.
Nhiều doanh nghiệp công ty chấp nhận một khoản tiền nộp phạt chứ không bỏ số vốn lớn xây dựng hệ thống xử lý thải đúng theo quy định. Năm 2008, Công ty TNHH Ấn Độ Dương (trụ sở tại Khu công nghiệp Thốt Nốt, Q.Thốt Nốt, TP Cần Thơ) có hành vi xả nước thải vượt tiêu chuẩn cho phép, không thực hiện đầy đủ các nội dung và các yêu cầu trong báo cáo đánh giá tác động môi trường được phê duyệt. Công ty này bị phạt 45 triệu đồng và phải chịu hình thức phạt bổ sung và biện pháp khắc phục hậu quả như: buộc thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường, cấm hoạt động xả nước thải vượt nồng độ tối đa cho phép; buộc thực hiện đúng nội dung và các yêu cầu trong báo cáo đánh giá tác động môi trường.
Tháng 6-2015, UBND TP.Cần Thơ xử phạt 312 triệu đồng đối với Công ty TNHH MTV Ấn Độ Dương về hành vi xả nước thải vượt quy chuẩn kỹ thuật từ 10 lần trở lên trong trường hợp thải lượng nước thải từ 60m3/ngày đến dưới 80m3/ngày.
Mới đây, UBND.TP Cần Thơ triển khai 2 quyết định xử phạt hành chính Công ty TNHH MTV Ecotech Cần Thơ (hoạt động trong lĩnh vực xử lý và tiêu hủy rác thải không độc hại) và Công ty TNHH MTV Hồng Lĩnh (sản xuất đất sạch và giá thể vi sinh), đều đóng trên địa bàn phường Phước Thới, quận Ô Môn (TP Cần Thơ), với số tiền 1,3 tỷ đồng.
Một hệ thống xả thải trực tiếp ra sông Hậu bị phát hiện - Ảnh: Thiện Thảo
Theo đó, Công ty TNHH MTV Ecotech Cần Thơ bị xử phạt số tiền 904 triệu đồng do thải chất thải rắn thông thường không đúng quy định về bảo vệ môi trường và nhiều hành vi gây ô nhiễm môi trường khác. Công TNHH MTV Hồng Lĩnh bị xử phạt hành chính 400 triệu đồng do chôn lấp chất thải rắn thông thường không đúng quy định về bảo vệ môi trường. Ngoài bị xử phạt hành chính, hai công ty này buộc phải khôi phục tình trạng môi trường ban đầu đã bị thay đổi và thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường.
Theo các cơ quan chức năng, hình thức phạt hành chính các công ty trên đủ sức răn đe. Tuy nhiên, số tiền phạt chỉ là con số nhỏ lợi nhuận của doanh nghiệp thu được. Dư luận đề nghị, các cơ quan chức năng hãy chọn môi trường và xử lý theo đúng pháp luật đối với những doanh nghiệp bức tử môi trường.